احمد شاکری، نویسنده و منتقد ادبی درباره به خدمت گرفتن رسانه در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب تهران گفت: یکی از وجوه نمایشگاهی و نه فروشگاهی نمایشگاه کتاب میتواند ضریب دادن به رسانه یا به خدمت گرفتن رسانه برای کسانی باشد، که در تولید کتاب موثر هستند. سالهای گذشته تلویزیون، شبکه تلوبیونی کتاب و دیگر رسانهها به صورت فعال در نمایشگاه حضور داشتند. آنها تلاش کردند فضای جامعه در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب رنگ و بوی کتاب و کتابخوانی بگیرد.
شاکری ادامه داد: لازم است برنامهریزی هنرمندانه صورت بگیرد تا از عموم برای حضور در نمایشگاه دعوت شود. از طرفی، باید کسی که وارد نمایشگاه کتاب میشود، نسبت به قبلش متفاوت شده باشد. اینطور نباشد که به پارک رفته است.
این نویسنده افزود: ممکن است امسال در نمایشگاه کتاب تهران درباره «طوفان الاقصی» یا «وعده صادق» غرفههایی تدارک شود. زمانی این برنامهها میتواند از آمار کمی یک طرفه خارج شود، که بتوان ارزیابی دقیق از نحوه برنامهها داشت. مهم این نیست چند برنامه برگزار میکنیم، مهم این است برگزاری برنامهها چه کاری میتواند انجام دهد.
وی در پاسخ به این سوال که ما چه تعریفی از نمایشگاه کتاب تهران داریم، گفت: در گذشته یک نگاه اقتصادی و بازار فروش کلان در حوزه کتاب بر نمایشگاه حاکم بود. یعنی مجموعهای از ناشران و غرفهداران بیشتر برای فروش کتاب به نمایشگاه مراجعه میکردند و فضا رنگ و بوی اقتصادی داشت. هرچه به زمان کنونی نزدیک میشویم، چون ابزارهای جدیدی برای خرید و معرفی کتاب به وجود آمده، جنبه اقتصادی بودن نمایشگاه کتاب تضعیف شده است.
شاکری با بیان اینکه الان به راحتی میتوان در سایتها و مجاری مختلف کتاب را معرفی کرد، گفت: دولت پایگاه نمایشگاه مجازی کتاب را ایجاد کرده، که در اقصی نقاط کشور انتخاب، خرید و فروش و معرفی کتاب انجام میشود. باید نمایشگاه کتاب تهران به سمت بُعد تعاملی حرکت کند و بجای بخش اقتصادی به نفع بخش فرهنگ، تعامل، ارتقای عملکرد ناشران و ... حرکت کند. یعنی ماهیت فرهنگی نمایشگاه کتاب بر ماهیت اقتصادیاش غلبه کند.
این نویسنده در پاسخ به این سوال که آیا اعلام روزانه میزان فروش در نمایشگاه کتاب مصداق اقتصادی بودن نمایشگاه است؟ توضیح داد: بله، البته متولیان نمایشگاه کتاب در گزارشهای خود فقط به میزان فروش اکتفا نمیکنند و مولفههای مختلفی نظیر میزان فروش، میزان بازدیدکنندگان از نمایشگاه، رونمایی کتاب و ... را در گزارشهای خود دخیل میکنند.
وی با بیان اینکه ما هنوز به جنس مطلوب تعاملات نرسیدیم، افزود: مثلاً در نمایشگاه کتاب تهران شاهد برگزاری کلاس آموزشی هستیم. در حالی که در هر جا میتوان این کلاس را برگزار کرد. سوال این است که این جلسات چه تناسبی با زمان و مکان نمایشگاه کتاب دارد. ما جلسه نقد کتاب برگزار میکنیم، در حالی که میتوان همیشه این نوع جلسات را برگزار کرد. ما هنوز نتوانستیم اتصال بین برنامههای فرهنگی و نمایشگاه کتاب را برگزار کنیم. برآوردم این است که هنوز این جلسات سنخیتی با نمایشگاه کتاب ندارد.