نگاهی به اهمیت و ثواب حج واجب در روز‌های بازگشت حجاج به کشور

این روزها، رفته رفته حاجیان ایرانی که در شهرهای مکه و مدینه به انجام  اعمال و مناسک خود پرداخته‌اند در حال بازگشت به کشور هستند. از اینرو، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی درمورد اهمیت و ثواب حج به مناسبت بازگشت حجاج ایرانی از این سفر معنوی اظهار کرد: به مناسبت اتمام سفر معنوی حج و بازگشت حجاج ایرانی به کشور اشاره‌ای به موضوعی می‌کنم که شیخ بزرگ حضرت طوسى در «تهذیب» و محدث خبیر صدوق در «من لا یحضر» از طریق صحیح از کتاب حسن بن محجوب، از کتاب محمد بن قیس روایت کرده‌اند و محمد بن قیس مى گوید: از امام باقر علیه‌السلام شنیدم که در مکه این حدیث را براى مردم مى‌فرمودند: «پیامبر اسلام صل الله علیه وآله والسلم نماز صبح را با مردم خواندند، سپس با آنان به گفت‌وگو نشستند تا آفتاب طلوع کرد، مردم یکى پس از دیگرى از مجلس برخاسته و رفتند به جز دو نفر، یک مرد انصارى، و دیگر مردى ثقفى از اعراب بادیه، رسول خدا صل الله علیه وآله والسلم به آن دو فرمودند: «مى‌دانم شما را حاجتى است و آن پرسش از یک مسئله است: اگر بخواهید من قبل از سوال شما به پاسخ برخیزم، اگر نه بپرسید تا به شما جواب بگویم و گفتند: شما ما را خبر ده، زیرا گفتن شما بدون پرسش ما بهتر چشم کور را روشنى است، و از شک و تردید دورتر و ایمان ما را نسبت به آنچه باید مؤمن باشیم راسخ‌تر مى‌کند.»

رسول حق، از آن مرد انصارى خواستند تا نوبتش را به آن مرد بیابانى بدهد و فرمودند: اى برادر انصارى شما نوبت خود را به‏ دوستت واگذار، زیرا تو از قومى هستى که دیگران را بر خود مقدم داشته و ایثار مى‌کنند. در هر صورت آیا حاضرى او حاجتش را بر تو مقدم بدارد؛ چون تو اهل شهرى و او از بادیه. مرد انصارى گفت با کمال رغبت حاضرم.

رسول اکرم صل الله علیه وآله والسلم رو به آن بیابان‌نشین کردند و فرمودند: اما تو آمده‌اى از من درباره وضو و نماز بپرسى که چه اندازه بهره دارد؟ جوابش را گفتند. 

سپس به مرد انصارى فرمودند: پرسش تو درباره حج و عمره است که براى آن چه اندازه ثواب قرار داده شده است.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: پیامبر اسلام صل الله علیه وآله والسلم به آن مرد فرمودند: ۱- آگاه باش، چون عزم حج کردى و توجهت به زیارت خانه حق قرار گرفت و خود را براى رفتن آماده کردى و بر مرکب سوار شدى و به نام خدا آغاز سفر نمودى به هر قدمى که مرکب از زمین بر مى‌دارد و بر زمین مى‌گذارد خداى بزرگ برایت حسنه‌اى نوشته‌اند و سیئه‌اى محو مى کنند.

 ۲- همین که احرام بستى و لبیک گفتى خداوند به هر لبیک ده حسنه قرار می‌دهند و ده سیئه دور مى کنند. 

۳- چون طواف بیت کردى براى تو نزد حق به خاطر آن عهد و پیمانى ذخیره شده است که حضرت دوست پس از آن، از عذاب تو حیا خواهند داشت‏.

۴- همین که در مقام ابراهیم علیه السلام به دو رکعت نماز قیام کردى به خاطر آن دو رکعت ثواب دو هزار رکعت نماز قبول شده به تو عنایت مى شود.

۵-، چون به سعى صفا و مروه برآمدى و هفت بار آن راه را طى کردى برایت نزد حق اجر کسى است که از دیار خود پیاده به حج آمده باشد و مانند کسى است که هفتاد بنده مؤمن را از بردگى رهانده باشد.

۶- چون وقوف به عرفات را تا غروب انجام دادى اگر خطایت به عدد ریگ صحراى عالج عربستان و به عدد کف دریا‌ها باشد خدایت مى‌آمرزد.

۷- همین که به منیٰ آمدى و سنگریزه‌ها را به جمرات زدى براى تو به خاطر هر ریگ ده حسنه نوشته مى‌شود و این ثواب براى تو در بقیه عمرت هماره ثبت مى‌شود.

۸- چون سر تراشیدى براى تو به عدد هر مویى که جدا شود حسنه‌اى نوشته و این ثواب در آینده عمر نیز برایت محفوظ خواهد بود.

۹-، چون قربانى کردى یا به نحر شتر برخاستى به عدد هر قطره خونى که از او به زمین مى‌رسد برایت حسنه‌اى ثبت و مشابه آن هم براى آینده عمرت است.

۱۰- همین که از منىٰ بازگشتى و طواف بیت را بجا آوردی و در مقام ابراهیم علیه السلام نماز خواندى ملکى به پشت شانه‌ات زده و مى‌گوید:

 از گذشته عمرت هر چه بود آمرزیده شد پس عمل خود را از سر گیر از اکنون تا صد و بیست روز.

گناه پیشگیرى از حج‏

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی با اشاره به دلیل رفتن به حج گفت: متأسفانه، امروزه از گوشه و کنار شنیده می‌شود که چرا باید حج رفت؟ چرا باید پول هایمان را به سعودی‌ها بدهیم؟ و حتی می‌گویند: بهتر است به جای اینکه به حج برویم پول‌هایمان را در راه‌های خیر دیگری خرج کنیم. 

باید خدمت این افراد گفت: ما شیعیان کاری انجام نمی‌دهیم مگر اینکه به آیات و روایات معصومین علیهم‌السلام نگاه می‌اندازیم و بعد عملی را ترک یا انجام می‌دهیم. آنچه از آیات و روایات بر می‌آید این است که اهل بیت علیهم السلام می‌فرمایند: حج واجب نباید ترک شود و اگر کسی حج واجب را ترک کند کافر است.

اولاً: در زمان پیامبر صل الله علیه وآله والسلم نیز، وقتی رسول خدا یا طرفداران ایشان می‌خواستند به حج بروند و محرم شوند مکه در دست مشرکان بود. اما سفر حج تحریم یا لغو نشد.

ثانیاً: چطور می‌توان باور کرد کسی که برای سفر حج وجوهات پرداخت می‌کند و با دادن خمس شبهات احتمالی مالش را برطرف می‌کند و خود را برای این سفر مستطیع می‌داند به فکر فقرا نباشد؟ چه بسیار افرادی که سال‌ها وجوهات شرعیه خویش را پرداخت نکرده‌اند ولی برای رفتن به سفر حج مجبور به حساب و کتاب اموالشان می‌شوند تا مقداری از این اموال به فقرا برسد.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: آن‌قدر حج مهم است که اگر کسی دیگران را از انجام حج منع کند دچار بلای الهی می‌شود.

صدوق بزرگوار در من لا یحضر در مسئله حج از اسحاق بن عمار روایت مى کند: به امام صادق علیه‌السلام عرض کردم: مردى در باره حج با من مشورت کرد و او ضعیف الحال و اندک مایه بود، پس او را گفتم که به حج نرود، امام علیه‌السلام فرمودند: حقّا که سزاوارى که تا یک سال بیمار شوى (به کیفر این راهنماییت) و من یک سال بیمار شدم.

آرى کسانى که از راه تبلیغات سوء، یا محدود کردن افراد، یا پیشگیرى ستمگرانه از سفر حج جلوگیرى کنند در صف مقدم متجاوزان به حقوق الهى و بندگان خدا هستند و در دنیا و آخرت از غضب و عذاب الهى ایمن نخواهند بود.

 یاری رسانی و استقبال از حجاج

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی افزود: در روایتی، پیامبر گرامی اسلام صل الله علیه وآله والسلم سفارش کرده‌اند: پیش از ورود حاجی به خانه‌اش او را دیدار کرده، بر او سلام و با او مصافحه نمایید و از وی بخواهید تا برای شما آمرزش جوید؛ زیرا او خود آمرزیده است.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: کسی که حاجی را ببیند و با او مصافحه کند، مانند کسی است که استلام حجر نموده باشد (حجر الاسود را لمس کرده یا بوسیده باشد).

حضرت سجاد علیه‌السلام فرمودند: آن‌که در وطن عهده‌دار امور خانوادگی و مالی حاجی شود، اجرش مانند اجر اوست، حتی مانند این است که خود او به زیارت رفته باشد.