مصرف مواد مخدر یکی از بزرگ‌ترین معضلات بهداشتی و اجتماعی در جهان است که سالانه جان میلیون‌ها نفر را می‌گیرد. این معضل نه تنها بر فرد مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد، بلکه خانواده‌ها، جوامع و سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آرزو فاتحی سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۸۵،۰۰۰ نفر در سراسر جهان به علت مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده‌اند. این تعداد شامل مرگ‌های ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر، بیماری‌های مرتبط با مصرف مواد و حوادث و جرائم ناشی از مصرف مواد است. این ارقام نشان‌دهنده افزایش نسبت به سال‌های قبل است و بیانگر رشد مصرف مواد مخدر و اثرات مخرب آن بر سلامت عمومی است.

او تصریح کرد: مواد مخدر متنوعی مصرف می‌شوند که هر کدام اثرات و خطرات خاص خود را دارند. مواد مخدر سنتی مانند تریاک، هروئین و کوکائین همچنان مصرف بالایی دارند و بیشترین تعداد مرگ و میر‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد هروئین و دیگر مواد مخدر اپیوئیدی یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از مواد مخدر در بسیاری از کشورها، به ویژه در ایالات متحده آمریکا، محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۹، در آمریکا بیش از ۷۰،۰۰۰ نفر به علت مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست داده‌اند که بیشتر این مرگ‌ها ناشی از مصرف مواد اپیوئیدی بود.

فاتحی ادامه داد: علاوه بر مواد مخدر سنتی، مصرف مواد مخدر صنعتی و سنتزی نیز در سال‌های اخیر افزایش یافته است. مواد مخدر مانند فنتانیل، که یک ماده اپیوئیدی سنتزی است، به دلیل قدرت بالای آن و خطر بالای مصرف بیش از حد، به یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از مواد مخدر تبدیل شده است. فنتانیل به مراتب قوی‌تر از هروئین است و حتی مصرف مقدار کمی از آن می‌تواند به مرگ منجر شود. این ماده به ویژه در ترکیب با دیگر مواد مخدر به شکل ناخالصی عرضه می‌شود که مصرف‌کنندگان را در معرض خطر بیشتر قرار می‌دهد.

او بیان کرد: علل مرگ و میر ناشی از مواد مخدر تنها به مصرف بیش از حد محدود نمی‌شود. بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت C که از طریق استفاده از سوزن‌های مشترک بین مصرف‌کنندگان مواد مخدر منتقل می‌شوند نیز به مرگ و میر بالایی منجر می‌شوند. همچنین، تصادفات و جرائم مرتبط با مصرف مواد مخدر نیز به عنوان عوامل غیرمستقیم مرگ و میر شناخته می‌شوند.

فاتحی گفت: برای مقابله با این معضل جهانی، کشور‌های مختلف اقدامات متعددی را در پیش گرفته‌اند. این اقدامات شامل برنامه‌های پیشگیری از مصرف مواد، درمان اعتیاد و کاهش آسیب‌های ناشی از مصرف مواد است. افزایش دسترسی به خدمات درمانی و حمایتی، اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و ارتقاء آگاهی عمومی درباره خطرات مصرف مواد از جمله راهکار‌هایی هستند که می‌توانند به کاهش مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر کمک کنند.

او تصریح کرد: در نهایت، باید توجه داشت که مصرف مواد مخدر یک مسئله چند بعدی است که نیاز به رویکرد‌های جامع و همکاری‌های بین‌المللی دارد. تنها از طریق اقدامات مشترک و هماهنگ می‌توان به کاهش چشمگیر مرگ و میر ناشی از مواد مخدر دست یافت و جوامع سالم‌تر و امن‌تری ایجاد کرد.

خبرنگار: عطیه رضایی