خسته از روزهای پر کار، به دنبال پناهگاهی برای فرار از ترافیک، آلودگی، تراکم جمعیت و هزاران مشکلات خودش را به شمال رسانده تا از هوای بهاری آن استفاده کند، غافل از اینکه آلودگی هوا و دریا زودتر از او و مسافران خودشان را به اینجا رسانده‌اند.

با تعطیل شدن مدارس استان‌های شمالی به خصوص سواحل خوش آب و هوای دریا در این استان‌ها سالیان درازی است که اولین مقصد گردشگران برای فرار از روزمرگی و گرمای سوزان روزهای انتهایی بهار و تابستان است‌.

با آستین کوتاهی خاکستری، با فرزند خردسالش در پارک اطراف شهبند ساری ایستاده و از رهگذران نام مکان‌های دیدنی ساری را می‌پرسد. اهل شیراز است، برای عروسی هم خدمتی‌اش به مازندران آمد.

وقتی سنش را می‌پرسم، پرسشم را با سوالی پاسخ می‌دهد و می‌گوید: بهم می‌خوره چند سالم باشه؟! می‌گویم شاید سی و یکی دو سال...

از سر ذوق لبخندی می‌زند و می‌گوید: سی و هشت سال! از سنش کمی جا می‌خورم، می‌پرسم چرا با وجود دریایی که در نزدیکی خودتان وجود دارد به مازندران به عنوان مقصد سفر نگاه کردید؟ می‌گوید: برای عروسی دوستم به این استان آمدم،

حتی یک سطح زباله در ساحل هم نیست!

از این می‌گوید که فکر نمی‌کرده مازندران چنین مردمان خونگرمی داشته باشد. می‌پرسم به دریا هم سر زده، از نبودن شناگاه‌های زیبا و تمیز گلایه می‌کند و می‌گوید: در سواحلی که من سر زدم حتی یک سطل زباله نبود!

او از مناظری می‌گوید که دیگر نه تنها دلپذیر نیستند بلکه گاهی اوقات از شدت آلودگی مشمئز کننده نیز می‌شوند. رشیدی می‌گوید برای استفاده از دریا به ساحل فرح آباد رفته بود و با مشاهده زباله در ساحل از شنا کردن منصرف شده و برگشته است.

دریای خزر بزرگ‌ترین دریاچه دنیا است که در شمال ایران قرار دارد و کشورهای «ایران»، «روسیه»، «جمهوری آذربایجان»، «جمهوری ترکمنستان» و «جمهوری قزاقستان» این دریاچه را در برگرفته‌اند اما کافی است چند قدم در ساحل این دریاچه قدم بزنید تا با زباله‌ها و موجودات دریایی مرده و با ترکیبی از منابع آلوده کننده زمینی، رودخانه‌ای و دریایی مواجه شوید.

ورود شیرآبه‌های دپوی زباله، فاضلاب و پساب خانگی و صنعتی و آلودگی‌های مرتبط با صنایع آلاینده و پساب دامداری و مرغداری‌هایی که بخشی از آنها در همجواری مناطق جنگلی و رودخانه‌ها قرار دارند موجب شده تا منابع آبی سه استان شمالی کشور به ویژه مازندران با آلودگی دست و پنجه نرم کند این آلاینده‌ها به خزر می‌رسند و حیات موجودات این دریاچه را به خطر می‌اندازند و باعث مرگ انواع آبزیان از جمله فک‌های خزری می‌شوند، از طرفی این آلاینده‌ها باعث بیماری‌هایی برای انسان نیز می‌شوند که این مسئله لزوم پایش این دریاچه را نشان می‌دهد.

۴۰ درصد شناگاه‌های مازندران بار آلودگی دارند

عطا الله کاویان گفت: چهار مرحله در سال از شناگاه‌های استان، سنجش و آمارگیری می‌کنیم و بر اساس آخرین پایش ۴۰ درصد شناگاه‌های استان، بار آلودگی دارند.

مدیرکل محیط زیست مازندران گفت: تعداد شناگاه‌های دولتی و خصوصی مازندران بر ۷۰ نقطه است.

وی گفت: پنج آزمایشگاه در اقصی نقاط استان پایش آلودگی شناگاه‌های استان را انجام می‌دهند.

فاضلاب‌های مازندران سر از رودخانه‌های اصلی در می‌آورند

عزیز عابسی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل و عضو سابق هیئت علمی پژوهشی مؤسسه فناوری جرجیا آمریکا (جرجیاتک) با بیان اینکه حوضه آبریز دریای خزر دارای بیش از ۶ هزار آبریز اصلی و ۱۳۰ رودخانه منتهی به آن شامل رودهای سمور و گرگان رود، اورال، ولگا، کورا، سفیدرود، سولاک است، گفت: متأسفانه فاضلاب‌های استان سر از رودخانه‌های اصلی در می‌آورند و از آنجا به دریا می‌رسند و باعث مرگ و میر آبزیان و بیماری این موجودات می‌شوند.

وی با بیان اینکه در بابلرود و سیاهرود ماشین‌های تخلیه فاضلاب لجن‌ها را در بستر رودخانه می‌ریزند، اظهار کرد: بیشترین جمعیت ساکن در سواحل دریای خزر مربوط به ایران بوده که بخش عمده این جمعیت در شهرهای استان مازندران که جمعیت متراکم و شناور دارند، زندگی می‌کنند. بخشی از این شهرها تصفیه خانه فعال ندارند و با واسطه یا بی واسطه آلاینده‌های آنها به دریای خزر می‌شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل به شهرک‌های صنعتی استان هم اشاره‌ای کرد و گفت: بخشی از شهرک‌های صنعتی از سیستم تصفیه خانه بی بهره هستند و بخشی هم که این سیستم را دارند به درستی از آن استفاده نمی‌کنند.

وی ورود آلودگی‌های میکروبی را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی خزر و منابع آبی استان عنوان کرد و افزود: در بستر رودخانه‌های استان برداشت شن انجام می‌شود که مشکلاتی نظیر فرسایش خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و گل آلود شدن منابع آبی را به همراه دارد.

زباله عامل آلودگی شناگاه‌های خزر

علی‌اکبر یداللهی معاون فنی اداره‌کل محیط زیست با بیان اینکه وضعیت شناگاه‌ها را با رنگ‌های سبز، آبی، زرد و سیاه نشان می‌دهیم، گفت: در مازندران از ۷۰ شناگاه موجود بیشتر آلودگی‌ها به سبب ورود پساب‌ها و شیرابه‌های آلوده به رودخانه و نهایتاً دریاست.

وی تصریح کرد: به عنوان نمونه در بالادست رودخانه ماشلک نوشهر محل دفن زباله است، آلودگی‌ها وارد رودخانه و نهایتاً دریا می‌شود و می‌بینیم که بخشی از شناگاه آلوده است

نگاهی به آنچه طی سال‌های اخیر بر سر خزر آمده نشان می‌دهد در اثر آلودگی‌های وارد شده به دریای خزر میزان قابل توجهی از جمعیت آبزیان کاهش پیدا کرده است و امروز هم این آلودگی‌ها به شناگاه‌های استان‌های شمالی رسیده است، از سوی دیگر آبزیانی که در معرض این آلودگی‌ها قرار دارند وارد زنجیره غذایی انسان‌ها شده و یا می‌شوند و متأسفانه آگاهی لازم از آثار زیانباری که این موضوع بر سر افراد و محیط زیست می‌آورد داده نمی‌شود و همین موضوع سبب می‌شود تا افراد دچار آسیب‌های پوستی و گوارشی شوند.

منبع: مهر