«تا عاشق نشوم، ازدواج نخواهم کرد»، «من هنوز نیمه گمشده خودم را پیدا نکردم»، «اولین و اصلی‌ترین معیار برای این که همسر آینده‌ام را انتخاب کنم، این است که در نگاه اول به دلم بنشیند و یک دل نه، صد دل عاشق او شوم» و .... احتمالا اگر خودتان یک دختر یا پسر دم‌بخت باشید یا پدر و مادری باشید که فرزندی در سن ازدواج دارید، با این جملات بیگانه نیستید. بسیاری از جوانان امروزی چه دختر و چه پسر، عشق و عاشق‌شدن را پیش‌نیاز یک ازدواج موفق می‌دانند.

حالا نتایج یک نظرسنجی جدید توسط موسسه گالوپ که از معتبرترین موسسات نظرسنجی در جهان است، نشان از تغییر گرایش مردم درباره عشق‌های آتشین می‌دهد. در بخشی از نتایج این پژوهش، «ایان کرنر» یک درمانگر ازدواج و خانواده می‌گوید: «در دهه گذشته، من متوجه تغییر تدریجی از تمایل به ازدواج عاشقانه به سمت ازدواج همراهانه شده‌ام، به این معنی که مردم به طور فزاینده‌ای همسرانی را انتخاب می‌کنند که بیشتر یک همراه باشند تا یک شریک عشقی».

او تاکید می‌کند: «چنین انتخابی به این معنی است که افراد بیشتری تصمیم گرفته‌اند شریک زندگی‌شان را بر اساس ویژگی‌هایی انتخاب کنند که ثبات و رضایت طولانی‌مدت را افزایش دهد نه این که عشقی داغ، اما احتمالا زودگذر باشد.» به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی‌سلام، از جزئیات این پژوهش خواهیم گفت و به چند سوال مهم درباره آن با کمک یک روان‌شناس پاسخ خواهیم داد. سوالاتی مانند این که، ویژگی‌های یک همسر همراه چیست و این که آیا نقش عشق در ازدواج و موفقیت زندگی‌مشترک را باید کمرنگ‌تر از گذشته بدانیم یا نه؟ با ما همراه باشید.

آنچه باید درباره نظرسنجی جدید «گالوپ» بدانید

بر اساس نتایج یک نظرسنجی موسسه گالوپ، از معتبرترین موسسات نظرسنجی در جهان، بزرگ‎سالان متاهل بسیار شادتر از دیگران‌اند. به گزارش سی‌ان‌ان، جاناتان راتول، پژوهشگر این نظرسنجی، درباره اطلاعات به دست آمده گفت: «این داده‌ها را هرجور تجزیه و تحلیل کنیم، می‌بینیم که متاهل بودن به میزان قابل‌توجهی ارزیابی افراد از زندگی را بهتر می‌کند».

نظرسنجی از ۲.۵ میلیون نفر

بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۳، از بیش از ۲.۵ میلیون بزرگ‎سال پرسیده شد که به زندگی فعلی‌شان از صفر تا ۱۰ چه نمره‌ای می‌دهند. در مرحله بعد، محققان از پاسخ‌دهندگان خواستند سطح شادی موردانتظارشان در پنج سال آینده را هم بر اساس همین طیف رتبه‌بندی کنند. بر اساس تعاریف این نظرسنجی، فردی که به زندگی فعلی نمره ۷ یا بالاتر می‌داد و برای شادی موردانتظار در آینده نمره ۸ یا بالاتر را در نظر می‌گرفت، موفق تعریف می‌شد.

 در بررسی اطلاعات به‌دست‌آمده در طول دوره نظرسنجی، افراد متاهل به طور مداوم سطح شادی‌شان را بالاتر از همتایان مجردشان گزارش کردند که بسته به سال‌های مختلف، بین ۱۲ تا ۲۴ درصد بیشتر بود. این اختلاف بین مجرد‌ها و متاهل‌ها حتی زمانی که محققان عواملی مانند سن، نژاد، قومیت، جنسیت و تحصیلات را هم در نظر گرفتند، باز هم باقی ماند. به گفته پژوهشگران، اگرچه تحصیلات عاملی قوی برای داشتن شادی بیشتر در زندگی محسوب می‌شود، داده‌ها نشان داد بزرگ‏سالان متاهلی که دانشگاه نرفته‌اند، نسبت به بزرگ‎سالان مجرد دارای مدرک تحصیلات تکمیلی زندگی را مطلوب‌تر ارزیابی کردند.

انتخاب همسر بر اساس ویژگی‌هایی که رضایت را افزایش دهد

برادفورد ویلکوکس، استاد جامعه‌شناسی و مدیر پروژه ملی ازدواج در دانشگاه ویرجینیا، در این زمینه گفت: «عواملی مانند نژاد، سن، جنسیت و تحصیلات مهم‌اند، اما به نظر می‌رسد وقتی صحبت از زندگی رضایتمندانه می‌شود، ازدواج بیشتر از موارد دیگر مهم است». ایان کرنر، یک درمانگر ازدواج و خانواده، نیز درباره نتایج به‌دست‌آمده از نظرسنجی تفاوت شادی زندگی مجرد‌ها و متاهل‌ها، گفت: «شاید خوشبختی مرتبط با ازدواج با انتظارات مردم از این مسئله ارتباط داشته باشد.

 در دهه گذشته، من متوجه تغییر تدریجی از تمایل به ازدواج عاشقانه به سمت ازدواج همراهانه شده‌ام، به این معنی که مردم به طور فزاینده‌ای همسرانی را انتخاب می‌کنند که بیشتر شبیه بهترین دوستان‌شان باشند تا یک شریک عشقی». او تاکید کرد: «چنین انتخابی به این معنی است که افراد بیشتری تصمیم گرفته‌اند شریک زندگی‌شان را بر اساس ویژگی‌هایی انتخاب کنند که ثبات و رضایت طولانی‌مدت را افزایش دهد نه این که عشقی داغ، اما احتمالا زودگذر باشد».

چرایی گره‌خوردن رضایت از زندگی با ازدواج

دکتر مونیکا اونیل، روان شناس هم درباره این که چرا به نظر می‌رسد رضایت از زندگی با ازدواج گره خورده است، گفت: «در کمترین حالت، مفهوم تعهد متضمن تجربه پیوند با دیگری است. ازدواج هم در بهترین حالت به معنای پیوند با کسی است که یک پایگاه امن و مطمئن به معنای خانه را تداعی می‌کند که در مواجهه با هرگونه ناملایماتی، می‌توان به آن پناه برد».

دیگر عوامل موثر بر کیفیت ازدواج

جاناتان راتول هم تاکید کرد: «از داده‌های به دست آمده از این نظرسنجی تازه می‌توان چیز‌های زیادی آموخت؛ با این حال اصلا نمی‌توان با اطمینان به این پرسش پاسخ داد که آیا ازدواج دلیل سطح بالاتر شادی است یا خیر. در واقع آنچه این نظرسنجی می‌گوید این است که افرادی با ویژگی‌هایی که منجر به شادی پایدارتر می‌شود، افرادی‌اند که به دنبال ازدواج‌اند». او ادامه داد: «برای مردان، میان تاهل و کسب درآمد بالاتر ارتباط وجود دارد.

پیش از این هم در مورد دلایل احتمالی این امر بحث‌های زیادی انجام شد؛ این که آیا این موضوع به این دلیل است که مردان موفق‌تر، جذاب‌تر و باهوش‌تر که می‌توانند درآمد بیشتری در بازار کار داشته باشند، بیشتر احتمال دارد ازدواج کنند؟» این محقق خاطرنشان کرد: «با این حال، کیفیت ازدواج ممکن است بر اساس شرایط فردی، تغییرات اجتماعی و نگاه فرهنگی به تاهل متفاوت باشد. برای مثال، در جوامعی که ازدواج اغلب یک اجبار و ضرورت است، تاهل تاثیر کمتری بر شادی نشان می‌دهد و در جوامعی که افراد احساس می‌کنند در انتخاب موقعیت و شریک زندگی شان اختیار بیشتری دارند، رضایتمندی بیشتر است.»

نمی‌توان گفت عشق برای ازدواج لازم نیست، اما ...

نکته مهمی که از نتایج نظرسنجی اخیر موسسه جهانی گالوپ استنباط می‌شود این است که گرایش به واقع‌بینی برای انتخاب همسر و تشکیل زندگی‌مشترک موفق بیشتر شده است

دکتر حسین محرابی روان شناس و مدرس دانشگاه گفت: شادی افراد فقط وابسته به ازدواج و داشتن زندگی‌مشترک نیست و متغیر‌های زیادی در آن نقش دارند ولی داشتن یک نفر به‌عنوان همسر می‌تواند یکی از دلایل مهم برای احساس شادمانی افراد باشد. اگر به نیاز‌های اساسی انسان‌ها توجه کنیم می‌بینیم که تامین نیاز‌های روانی و سطح بالای بشریت در گرو داشتن یک شریک همیشگی و نزدیک در زندگی است.

 کیفیت زندگی افراد میزان رضایتمندی آنها را مشخص می‌کند و میزان این کیفیت هم تا حدود زیادی به درست یا نادرست بودن انتخاب همسر بستگی دارد. به این ترتیب می‌توان گفت انتخاب یک فرد با ویژگی‌های مثبت و پایدار به‌عنوان زن یا شوهر اولین پیش‌بینی کننده احساس خشنودی و رضایت از زندگی است. این که کلمه پایدار را ذکر کردم به این دلیل است که معیار‌های افراد برای انتخاب همسر گاهی شامل هیجانات زودگذر و گاهی هم دربرگیرنده اهداف مهم و منطقی‌تر است که به آن یک انتخاب عقلانی و همیشگی گویند.

پاسخ به ۳ سوال مهم درباره نتایج این نظرسنجی

در ادامه برخی از ویژگی‌های افرادی را که با این معیار انتخاب می‌شوند و می‌توان گفت یک همسر همراه هستند، ذکر می‌کنیم و به سوالاتی در این باره پاسخ خواهیم داد. نکته مهمی که از نتایج نظرسنجی اخیر موسسه جهانی گالوپ استنباط می‌شود این است که گرایش به واقع‌بینی برای انتخاب همسر و تشکیل زندگی‌مشترک موفق بیشتر شده است.

۱. ویژگی‌های یک همسر همراه چیست که باید دختر و پسر‌های دم‌بخت بدانند و بتوان در کنار او، یک زندگی‌مشترک با ثبات و رضایتمندی بالا را تجربه کرد؟

افرادی که در عین داشتن احساس و هیجانات طبیعی، سعی می‌کنند دوراندیشی داشته باشند و خوشی‌های کوتاه مدت را برای رسیدن به آرامش همیشگی کنترل کنند، در این دسته جای می‌گیرند. این افراد خودآگاهی کافی دارند و می‌توانند در کسب شناخت واقعی از طرف‌مقابل موفق‌تر عمل کنند. داشتن اهداف و برنامه‌های مشترک میان مدت و بلندمدت باعث می‌شود که افراد در طول زندگی ثبات بیشتری داشته باشند و همراه با پیشرفت این برنامه‌ها، رضایتمندی تدریجی را در وجود خود و همسرشان احساس کنند. از جمله ویژگی‌های یک همسر همراه می‌توان داشتن اعتقادات و باور‌های مشترک، حمایتگری، مسئولیت‌پذیری و تعهد را نام برد. یک همسر همراه برای تحقق اهداف مشترک تلاش می‌کند و ضمن احترام گذاشتن به سلایق و دیدگاه‌های همسرش همواره با وی مشورت می‌کند. اگر دختر یا پسری چنین ویژگی‌هایی را داشته باشد، می‌توان او را یک همسر همراه در زندگی مشترک قلمداد کرد.

۲. آیا عشق و عاشق‌شدن برای ازدواج باتوجه به نتایج این نظرسنجی جدید جهانی، دیگر لازم نیست؟

در رابطه با لزوم عشق برای ازدواج، لازم است به این نکته توجه کنیم که معنی عشق برای افراد مختلف ممکن است فرق داشته باشد. از علاقه‌های آتشین و زودگذر تا نقش‌های کاذبی که در قالب عاشقی ارائه می‌شود یا حتی عشق‌های پایدار در این طیف قرار می‌گیرند. نمی‌توان گفت عشق برای ازدواج لازم نیست، اما اگر قرار باشد مبنای اصلی تصمیم‌گیری و تنها ملاک اساسی انتخاب همسر قرار بگیرد، آن گاه می‌توان گفت پایداری و ثبات رابطه با چالش جدی مواجه خواهد شد؛ زیرا هیجانات اولیه به مرور فروکش می‎کند و واقعیت‌های زندگی به‎تدریج نمایان می‌شود و در چنین حالتی است که یک همسر همراه تاب آوری بیشتری نسبت به یک همسر صرفا عاشق خواهد داشت.

۳. در بخشی از نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ مطرح شد که شاید خوشبختی مرتبط با ازدواج با انتظارات مردم از این مسئله ارتباط داشته باشد. انتظارات واقعی از ازدواج یعنی چی؟

ازدواج به‌طور طبیعی باعث آرامش انسان می‌شود ولی انتظار معجزه هم نباید داشته باشیم به این معنی که ممکن است برخی از افراد ازدواج را به عنوان کلید حل مشکلات فردی خود قلمداد کنند و انتظار داشته باشند که بعد از ازدواج همه چالش‌های عاطفی و روحی روانی آن‌ها حل شود. اگر کسی با این رویکرد به سمت ازدواج برود، مطمئنا با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد؛ زیرا حفظ و تداوم رابطه نیازمند تلاش‌ها و همراهی‌های مداوم است و ظرفیتی برای حل و فصل مشکلات قبلی باقی نمی‌ماند. در مجموع می‌توان گفت دو طرف لازم است انتظارات واقع‌بینانه خود را به طور شفاف برای یکدیگر بیان کنند تا از بروز سوءتفاهم جلوگیری شود. برخی از توقعات هم خیلی کلی هستند مثلا این که یک نفر بگوید انتظار دارم همسرم هیچ وقت مرا ناراحت نکند. همه می‌دانیم که ناراحتی در همه روابط ممکن است به وجود بیاید، پس این یک انتظار کلی و غیر واقع بینانه است.

نکته پایانی درباره نتایج این نظرسنجی

احساس امنیت و دلگرمی، داشتن حامی، امید به آینده، داشتن هدف و برنامه مشترک، همدلی و همراهی، توجه به نیاز‌های یکدیگر، وجود پایگاه امن و مشترک به عنوان خانه، کسب هویت اجتماعی در سطوح بالاتر، استرس کمتر، رهایی از بلاتکلیفی، احساس مفید بودن و ... بخشی از دستاورد‌های یک ازدواج درست و دلایل ایجاد حس شادمانی در افراد متاهل است که روی نتایج این نظرسنجی تاثیرگذار بوده است. البته باید توجه داشته باشیم که اگر دو نفرنامناسب با یک انتخاب اشتباه کنار هم قرار بگیرند نه تنها به این دستاورد‌ها نمی‌رسند بلکه آرامش قبلی خود و خانواده‌های‌شان را هم از دست خواهند داد.

 منبع: خراسان