قاچاقچیان و سودجویان اموال تاریخی و فرهنگی به تازگی به حریم درجه یک سنگ نگاره‌های ساسانی «برم دلک» شیراز، دستبرد زده اند و اقدام به کندوکاو‌های غیرمجاز، در محوطه باستانی آن کرده اند.

محوطۀ تاریخی، فرهنگی و طبیعی «بَرم دِلک» در جنوب خاوری (شرقی) شیراز جای گرفته و در برگیرندۀ ۳ سنگ نگاره از پادشاهان ساسانی (شاهپور یکم، بهرام دوم و صحنه ازدواج بهرام دوم) است.

سنگ نگاره‌های ساسانی نامدار به «برم دلک» را بی گمان باید شناسنامه و نشانه‌های هویتی مردم شهر شیراز به شمار آورد، یادمانی که با گذشت بیش از هزار و ۷۵۰ سال همچنان به زیست خود ادامه می‌دهد.

این یادمان تاریخی با شمارۀ ۷۱ در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است.

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس با ارسال عکس‌هایی از یادمان ملی برم دلک برای خبرنگار ما، در خصوص مشکلات و چالش‌های سنگ نگاره برم دلک اظهار کرد: نگارکند‌های ساسانی با نامهربانی و بی مهری‌های فراوانی در چندین سال گذشته رو به رو شده و آسیب‌های بی شماری به یادگار ساسانیان و محوطه باستانی آن وارد شده است.

او ادامه داد: رخنه گل سنگ‌ها و گیاهان خودرو در درون سنگ نگاره‌ها تا نوشتن یادگاری و خراش بر روی نگارکند‌ها تنها بخش کوتاهی از دشواری‌های یادگار ساسانیان در شیراز است.

آریا افزود: ریختن انبوه زباله و نخاله ساختمانی و پسماند در ورودی محوطه «برم دلک» چهره زشت و زننده‌ای را برجای گذاشته و بوی بد زباله‌ها بسیار آزار دهنده است.

فعال میراث فرهنگی در فارس گفت: در بازدید میدانی ۲ روز پیش، بیننده ۲ کند و کاو غیرمجاز بزرگ، یکی در ابتدای ورودی محوطه و دیگری پشت کوهی که سنگ نگاره‌ها بر روی آن تراشیده شده است، بودم.

او تصریح کرد: اواخر اسفندماه پارسال، هیچ مورد تازه‌ای از کندوکاو غیرمجاز وجود نداشت و هر دو آن‌ها مربوط به همین یک ماه گذشته است.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی اضافه کرد: این کندوکاو‌های غیرمجاز قاچاقچیان فرومایه و نابخرد، در بیرون فنس و عرصه (در حریم درجه یک سنگ نگاره های برم دلک) است، ولی زنگ خطری برای یادگار ساسانیان به شمار می‌آید.

آریا بیان کرد: بر پایه مسئولیت اجتماعی خویش، مدیر کل میراث فرهنگی استان و مسئول یگان حفاظت میراث فرهنگی فارس را در این خصوص آگاه کرده و خواستار پیگیری موضوع شدم.

همچنین برخی از مسئولان هم طی یکی دو سال اخیر از احیا و بازسازی یادمان ملی برم دلک سخن گفته اند، اما گویا چالش‌های این اثر تاریخی همچنان باقی است.

 ایمانیه استاندار فارس در فروردین ۱۴۰۱ بیان کرده است: سایت برم دلک و قصر ابونصر به عنوان یکی از طرح‌های در دست اجرا در کلان شهر شیراز در حوزه احیاء بنا‌های میراث و گردشگری است، و برای تکمیل سایت برم دلک و قصر ابونصر نیازمند تملک مسیر و احیا و بازسازی این منطقه تاریخی هستیم.

محمد فرخ‌زاده معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس هم در خرداد ۱۴۰۱ بیان کرده است: در بولوار نصر شرقی دو اثر تاریخی قصر ابو نصر و برم دلک که خاستگاه شکل گیری اولیه شهر شیراز نیز هستند، وجود دارد که احیا، و بازسازی این دو اثر در راستای جذب گردشگر و توریست بسیار اهمیت دارد.

محمدحسن اسدی شهردار شیراز هم در اسفند ۱۴۰۱ گفته است: هفت پروژه گردشگری شهری توسط شهرداری شیراز در دستور کار است که شامل طرح احداث تله کابین، باغ پرندگان، شهربازی بزرگ، پارک آبی، احیای مجموعه گردشگری برم دلک و قصر ابونصر و احداث آکواریوم است.

یادمان تاریخی برم دلک نیازمند نظارت و توجه است تا از آسیب‌های بیشتر به آن جلوگیری شود. آثار تاریخی می‌توانند نه تنها موجب رشد اقتصادی و اشتغالزایی شهرستان و استان شوند بلکه در توسعه کشور هم تاثیرگذار هستند و مسئولان و مردم باید با همکاری و همیاری یکدیگر از این یادگار‌های نیاکانی نگهبانی و پاسداری کنند تا از تخریب و نابودی آن‌ها پیشگیری شود.

نخاله ساختمانی در ورودی محوطه «برم دلک»

رخنه گیاهان خودرو در درون سنگ نگاره های برم دلک

حفاری غیرمجاز در حریم اثر تاریخی برم دلک

حفاری غیرمجاز در حریم محوطه برم دلک

حفاری غیرمجاز در حریم یادمان ملی برم دلک

یادمان ملی برم دلک

ریختن انبوه زباله و نخاله ساختمانی و پسماند در ورودی محوطه «برم دلک»

انبوه زباله و نخاله ساختمانی و پسماند در ورودی محوطه «برم دلک»

کند و کاو غیرمجاز در حریم درجه یک محوطه برم دلک

اثر تاریخی برم دلک