طی چند دهه اخیر فناوری پهپادی نقش برجسته‌ای در نبرد‌ها و جنگ‌های جهان پیدا کرده است و در این بین پهپاد‌های «انتحاری» از نقش برجسته‌تری نسبت به سایر انواع پهپاد‌ها برخوردار هستند.

این پرنده‌های بدون سرنشین که مشخصاتی شبیه به موشک‌های کروز دارند، در انواع مختلف با کارآیی‌های متفاوت، به‌دلیل صرفه اقتصادی، اثرگذاری مناسب و سهولت به‌کارگیری به جنگ‌افزاری تبدیل شده‌اند که بعضاً تعیین‌کننده سرنوشت میادین جنگ هستند و یا حداقل قادرند تلفات قابل‌توجهی به دشمن وارد کنند.

 از سوی دیگر این نوع از پهپاد‌ها به‌دلیل ابعاد کوچکتری که نسبت به سایر پهپاد‌ها دارند سخت‌تر توسط رادار‌ها شناسایی می‌شوند و برخی از آنها حتی قابل حمل توسط نفر هستند و در یگان‌های پیاده و نیرو‌های ویژه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نیرو‌های مسلح و صنایع دفاعی کشورمان نیز در سال‌های اخیر طیف متنوعی از پهپاد‌های انتحاری را طراحی و تولید کرده‌اند، به‌گونه‌ای که امروز به یکی از کشور‌های مطرح در حوزه طراحی و تولید پهپاد‌های انتحاری تبدیل شده‌ایم. از طرفی کیفیت پهپاد‌های تولیدشده در ایران در برخی از عملیات‌هایی که نیرو‌های مسلح اجرا کرده‌اند خود را نشان داده است و همین امر موجب شده است برخی از کشور‌ها خواهان این پهپاد‌ها باشند.

پهپاد «آرش»

پهپاد انتحاری آرش از جمله سامانه‌‎های پهپادی ارتقا یافته ارتش جمهوری اسلامی در حوزه مقابله با اهداف پدافندی، استحکامات، تأسیسات و مراکز کنترل فرماندهی دشمن در عرصه نبرد محسوب می‌شود.

این پرنده در ۲ نوع با قابلیت‌های ویژه توسط سازمان صنایع دفاعی وزارت دفاع ساخته شده و برای نخستین بار در دی ماه سال ۱۳۹۹ به نمایش گذاشته شد.

«آرش-۱»

پهپاد آرش از خانواده پهپاد‌های کیان است. «آرش-۱» به عنوان نمونه توسعه یافته پهپاد «کیان-۲» معرفی شده و دقیقا همان ویژگی‌های فیزیکی را داراست. پهپاد «آرش-۱» به جای پیشرانه جت از پیشرانه پیستونی نیرو گرفته و به‌عنوان یکی از پهپاد‌های انتحاری، ازسوی متخصصان ارتش طراحی و ساخته شده است.

این پرنده با بهره‌مندی از جست‌وجوگر‌های متنوع قادر خواهد بود اهداف مختلف ثابت و متحرک را با دقت بالا هدف قرار دهد و لذا می‌توان گفت پهپاد «آرش» به دلیل داشتن بدنه دوکی شکل و بال‌های مثلثی، دوربردترین پهپاد انتحاری در ایران و جهان محسوب می‌شود.

این پهپاد دارای سیستم‌هایی بوده که توانایی دریافت امواج راداری را دارد و این ویژگی در کنار حالت آشیانه یاب سبب می‌شود تا این پرنده توانایی نقطه زنی هدف را به دست آورد.

مزیت دیگر این پرنده بدون سرنشین نسبت به سایر پهپاد‌ها این است که علاوه بر پرتاب از روی سکو، در یک پرتابگر جعبه‌ای نیز می‌توان آن را به سوی هدف پرتاب کرد و لذا این نوع از پرتاب موجب می‌شود شناسایی این پرنده از سوی دشمن کاهش یابد؛ بنابراین می‌توان گفت «آرش-۱» برای شناسایی موقعیت و مواضع دشمن پرنده‌ی بسیار مناسبی است.

علاوه بر وجود چنین مزیت بزرگی در این پرنده، می‌توان این پهپاد را از مکان‌های مختلف یعنی هم از خشکی و هم از دریا برای انهدام هدف پرتاب کرد.

قابلیت پرواز در تمام ساعات شبانه روز، خلبان خودکار و توانایی تغییر هدف در حین پرواز از جمله ویژگی‌های دیگر این پهپاد است.

از مشخصات منحصر به فرد پهپاد آرش این است که توانایی انهدام هدف‌های ثابت و شناور را داشته و نیز یکی از مهمترین مشخصات این پرنده بدون سرنشین برد عملیاتی آن بوده که نسبت به پهپاد کیان بسیار افزایش یافته به‌گونه‌ای که برد عملیاتی آن بیش از هزار و ۷۰۰ کیلومتر است.

«آرش-۲»

این پرنده یکی از پهپاد‌های ایرانی با برد ۲۰۰۰ کیلومتری بوده که توسط متخصصان ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و تولید شده است، «آرش-۲» که از یک موتور پیستونی بهره می‌برد، بدنه‌ای استوانه‌ای شکل با یک تیل عمودی دارد و دو بال آن در انتهای بدنه قرار گرفته‌اند. این پهپاد از روش پرتاب به‌وسیله JATO استفاده می‌کند و همین امر آن را بی نیاز از باند برای پرواز کرده است.

به این ترتیب پهپاد آرش قادر است از انواع پرتابگر‌های متحرک به سمت اهداف به پرواز درآید و این موضوع آن را به یک پهپاد راهکنشی با قابلیت تحرک بالا مبدل می‌سازد که به بهره‌برداران این پرنده امکان بکارگیری از آن در محیط‌های مختلف جغرافیایی را می‌دهد.

در جریان بازدید سرلشکر غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم از نمایشگاه دستاورد‌های نزاجا در ۱۱ تیر سال ۱۴۰۲ در اصفهان نوع جدید این پهپاد مجهز به جستجوگر اپتیکی نیز به نمایش در آمد که دقت اصابت به هدف این پرنده را افزایش می‌دهد.

گفتنی است، تعداد قابل توجهی از پهپاد‌های آرش در فروردین و بهمن ماه سال ۱۴۰۲ با حضور فرمانده کل ارتش و وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به سازمان رزم ارتش الحاق شد.

روند روبه‌رشد در صنایع پهپادی کشور با وجود مشکلات چند سال اخیر و تحریم‌های ظالمانه همچنان ادامه دار بوده و صنعت دفاعی کشورمان در حال ارائه جایگزین‌های به‌روز، پیشرفته و چندمنظوره برای پهپاد‌های عملیاتی، موفق و پرتعداد قبلی است.

منبع: فارس