تصویب توافق‌نامه با چین؛ گام تازه قزاقستان در توسعه راهگذر «ترانس خزر»
رئیس جمهور قزاقستان «توافق‌نامه بین دولت جمهوری قزاقستان و دولت جمهوری خلق چین در مورد توسعه مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس خزر را امضا کرد.
قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان قانون «تصویب موافقتنامه بین دولت جمهوری قزاقستان و دولت جمهوری خلق چین در مورد توسعه مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر از جمله قطار‌های کانتینری در مسیر چین-اروپا» را بعلاوه قانون «تصویب موافقتنامه بین دولت جمهوری قزاقستان و دولت جمهوری خلق چین در مورد حمل و نقل جاده‌ای بین المللی» هم امضا کرد.
راهگذر میانه ترانس خزر ابتکاری است که به دنبال اتصال ترکیه به چین از طریق گرجستان، آذربایجان، دریای خزر و سپس قزاقستان یا ترکمنستان، ازبکستان و قرقیزستان است.
از دیدگاه آنکارا، کریدور میانی یک مسیر تجاری بسیار جذاب است که نه تنها ارتباط مستقیم این کشور را با اوراسیا ایجاد می‌کند، بلکه وابستگی سایر کشور‌های ترک آسیای مرکزی و قفقاز را به روسیه و ایران کاهش می‌دهد. هدف اصلی اقتصادی ترکیه در راه اندازی ابتکار کریدور میانی، ایجاد یک مسیر چندوجهی جایگزین است که کشور‌های اوراسیا را به هم متصل می‌کند و همکاری و هماهنگی منطقه‌ای را با کشور‌های ترانزیتی در امتداد مسیر بین‌المللی ترانس خزر افزایش می‌دهد. گشایش مسیر حمل و نقل بار بین آذربایجان و ترکیه نه تنها برای تکمیل کوتاه‌ترین کریدور راه آهن بین چین و اروپا انجام گرفته، بلکه ارتباط و دسترسی بین ترکیه و کشور‌های آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی را تا حد بسیار زیادی افزایش داد است. از سوی دیگر ترکیه قصد دارد با اجرای طرح‌های تشویقی گوناگون، حداقل ۳۰ درصد از جریان حمل‌ونقل کالا را که از کریدور شمالی و خاک روسیه می‌گذرد به سمت کریدور میانی جذب و منتقل کند. این کشور از طریق ابتکارات دوجانبه، سه جانبه و چندجانبه که به دنبال استفاده از موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد ترکیه در قلب مثلث تجاری اروپا، آسیا و آفریقا است، این امر را ترویج و تشویق می‌کند.
در ابتدا کار آنکارا در متقاعد کردن کشور‌های آسیای مرکزی برای توسعه مسیر‌های حمل‌ونقل در امتداد کریدور میانی ساده نبود؛ بیشتر به دلیل وابستگی نامتقارن سیاسی و اقتصادی این کشور‌ها به روسیه. بنابراین، تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴، علاقه کشور‌های آسیای مرکزی را برای تنوع بخشیدن به روابط خارجی خود و فاصله گرفتن از مسکو افزایش داد. این در حالی است که مسکو با ورود به بحران اوکراین تمرکز خود را در منطقه آسیای میانه و قفقاز تا حدودی از دست داده است.
آنکارا همچنین به‌منظور پیشبرد اهداف خود در ابتکارات چندجانبه مانند تقویت سازمان کشور‌های ترک (OTS) و مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر مشارکت فعالانه‌تری داشته است. سازمان کشور‌های ترک یک پروتکل همکاری در زمینه توسعه حمل‌ونقل را در سال ۲۰۱۳ تصویب کرده است و بر مبنای این پروتکل، شورای هماهنگی را برای گسترش ارتباطات منطقه‌ای تأسیس کرد. سال گذشته، سازمان همکاری کشور‌های ترک چشم انداز ۲۰۴۰ را تصویب کرد که به دنبال الحاق کشور‌های عضو به زنجیره‌های عرضه و ارزش منطقه‌ای و جهانی از طریق کریدور ترانس‌خزر است. دیدار اخیر وزرای خارجه چند کشور ترک زبان آسیای میانه و قفقاز که در هفته گذشته انجام شد را می‌توان در راستای تعمیق و عملیاتی کردن همین چشم‌انداز مورد بررسی قرار داد.
ترکیه همچنین از قابلیت‌های انجمن بین‌المللی «مسیر بین‌المللی حمل‌ونقل ترنس خزر» (TITR) برای ارتقای ارتباطات منطقه‌ای استفاده کرده است. TITR یک انجمن حمل‌ونقل چندجانبه و چندوجهی است که پایانه‌های کشتی دریای خزر و دریای سیاه را با سیستم‌های ریلی در چین، قزاقستان، آذربایجان، گرجستان، ترکیه و اروپای شرقی مرتبط می‌کند. این شبکه، حمل و نقل ریلی-کانتینری چین و اتحادیه اروپا را به هم متصل می‌کند.
منبع: ایرنا
