اصفهان با بیش از ۲ هزار بنای تاریخی یکی از مهم‌ترین شهرهای باستانی جهان است، ثبت جهانی چندین اثر تاریخی و ثبت ملی هزاران اثر تاریخی بیانگر اهمیت بناهای تاریخی در این شهر است.
پروژه‌های عمرانی در زیر و روی زمین اصفهان بدون در نظر گرفتن ملاحظات میراث فرهنگی همواره معضلی در اصفهان بوده و اثرات آن را نیز بارها و بارها به ویژه در بهره برداری از خط یک و ۲ متروی اصفهان دیده شده است.
تخریب خانه‌های تاریخی و دیگر بناها نیز از دستاوردهای شهرداری اصفهان در زمینه از بین بردن تاریخ این شهر بوده است. این بار نیز بیل مکانیکی تخریب شهرداری اصفهان یک سقاخانه تاریخی دیگر را در این شهر به کام خود کشید و روز گذشته سقاخانه تاریخی محله قبله دعا در محدوده منبر گلی را تخریب کرده است.
اهالی محل نسبت به تخریب سقاخانه «ساغرچی‌ها» اعتراض کردند
مهدی اخوان، یکی از شهروندان ساکن این محله در این ارتباط می‌گوید: بعدازظهر یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه، افرادی تحت نظارت نیروهای خدمات شهری منطقه یک شهرداری اصفهان، نسبت به تخریب پنجره چوبی قدیمی و قسمتی از دیوار سقاخانه‌ای میراثی و وقفی واقع در محدوده‌ی منبرگلی، ابتدای کوچه ساغرچی‌ها که در ملکیت و تولیت اداره اوقاف اصفهان بود، اقدام کردند.
وی ادامه می‌دهد: در این حین اهالی محل نسبت به این اقدام اعتراض کرده و در نتیجه کارگران و همچنین نیروهای خدمات شهری محل را ترک کردند و نمایندگان اوقاف و میراث فرهنگی نیز از این موضوع مطلع شدند.
تخریب سقاخانه «ساغرچی‌ها» در محله منبر گلی بدون هماهنگی با اوقاف انجام شد
همچنین حسین صفری، سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اصفهان نیز در این ارتباط می‌گوید: تخریب سقاخانه «ساغرچی‌ها» در محله منبر گلی بدون هماهنگی با اوقاف و دیگر مراجع مربوطه انجام شده است.
وی می‌افزاید: این دومین سقاخانه‌ای است که در طی چهار ماه گذشته به این سرنوشت ناراحت کننده دچار میشود و البته چندمین سقاخانه در طی سالهای اخیر.
سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اصفهان با بیان اینکه شهرداری قرار بود منزل مسکونی مجاور این سقاخانه را برای تعریض گذر و تسهیل در عبور و مرور مردم آن کوچه آزادسازی کند، ابراز می‌کند: این در حالی است که شهرداری به وجود یک سقاخانه قدیمی و میراثی که ملکیت آن نیز وقف بوده و مجزای از آن منزل مسکونی بود، هیچ توجهی نکرده است.
وی با بیان اینکه نماینده اداره اوقاف، باتوجه به تجربه تلخ سقاخانه‌های گذشته، اقدام به نقش اطلاعیه‌ای صریح مبنی بر غیر قانونی بودن تخریب این سقاخانه قدیمی بر روی دیوار آن کرد، ادامه می‌دهد: متأسفانه و طبق گزارش اهالی محله، آن اطلاعیه توسط نیروهای خدمات شهری امحا و پاکسازی شد و در ادامه، نماینده اوقاف مجدداً در صبح روز بعد، نسبت به نقش اطلاعیه ممنوعیت تخریب سقاخانه بدون طی روال قانونی و کارشناسی، بر روی دیوار سقاخانه اقدام کرد.
تخریب سنگ‌آب چشم‌نواز و تاریخی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال در اصفهان
صفری تصریح می‌کند: با توجه به اینکه تنش‌های پیرامون این بنای تاریخی زیاد است و همچنین یک سنگ‌آب چشم‌نواز و تاریخی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال در آن محل محرز شده بود، صبح روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت با حضور عوامل شهرداری، نماینده اوقاف، کارشناسان اداره میراث فرهنگی و نیروهای انتظامی و همچنین چندین نفر از اهالی محله در محل سقاخانه، صورت‌جلسه‌ای تنظیم شد تا بدون هماهنگی و حضور کارشناسان میراث فرهنگی اقدامی برای تخریب یا جابجایی آن سنگ‌آب زیبا صورت نگیرد.
وی اضافه می‌کند: متأسفانه همان روز در حوالی ساعت ۱۳ و بر خلاف توافق صورت گرفته، عوامل شهرداری توسط ماشین‌های تخریب، دست به تخریب همان سنگ‌آب تاریخی زده و بدون تخریب بخش‌های بی‌اهمیت دیگر و حتی همان منزل مسکونی که در طرح تعریض قرار داشت، بلافاصله محل را ترک کردند.
تخریب سقاخانه ۳۲۰ ساله طی چهار ماه گذشته در اصفهان
سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اصفهان با بیان اینکه با توجه به خلف وعده مسؤولان شهرداری و اهمیت تاریخی این سقاخانه، طرح شکایت اداره اوقاف، به دلیل تصرف و تخریب غیر قانونی ملک تحت تولیت خود و همچنین طرح شکایت اداره میراث فرهنگی برای تخریب سنگ‌آب تاریخی سقاخانه به جریان افتاد، اظهار می‌کند: باید توجه داشت که مشابه همین موضوع در بهمن ماه سال گذشته برای سقاخانه ۳۲۰ سالهای معروف به قبله دعا اتفاق افتاد که آثاری مانند سنگ قبرهای صفوی در آنجا نمایان شد، اما شکایت‌ها و پیگیری‌های حقوقی هم جلودار شهرداری نبود و آن محل تاریخی و هر چه در زیر آن بود آسفالت شدند. حتی این مجموعه به تعهدات خود درباره ساخت یک سقاخانه جایگزین نیز عمل نکرد.
وی می‌افزاید: این واقعه ناگوار در صورتی بود که اداره اوقاف که از طریق گزارش اهالی محله نسبت به تخریب احتمالی این سقاخانه مطلع شده بود، چند روز قبل از تخریب آن به شهرداری نامه رسمی ارسال مرده و صراحتاً وجود یک سقاخانه در آن مکان و لزوم طی روال قانونی و کارشناسی برای تعیین تکلیف آن، مطلع ساخته بود.
صفری با بیان اینکه تجربه قبلی سقاخانه معروف به قبله دعا برای این سقاخانه مورد بحث، باز هم تکرار شد و همچنین سقاخانه‌های بیشتری هم در دستور کار تخریب و اصطلاحاً آزادسازی و تعریض گذر، قرار دارند، تصریح می‌کند: این در حالی است که غالب این سقاخانه‌ها دارای آثار تاریخی گران‌بهایی همون سنگ‌آب‌های چند صد ساله و درب‌های چوبی قدیمی هستند که حتی با فرض لزوم به آزادسازی و تسهیل در عبور و مرور مردم، به راحتی قابل جابجایی و نگه‌داری یا نصب در مکان‌های مناسب دیگر هستند.
وی ادامه می‌دهد: در خصوص سقاخانه ساغرچی‌ها که اخیراً تخریب شد نیز همین پیشنهاد با حضور نمایندگان اوقاف و میراث و شهرداری و کلانتری به توافق رسید که متأسفانه در نهایت عوامل شهرداری در فاصله چند ساعت اقدام به تخریب آن سنگ‌آب کردند.
توسعه شهری امری ضروری است اما مسؤولان باید پاسخ دهند که در شهر اصفهان این چنین توسعه شهری بدون توجه به آثار تاریخی و فرهنگی، نشانه چیست؟
منبع: مهر
