روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت: برخی از دولت‌های جهان عرب که در زمینه فرصت‌های اقتصادی و آزادی‌های سیاسی با مردمانشان همسو نیستند، مدت‌هاست که با افزایش نارضایتی از روابط با [رژیم]اسرائیل و حامی اصلی آن، آمریکا مواجه شده اند. اکنون جنگ غزه و همدستی دولت‌های عربی با تل آویو گسست دیرین میان حاکمان و مردم را افزایش داده است.

در ادامه این گزارش آمده است: چند هفته پیش و هنگامی که صد‌ها نفر در مرکز شهر قاهره برای تظاهرات در همبستگی با غزه تجمع کردند، ماموران امنیتی ۱۴ معترض را دستگیر کردند. در ماه اکتبر و در تظاهرات دولتی حامیان فلسطین نیز ده‌ها نفر پس از سردادن شعار‌هایی در انتقاد از دولت مصر بازداشت شدند که بیش از ۵۰ نفر آنها کماکان پشت میله‌های زندان هستند.

این گزارش اضافه کرده است: در مراکش نیز ده‌ها نفر در تظاهرات‌های طرفداران فلسطین تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند و یا به دلیل انتقاد از نزدیکی حکومت به [رژیم]اسرائیل در رسانه‌های اجتماعی بازداشت شده اند. در عربستان سعودی که به دنبال توافق عادی سازی روابط با [رژیم]اسرائیل بوده و در امارات متحده عربی که پیشتر به چنین توافقی دست یافته، مقام‌ها آنچنان نسبت به ابراز کوچکترین مخالفتی حساسیت نشان داده اند که بسیاری از مردم وحشت دارند در مورد این موضوع صحبت کنند.

به گفته سازمان عفو بین‌الملل، دولت اردن که از یک سو اکثریت جمعیتش را فلسطینیان تشکیل داده و از سوی دیگر با [رژیم]اسرائیل و آمریکا همکاری نزدیک دارد، از اوایل اکتبر تاکنون دست‌کم یک هزار و ۵۰۰ نفر را بازداشت کرده است. این رقم شامل حدود ۵۰۰ نفری می‌شود که در ماه مارس و در جریان برپایی یک تظاهرات بزرگ در برابر سفارت [رژیم]اسرائیل در امان دستگیر شدند.

نیویورک تایمز در این گزارش اعلام کرد: رژیم‌های خودکامه عربی که به ندرت مخالفت را تحمل می‌کنند، حساسیت خاصی نسبت به کنشگری پیرامون آرمان فلسطین دارند. فعالان عرب دهه هاست که مبارزه عدالت طلبانه برای فلسطینی‌ها را به مبارزه برای حقوق و آزادی‌های بیشتر در داخل کشورهایشان پیوند می‌دهند. برای آنها، [رژیم]اسرائیل نماد نیرو‌های مستبد و استعمارگری است که مانع رشد جامعه خود شده اند.

در این گزارش آمده است: در مصاحبه‌هایی که در سراسر مصر، مراکش و کشور‌های حوزه خلیج فارس - از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، عمان و کویت - انجام شد، بسیاری از شهروندان آرمان فلسطین را مبارزه عدالت طلبانه و [رژیم]اسرائیل را نماد ظلم و ستم دانسته و در برخی موارد، مراودات حاکمان خود با تل آویو را ورشکستگی اخلاقی توصیف می‌کنند.

نیویورک تایمز اضافه کرده است: پس از توافق بحرین، مراکش و امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط با [رژیم]اسرائیل و گام‌های همراستای عربستان، جنگ اخیر خشم مردم این کشور‌ها را نه تنها نسبت به [رژیم]اسرائیل، بلکه علیه رهبران عرب که مایل به همکاری با آن هستند، برانگیخته است. این واقعیت که برخی از کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس از ابزار‌های اسرائیلی برای نظارت بر منتقدان خود استفاده کرده اند، این برداشت را به حقیقت نزدیک‌تر می‌سازد.

بر اساس این گزارش، بسیاری از دولت‌های عربی سعی کرده اند با لفاظی‌های تند در محکومیت جنگ [رژیم]اسرائیل، خشم مردم را مهار کنند. به گفته تحلیلگران، با این حال، مزایای عملی روابط با [رژیم]اسرائیل نزد این دولت‌ها آنچنان زیاد است که از قرارداد‌های صلح صرف نظر نمی‌کنند. مصر، اولین کشور عربی که با [رژیم]اسرائیل صلح کرد، در طول سال‌ها مبارزه مشترک با ستیزه جویان در شمال شبه جزیره سینا، یک مشارکت امنیتی تنگاتنگ با همسایه خود برقرار کرده است. مصر و [رژیم]اسرائیل همچنین برای محاصره غزه و مهار حماس همکاری کرده اند. قاهره نیز برای جلوگیری از هجوم سیل عظیم آوارگان فلسطینی از غزه به همکاری تل آویو نیاز دارد.

در این گزارش آمده است: کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی، مدت‌هاست که ارتباطات امنیتی مخفیانه با [رژیم]اسرائیل را که ایران را بزرگ‌ترین تهدید علیه خود می‌داند، حفظ کرده و با بهره برداری از راهبرد "دشمنِ دشمنِ من"، راه را برای مذاکرات عادی سازی هموار کردند. انتقاد از این تدابیر نادر است چرا که بسیاری از کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس تمام اشکال اعتراض و سازماندهی سیاسی را ممنوع کرده اند.

بر اساس این گزارش، در گذشته، برخی از رهبران منطقه به مردم مستاصل خود اجازه می‌دادند تا با اقدام‌های عملی در حمایت از فلسطین و مبارزه با [رژیم]اسرائیل، خشم خود را خالی کنند، اما اکنون که بسیاری از شهروندان عرب، حکومت‌های خود را در رنج مردم غزه دخیل می‌دانند، حمایت از فلسطین با حساسیت بیشتری روبرو می‌شود.

منبع: ایرنا