صنعت دفاعی کشور در حوزه ساخت انواع پرنده‌های بدون سرنشین (پهپاد) زیر سایه تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی به سرکردگی رژیم جنایت‌کار آمریکا دستاورد‌های مهمی متناسب با فناوری‌های روز دنیا داشته است.

پهپاد‌ها امروزه جایگاه مهمی در مجموعه قدرت نظامی کشور‌های مختلف دنیا کسب کرده‌اند، این هواپیما‌های بدون سرنشین به دلیل عدم نیاز به تأسیسات و پایگاه‌های بزرگ و ثابت، سادگی تعمیر و نگهداری، به کارگیری آسان، نداشتن تلفات انسانی، امکان استفاده از فناوری پیشرفته در ساخت و مزایای دیگر، بسیار برای کشور‌ها به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران پراهمیت بوده است.

در این گزارش قصد داریم به بیان ویژگی‌های پهپاد‌های خانواده کمان که متشکل از کمان ۱۲، ۱۹ و ۲۲ بوده است، بپردازیم.

«کمان ۱۲»

پهپاد «کمان ۱۲»، یکی از تبلور‌های راهبردی ما در حوزه ساخت پهپاد‌ها در راستای افزایش دامنه بازدارندگی برای کشور بوده است، این پرنده نخستین بار در نمایشگاه «اقتدار ۴۰» نیرو‌های مسلح در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی رونمایی شد که از آن تحت عنوان نخستین پهپاد رزمی ارتش یاد شده است.

این پهپاد قابلیت انجام عملیات رزمی با موشک‌های نقطه زن و جنگ الکترونیک و شناسایی را داشته و در حوزه پهپادی، متناسب با تغییر نوع تهدیدها، تولید و در اختیار نیرو‌های مسلح قرار می‌گیرد.

این پرنده جدی‌ترین تلاش نهاجا برای تولید یک پهپاد رزمی به منظور برطرف کردن نیاز‌های عملیاتی این نیرو بود، توان حمل حدودا ۲۰۰ کیلوگرم محموله را که می‌توانست محموله جنگالی، بمب و یا موشک باشد را داشت.

پهپاد «کمان ۱۲» به موشک اخگر با برد ۳۰ کیلومتر مجهز بوده است، اخگر در حقیقت موشکی مجهز به سیکر (جستجوگر) اپتیکی و با وزن سرجنگی ۷ کیلوگرمی است که نیروی پیشرانش از یک موتور میکروجت تأمین می‌شود و سرعت آن به ۶۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد و نیز برد اعلام شده برای این موشک ۳۰ کیلومتر و وزن کلی آن نیز ۲۷ کیلوگرم اعلام شده بود.

البته این پرنده بدون سرنشین با بمب‌های هدایت شونده قائم نیز به نمایش درآمده و نیز دارای قابلیت حمل ۴ بمب هدایت شونده ۵۰ پوندی است.

پهپاد «کمان ۱۲» از لحاظ بال دو تکه، بدنه غیر دایروی، دماغه برجسته و شکل دم عقب شباهت‌های قابل توجهی به مهاجم ۹۲ دارد، اما این پهپاد از لحاظ ابعاد حدود دو برابر مهاجم ۹۲ است.

در این پهپاد از بالچه‌های نوک بال استفاده شده که سبب کاهش پسای القایی و اثر مثبت روی پایداری جانبی شده و بخش خارجی بال که به شکل مستطیلی بوده دارای شکلی تقریباً ثابت است و از این نظر هم مشابه با مهاجم ۹۲ است.

«کمان ۱۲» پهپادی با مقیاس متوسط با مداومت پروازی ۱۲ ساعت، قابلیت پرواز تا ارتفاع ۱۸ هزار پا یعنی حدود ۵ هزار و ۵۰۰ متر با موتور ملخی پیستونی با توان ۶۰ اسب بخار است، همچنین دهانه بال حدود ۱۰ و طول کلی ۵.۴ متر، سرعت بیشینه ۲۰۰، سرعت کروز ۱۶۰ و سرعت واماندگی ۹۰ کیلومتر بر ساعت، جرم خالی ۲۲۰ و جرم نهایی ۴۵۰ کیلوگرم و شعاع عملیاتی ۱۰۰۰ کیلومتر بوده که از دیگر ویژگی‌های این پهپاد است.

این پرنده بدون استفاده از فلپ به طول باند ۴۰۰ متر برای برخاستن نیاز دارد، همچنین این پرنده توسط ایستگاه‌های زمینی و خودکار هدایت و کنترل می‌شود.

«کمان ۱۲» نهایتاً یک ماه پس از رونمایی، در اسفند ۹۷ به خط تولید رسید و پس از آن نیز بار‌ها در رزمایش‌های مختلف ارتش چندین فروند از آن به نمایش در آمد، اما نقطه اوج آن رزمایش پهپادی ارتش در دی‌ماه سال‌جاری بود که نمونه تسلیح شده آن در این رزمایش به نمایش گذاشته شد که حاکی از توان حمل طیف قابل توجهی از تسلیحات توسط این پهپاد بود.

مطابق آنچه از پیکربندی جدید تسلیحات این پهپاد به نمایش گذاشته شد، «کمان۱۲» قابلیت حمل پرتابگر راکت‌های ۷۰ میلی‌متری، بمب‌های هدایت‌شونده سری قائم و موشک ضد‌زره و تاپ اتک الماس با برد ۸ کیلومتر را برای اجرای آتش علیه اهداف زمینی داشت.

«کمان ۱۹»

این پرنده یک پهپاد پیشرفته بوده که می‌تواند وارد جنگ الکترونیک شده و سیستم‌های کامپیوتری و تسلیحاتی دشمن را دچار اختلال کند.

پهپاد «کمان ۱۹» برای نخستین بار با پرواز در رزمایش پهپادی ۱۴۰۲ به چرخه عملیاتی ارتش وارد و عملیات اخلال هواپایه و اقدامات جنگ الکترونیک در حوزه پهپادی را با موفقیت اجرا کرد.

این پرنده از نظر اندازه کوچک‌تر از پهپاد «ابابیل- ۴» بوده است، این پهپاد یک نسخه مخصوص در زمینه جنگ الکترونیک بوده و برای یگان‌های مختلف ایرانی بر علیه انواع تجهیزات و تسلیحات دشمن قابلیت به‌کارگیری دارد.

تشابه پلتفرم این پهپاد از نظر طراحی به پهپاد «کمان ۱۲» است، عملیات اخلال ارتباطی زمین پایه در ارتباط پهپاد با ایستگاه کنترل زمینی و اخلال الکترونیک بر روی پهپاد‌های مهاجم دشمن و کنترل این پهپاد‌ها به منظور جلوگیری از نفوذ به منطقه مورد نظر از قابلیت‌های «کمان ۱۹» است.

هر چند حجم و وزن پهپاد «کمان ۱۹» بالنسبه کم بوده، اما دستگاه‌هایی روی آن نصب شده که توانمندی انجام مأموریت‌های محوله را به خوبی دارا است؛ بنابراین این پرنده بدون سرنشین می‌تواند با هزینه کمتری مأموریت‌های مشابهی که پیش از این پهپاد‌های بزرگتر و پر هزینه‌تر انجام می‌دادند را به نحو مطلوب عملی نماید.

پهپاد «کمان ۲۲»

«کمان ۲۲» یک پرنده چندمنظوره برد بلند و راهبردی نیروی هوایی ارتش بوده که در ۶ اسفند ماه ۱۳۹۹ رونمایی و نیز در ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ و در جریان مراسم رژه روز ارتش برای نخستین بار به نمایش عمومی درآمد.

این پرنده نخستین پهپاد پهن‌پیکر رزمی ارتش بوده که از قابلیت حمل انواع محموله با مداومت پروازی بیش از ۲۴ ساعت برخوردار بوده است.

این پهپاد پهن پیکر قادر به پرواز تا ارتفاع ۸ هزار متری است؛ که از این دو حیث، نسبت به پهپاد‌های عملیاتی و چندمنظوره شاهد ۱۲۹ و مهاجر ۶ در سطح بالاتری قرار دارد؛ اگرچه در حوزه حمل تسلیحات نسبت به شاهد ۱۲۹ از قابلیت حمل سلاح با وزن کمتری برخوردار است.

این پهپاد، قادر به حمل انواع مهمات و موشک‌های لیزری و هوشمند بوده و از قابلیت‌های شناسایی، مراقبت و جمع‌آوری اطلاعات و عکس‌برداری از اهداف دوردست برخوردار است.

«کمان ۲۲» به لحاظ مداومت پروازی، حمل تسلیحات و برخورداری از سامانه جنگال (جنگ الکترونیک) از مدل قبلی خود به‌روزتر و کاربری فزاینده‌تری دارد. این پهپاد پهن‌پیکر بیش از یک تن و نیم وزن دارد و قادر است ۳۰۰ کیلوگرم سلاح را با خود حمل کند.

این هواپیمای بدون سرنشین مجهز به محموله‌های رزمی، اپتیکی و جنگال بوده و بر اساس مطالبات عملیاتی نیروی هوایی طراحی شده است.

این پرنده در حوزه تسلیحات از چهار غلاف بمب‌های سری قائم و دو موشک هوشمند برخوردار است و همچنین مجهز به سامانه اخلالگر باند ایکس نیز هست.

طول این پهپاد شش و نیم متر، ارتفاع آن ۲ و نیم متر و طول بال‌های آن متجاوز از ۱۷ متر است و نسبت به مدل اولیه، معادل ۲ هزار کیلومتر بیشتر برد عملیاتی دارد.

پهپاد «کمان ۲۲» وجه تشابه زیادی به پهپاد MQ-۹ آمریکایی دارد و هم‌اکنون مراحل تست نهایی را می‌گذراند؛ ارتش جمهوری اسلامی ایران تاکنون از این پهپاد در هدایت، کنترل و نظارت بر منطقه رزمایش‌ها استفاده کرده است.

«کمان ۲۲» را در حقیقت پاسخی به نیاز‌های سنگین عملیاتی نهاجا برای ماموریت‌های رزمی است که با توجه به متمایز بودن پلتفرم آن نسبت به «کمان۱۲» می‌توان مراحل توسعه دیگری هم برای آن در نظر گرفت که یکی از آنها را می‌توان تسلیح این پهپاد به موشک‌های هوابه‌هوا برای ایفای ماموریت رهگیری هوایی برشمرد. هرچند در حال حاضر هم «کمان ۲۲» پهپادی است که سنگین‌ترین ترکیب تسلیحات را در میان پهپاد‌های کشور می‌تواند حمل کند.

نکته قابل توجه دیگر این پهپاد، امکان عملیات همزمان رزمی و جنگ الکترونیک است که در صورت حمل پاد جنگ الکترونیک حین عملیات رزمی ضد اهداف زمینی، امکان هدف قرار گرفتن آن توسط سامانه‌های پدافندی را به حداقل می‌رساند که از این حیث پهپاد «کمان ۲۲» نخستین پهپادی در کشور است که از این قابلیت یعنی اجرای همزمان عملیات رزمی و جنگ الکترونیک برخوردار است.

امروز در ساخت انواع هواپیما‌های بدون سرنشین اعم از رزمی، شناسایی و جنگالی با مأموریت‌های متعدد به پختگی کامل رسیده‌ایم و به فناوری‌هایی دست پیدا کرده‌ایم که می‌توانیم براساس نیاز نیرو انواع پهپاد را تولید کنیم و در آینده، ساخت انواع پهپاد‌های دیگر را نیز در دستور کار داریم.

همچنین روند روبه‌رشد در صنایع پهپادی کشور با وجود مشکلات چند سال اخیر و تحریم‌های ظالمانه همچنان ادامه دار بوده و صنعت دفاعی کشورمان در حال ارائه جایگزین‌های به‌روز، پیشرفته و چندمنظوره برای پهپاد‌های عملیاتی، موفق و پرتعداد قبلی است.

منبع: فارس