مکمل‌های ملاتونین ممکن است خطر ابتلا به «دژنراسیون ماکولا وابسته به سن» را کاهش دهند. دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه زرد) شایع‌ترین علت کاهش بینایی در افراد بالای ۵۰ سال است. پژوهشگران پس از تجزیه‌وتحلیل اطلاعات پزشکی جمع‌آوری‌شده بین سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۳ از بیماران در ایالات متحده، این پیوند را کشف کردند. این پژوهش در مجله‌ی JAMA Ophthalmology منتشر شد.

به گزارش لایوساینس، دانشمندان سوابق بیش از ۲۳۸ هزار فرد بالای ۵۰ سال را که سابقه دژنراسیون ماکولا نداشتند، بررسی کردند. حدود ۱۲۰ هزار نفر از این افراد گزارش کرده بودند که ملاتونین مصرف کرده‌اند. در افراد مصرف‌کننده‌ی ملاتونین، احتمال تشخیص دژنراسیون ماکولا طی ۱۵ سال مدت مطالعه، ۵۸ درصد پایین‌تر بود.

گروه اول (مصرف‌کننده ملاتونین) باید به پزشک خود گزارش می‌دادند که در مدت ۱۵ سال، حداقل چهار بار ملاتونین مصرف کرده‌اند (با فاصله حداقل سه ماه). در ایالات متحده ملاتونین به‌عنوان مکمل غذایی درنظر گرفته می‌شود و امکان خریداری آن بدون نسخه وجود دارد.

گرچه مطالعه جدید پیوند جالبی را نشان می‌دهد، محدودیت‌هایی وجود دارد که باید مد نظر قرار گیرد. یکی از موضوعات مهم این است که مکمل‌های بدون نسخه ملاتونین ازنظر خلوص و غلظت مواد تشکیل دهنده می‌توانند تفاوت زیادی داشته باشند.

آدامس‌های ملاتونین که در ایالات متحده به فروش می‌رسند، اغلب حاوی مقادیر ملاتونین بالاتر از آنچه روی جعبه ذکر شده است، می‌باشند یا در موارد نادر اصلا ملاتونین ندارند. بنابراین، مقدار واقعی ملاتونینی که افراد در مطالعه مصرف کرده بودند، مشخص نیست.

ملاتونین و کاهش بینایی

در چشم انسان، شبکیه حاوی سلول‌های حساس به نور است که پیام‌هایی را به مغز می‌فرستند. ماکولا که بخش مرکزی شکبیه است، ما را قادر می‌سازد اجسامی را که مستقیما درمقابلمان قرار دارند، ببینیم.

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن بر بینایی تاثیر می‌گذارد، زیر به مرور زمان به ماکولا آسیب می‌زند. افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا دید تار یا دارای انحراف را در مرکز میدان بینایی خود تجربه می‌کنند، اما این بیماری موجب نابینایی کامل نمی‌شود.

دو نوع اصلی دژنراسیون ماکولا وجود دارد: دژنراسیون ماکولا خشک و دژنراسیون ماکولا تر. دژنراسیون ماکولا خشک شکل خفیف‌تر بیماری است که در ۸۰ درصد موارد رخ می‌دهد و درنتیجه‌ی تجزیه تدریجی سلول‌های حساس به نور در ماکولا ایجاد می‌شود.

نوع‌ تردژنراسیون ماکولا علاوه بر موارد مذکور شامل رشد غیرطبیعی عروق خونی زیر شبکیه می‌شود و ممکن است از این عروق خونی مایع نشت کند و به سلول‌ها آسیب بزند و به کاهش بینایی جدی منجر شود. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران مبتلا به دژنراسیون ماکولا خشک درنهایت دچار نوع‌تر می‌شوند.

پژوهشگران می‌خواستند این موضوع را نیز بررسی کنند که آیا مصرف ملاتونین می‌تواند از پیشروی نوع خشک بیماری به نوع‌تر جلوگیری کند یا خیر. بنابراین، آنها در تجزیه‌وتحلیل دوم خود سوابق پزشکی حدود ۱۲۸ هزار بیمار را که ابتلای آنها به دژنراسیون ماکولا نوع خشک تشخیص داده شده بود، بررسی کردند. حدود ۶۶ هزار نفر از این افراد ملاتونین مصرف کرده بودند و ۶۲ هزار نفر از آنها مکمل مذکور را مصرف نکرده بودند. در بازه زمانی ۱۵ ساله، احتمال تبدیل شدن به دژنراسیون ماکولا نوع‌تر در افرادی که ملاتونین مصرف می‌کردند، ۵۶ درصد پایین‌تر بود.

ازآنجا که مطالعه جدید فقط به ارتباط بین ملاتونین و دژنراسیون ماکولا می‌پرازد، نمی‌تواند ثابت کند که ملاتونین به‌طور مستقیم با فرایند‌های زیستی زمینه‌ساز بیماری مقابله می‌کند. نویسندگان به این موضوع نیز اشاره می‌کنند که عادات سبک زندگی و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی ممکن است در خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا نقش داشته باشند، ولی آنها چنین عواملی را درنظر نگرفتند.

یافته‌های جدید پژوهش‌های گذشته روی جوندگان و انسان‌ها را تایید می‌کند که نشان می‌دهند ملاتونین که اغلب برای درمان اختلالات خواب مانند بی‌خوابی تجویز می‌شود، ممکن است بتواند برخی از فرایند‌های زیستی کلیدی زمینه‌ساز دژنراسیون ماکولا را هدف قرار دهد. این فرایند‌ها شامل التهاب شدید و استرس اکسیداتیو یا تجمع رادیکال‌های آزاد در بدن است که می‌تواند به سلول‌ها آسیب بزند.

از آنجا که درحال‌حاضر درمانی برای دژنراسیون ماکولا وجود ندارد و اقدامات پیشگیرانه اغلب محدود به اصلاح عوامل سبک زندگی مانند حفظ رژیم غذایی سالم و ترک سیگار است، نتایج مطالعه جدید می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد.

درحالی‌که نتایج مطالعه جدید امیدوارکننده است، برای اینکه مشخص شود آیا ملاتونین واقعا از ایجاد یا پیشرفت دژنراسیون ماکولا جلوگیری می‌کند یا خیر، باید کارآزمایی بالینی انجام شود. در این کارآزمایی‌ها افرادی که ملاتونین مصرف می‌کنند با افرادی که ملاتونین مصرف نمی‌کنند، مقایسه می‌شوند و مقدار و کیفیت مکمل مصرفی آنها به دقت تحت نظر قرار می‌گیرد.