فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، شیمی دارویی از جمله علومی است که برای کشف دارو‌ها با فرمولاسیون‌های جدید با عوارض جانبی کمتر و اثرات اختصاصی‌تر تلاش می‌کند. بنیاد ملی علم ایران هم دوشادوش تلاش محققان این عرصه از طرح‌های تحقیقاتی پیرامون این موضوع حمایت می‌کند.

«تهیه فرمولاسیون و ارزیابی سامانه هیدروژلی قابل تزریق حاوی تری‌بلاک PLGA-PEG-PLGA ساخته شده به روش سیال فوق بحرانی دی‌اکسید کربن و PLGA حاوی ریسپریدون» عنوان طرح پژوهشی فرزین هادی‌زاده، استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.

هادی‌زاده درباره این طرح توضیح داد: شیزوفرنی یکی از مشکلات مغزی شدید است که بیشتر از ۲۱ میلیون نفر را در جهان تحت تاثیر قرار داده است. برای کنترل این بیماری دو دسته دارو شامل دارو‌های قدیمی نسل اول و دارو‌های جدید نسل دوم وجود دارد که دارو‌های اخیر عوارض کمتری دارند؛ و توسط بیمار قابل تحمل‌تر هستند.

وی افزود: داروی رسپریدون از نسل دوم داروهاست که برای بیماری‌های مختلفی مانند اوتیسم، بیش فعالی و بیماری دوقطبی هم مورد مصرف قرار می‌گیرد.

این دانش آموخته دکتری تخصصی شیمی دارویی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه به تعریف بیماری اوتیسم پرداخت و گفت: اوتیسم یک اختلال با منشأ نامعلوم است که هر دو فاکتور ژنتیک و محیط در بروز آن نقش دارد.

وی ادامه داد: بیماری ADHD نیز یک اختلال عصبی با الگوی شناخته شده‌ای از علائم شامل عدم توجه، بیش فعالی و تحریک پذیری است که منجر به درجاتی از اختلال عملکرد می‌شود.

هادی‌زاده تصریح کرد: اختلال دوقطبی هم از مشکلات روانی بسیار شدید در میان مشکلات روانی نوجوانان و کودکان است. این اختلال شامل سایکوز، مانیا و درجات شدید پرخاشگری و اختلال است. ریسپریدون دربهبود علائم بالینی این بیماری‌ها مؤثر است.

وی اضافه کرد: عدم همراهی بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک در درمان از مشکلات اصلی در عدم نتیجه‌گیری درمان است. برای کاهش عدم همکاری بیماران در مصرف خوراکی، اشکال دارویی آهسته رهش برای چندین داروی کنترل‌کننده این اختلالات ساخته شده است.

این پژوهشگر تأکید کرد: از مزایای این اشکال دارویی، کاهش بروز علائم حاد در مقایسه با فرمولاسیون‌های خوراکی است. همچنین مزیت اصلی سیستم آهسته‌رهش تزریقی دارو این است که دارو را در مدت زمان طولانی مثلا یک ماه در غلظت درمانی حفظ می‌کند و دیگر نیازی به مصرف خوراکی مکرر دارو نیست.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این پژوهش به ارائه فرمولاسیون تزریقی جدیدی از داروی ریسپریدون کمک می‌کند که با توجه به قابلیت افزایش زمان رهایش و کاهش عوارض جانبی می‌تواند مورد استقبال بیماران و شرکت‌های داروسازی قرار گیرد.