تلویزیون در قامت یک رسانهملی تلاش کرده پل ارتباطی خود با مخاطبان میلیونی را حفظ کند. بر این اساس، ارسال پیامکهای مردم به سامانه ۱۶۲، راهی برای ارائه بازخورد نسبت به برنامههای این سازمان است تا براساس برنامههای تحولی خود، مسیر را اصلاح کرده یا پرقدرت ادامه دهد.
بسیاری از پیامکهای ارسالشده به سامانه ۱۶۲ حاکی از آن است که برنامهها، کلیپهای انتخاباتی و مناظرهها از نظر مردم مطلوب و جذاب بوده است. برخی برنامههای انتخاباتی رادیو و تلویزیون، رتبه بالاتری را در نظر مخاطبان داشته است.
در مسیر سربلندی
صرفنظر از مناظرههایی که برای بیشتر مخاطبان تماشایی بوده، برنامههای رادیویی هم در این دوره روی دیگری از برنامهسازی را ارائه کرده است. برنامهای مثل «مسیر سربلندی» در این میان، کلیدواژه پرتکرار در میان پیامکهای مردمی بوده است. این برنامه در حقیقت ویژهبرنامه انتخاباتی رادیومعارف است که هر روز ساعت۱۸ و ۲۰ دقیقه به مدت یکساعت زنده پخش میشود. بسیاری از مخاطبان با ارسال پیامک، نسبت به این برنامه ابراز رضایت کردهاند و کلیدواژههای پرتکراری نسبت به آن داشتهاند.
مکث پرمخاطب
بعد از برنامههای انتخاباتی، برنامههای تبیینگر، رتبه بالاتری را در میان پیامکهای مخاطبان داشتهاند. بهعنوانمثال، برنامه «مکث» بهواسطه اختصاص بخشی از سوژههای خود به مسئله انتخابات، توانسته توجه مخاطبان را به خود معطوف کند. جالب اینجاست که این برنامه بهجای صحبت صرف از انتخابات، برخی مسائل پیرامون آن رامطرح کرده تاروشنگری درستی برای تماشاگران تلویزیون ایجاد شود. این برنامه با آغاز فصل دوم خود تلاش کرده به پشتپرده سیاسی مسائل فرهنگی بپردازد.
مخاطب با همان پرسش ابتدایی برنامه بهسادگی متوجه میشود که قرار است با چه کلیدواژههایی روبهرو شود. کلیت برنامه طرح یک پازل را مقابل بیننده قرار میدهد که هر تکه آن به نوعی در یک یا چند قسمت تکمیل میشود. آنطور که تهیهکننده و مجری برنامه پیش از این گفته بود، تلاش شده پشتپرده سیاسی مسائل فرهنگی برای مخاطب بیان شود.
در فصل اول این برنامه از مدل توجه به زبان فارسی، پیادهروی اربعین، دیکتاتوری رسانه و مالکیت رسانهها گرفته تا مسائلی که از سوی پهلویچیها بیان میشود و مفاهیمی همچون رویای آمریکایی مطرح شده بود.
یونس محمدی، تهیهکننده و مجری برنامه مکث گفته بود: آنچه تا اینجا در تولید برنامه مکث به من کمک کرده، اطلاعات انباشت است؛ یعنی آنچه نوشته و دیدهام در کنار مشاهداتی که حس میکردم ممکن است گاهی مورد توجه عموم قرار نگرفته باشد. مثلا ممکن است متوجه رشد برخی فروشگاهها یا تغییراتی که در فیلمها صورت میگیرد نشویم، چون حساسیت کمتری به آن پیدا کردیم. حتی ممکن است عموم مردم تصور کنند که در حال بهروزشدن هستیم، درحالیکه این امر لزوما سودمند نیست. این اطلاعات انباشته که در طول سالها شکل گرفته، دستمایه تولید اپیزودهای مکث شد. البته برای تکمیل هر قسمت باید برخی نکات تکمیلی را اضافه میکردیم، چون ممکن است یک اتفاق، امتداد تاریخی و درعینحال مابهازای روز هم داشته باشد. بههمیندلیل برای هر قسمت، برخی فکتهای روز را پیدا کرده و اضافه میکنیم. من معتقدم که اتفاقهای امروز، در ادامه تاریخ است و تنها سر و شکل آن متفاوت شده.
یک جریان انتخاباتی
ازدیگر برنامههای پرمخاطب تلویزیون درنگاه به پیامکهای مردمی، برنامه «جریان» بوده که توانست حالوهوای انتخاباتی را با تحلیل و تبیین مسائل مهم، به شبکه یک ببرد. مصطفی مژدهیفر، تهیهکننده برنامه جریان پیش از این درخصوص خطوط کلی تولید این برنامه گفته بود: تلاش کردیم برنامه جریان به صورت تحلیلی باشد. خیلی از برنامههای دیگر که در حوزه غزه هم تولیدمحتوا میکنند، شاید تمرکزشان را بیشتر روی چهرههای شاخص گذاشته باشند که حرفهای خاص هم بیان شود، اما ما در برنامه جریان، دنبال نگاه جدید هستیم.
مسائل مهم نظام جمهوری اسلامی برای ما اولویت دارد. درعینحال به مسائل تاریخی هم نگاه میکنیم. کما اینکه چند وقت قبل هم به مناسبت ۱۳آبان، برنامهای بااین محوریت داشتیم. نمیتوان گفت برنامه جریان یک برنامه سیاسی است، چون بعد فرهنگی ــ اجتماعی هم دارد و به موضوعات حوزه فرهنگ هم میپردازد. بهعنوانمثال ممکن است به مسأله غزه از نگاه فرهنگی بپردازیم. یعنی اینطور نبوده که همیشه نگاهمان سیاسی باشد. موضوعاتی که در کشور روی میدهد برای ما اولویت دارد. کما اینکه سال قبل هم برنامه جریان به مسأله اغتشاشات پرداخته بود.
رخنه به دل تماشاگران
پخش سریال «رخنه» بهتازگی از شبکه یک به پایان رسیده است. حالا تعداد کلیدواژههای مطرحشده در پیامکهای مردمی نشان از آن دارد که این سریال برای مخاطبان جذاب و تماشایی بوده است. رخنه صرفا به حوزه امنیتی محدود نمیشد و با دربرگیری ژانرهای علمی و خانوادگی، تنوع و جذابیت خاصی را برای مخاطبان به ارمغان آورد. در این سریال فداکاریها، تلاشها و ایستادگیهای یک دانشمند ایرانی در راه علم و دانش به تصویر کشیده شد.
روایت اصلی رخنه، مربوط به خنثیسازی یک عملیات پیچیده نفوذ و خرابکاری در سازمان هوافضای وزارت دفاع بود. مهدی شفیعی که پیشتر تهیهکنندگی آثار متنوعی در تلویزیون مانند «تبوتاب» را برعهده داشته درباره سریال جدیدش که با تغییر کارگردان مواجه شد، میگوید: آقای غفاری در بخشی از کار حضور داشتند و بعد ادامه آن که بخش زیادی هم بود به آقای لوافی سپرده شد. در خط اصلی قصه سه فضا داریم درباره یک دانشمند حوزه موشک ماهوارهبر که با تهدیداتی روبهرو میشود و بقیه قصه جلو میرود. بخشی ازقصه برگرفته ازواقعیت است اماگاه واردفضای دراماتیک میشود.
در حقیقت یک گرتهبرداری از شخصیتهای متفاوت کردیم. یعنی مخاطب میتواند هرکسی را جای این شخصیت بگذارد، اما مهمترین آدمهای فعال در این حوزه را میتوان در این کاراکتر مشاهده کرد. علی غفاری، کارگردان سریال رخنه هم پیش از این در خصوص تولید این مجموعه گفته بود: من به سینمای قهرمانمحور علاقهمندم و داستان این سریال نیز قهرمانی واقعی دارد که شکست و پیروزی، تلخی و شیرینی زندگیاش در سریال ملموس است. به این دلایل مشخص، تمایل داشتم رخنه را کار کنم.
کلید واژه تکرار شده در پیامکهای مردمی
مسیر سربلندی (رادیو معارف)
برنامه انتخاباتی تلویزیون
مکث
جریان
رخنه
منبع: روزنامه جام جم