شرکت نورالینک ایلان ماسک که در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد، قصد دارد قطعهای از فناوری را در مغز افراد بکارد که به آنها اجازه میدهد کامپیوتر یا تلفن را تنها با فکر کنترل کنند؛ فناوری پیشرفتهای که به عنوان رابط مغز و کامپیوتر شناخته میشود.
نورالینک پس از سالها آزمایش بر روی حیوانات، اخیراً از کاشت تراشههای خود در مغز یک انسان خبر داد.
با این حال، «فناوری اعصاب»، که تراشه نورالینک هم جزوی از آن محسوب میشود، نویدبخش کاهش درد و رنج انسان و اجازه دادن به افراد دارای معلولیت برای بازیابی ظرفیتهای از دست رفته است. با پیشرفت روزافزون این فناوری سوالات بیشتری درباره آن ایجاد میشود. آیا افراد بدون معلولیت نیز از فناوریهایی استقبال میکنند که مستقیماً با مغز و سیستم عصبی آنها ارتباط برقرار میکند؟ اگر مردم بتوانند خود را به دستگاهها، زیرساختها و حتی مغز دیگران در نوعی اینترنت مغز و رایانه متصل کنند، در آینده چه اتفاقی میافتد؟
اکنون زمان آن رسیده است که شروع به فکر کردن در مورد این سؤالات کنید. شرایط پزشکی مانند سندرم قفل شدگی مانع از برقراری ارتباط یا حرکت دادن اعضای بدن افراد میشود. هدف دستگاه نورالینک بازگرداندن ظرفیتها و توانمندی به افراد دارای این شرایط است. این اتفاق با کنترل یک مکان نما کامپیوتری برای برقراری ارتباط یا استفاده از یک بازوی رباتیک انجام میشود.
با این حال، آرزوهای بلندمدت این شرکت، همانطور که ماسک بیان میکند، شامل قابلیت احضار یک وسیله نقلیه خودران تنها با فکر است. این آرمانها نشان میدهد که فناوری عصبی ممکن است افراد را به طیف گستردهای از سیستمهای تکنولوژیکی که در حال حاضر مورد استفاده روزمره هستند، متصل کند.
رابطهای مغز و کامپیوتر (BCI) فعالیت الکتریکی مغز مرتبط با نیات شخص را شناسایی میکند. به عنوان مثال، اگر شخصی بخواهد مکان نما به سمت راست حرکت کند، ممکن است تصور کند که دست خود را تکان میدهد. این فعالیت مغز رمزگشایی شده و به دستوری برای مکان نما تبدیل میشود.
این رویکرد میتواند با یک بازوی رباتیک، چراغهای یک خانه هوشمند، یک بازی ویدئویی یا حتی یک پهپاد یا ربات کار کند. یک رابط مغز و کامپیوتر را میتوان به عنوان یک کنترل کننده جهانی یا همانطور که استاد علوم اعصاب برجسته پروفسور رافائل یوست توصیف کرده است، یک آیفون برای مغز در نظر گرفت.
نوروتکنولوژی میتواند به صورت تهاجمی در مغز یا سیستم عصبی کاشته شود یا به شکل فناوریهای پوشیدنی مانند هدست یا هدفون ارائه شود. کنترلکنندههای ترافیک هوایی با هدستهای خارجی میتوانند مغزشان را زیر نظر بگیرند تا در صورت کاهش سطح توجه به آنها هشدار دهند.
کودکان در دبیرستانهای چین قبلاً توسط معلمان نظارت میشدند. شرکت «برین ویو ساینس» (Brainwave Science) حتی محصولی را به سرویسهای امنیتی و پلیس ارائه میکند که میتواند مغز مظنونان را در بازجوییها زیر نظر بگیرد.
با این حال، ممکن است همه چیز از این هم فراتر رود، زیرا اشکال مختلف ارتباط مستقیم مغز با مغز در حال آزمایش هستند. به جای اینکه با دوستتان تماس بگیرید یا به او پیامک ارسال کنید، ممکن است روزی از طریق تله پاتی ارتباط برقرار کنید. اشکال ابتدایی ارتباط مستقیم مغز به مغز بین انسانها (و حتی بین انسانها و حیوانات مختلف) قبلاً به دست آمده بود.
ارتشهای مختلف همچنین به پتانسیل «ابر سربازان» که با فناوری عصبی تقویت شدهاند، علاقهمند هستند، زیرا آنها میتوانند در محیطهای چالش برانگیز مانند محیطهای شهری به طور مؤثرتری عمل کنند.
این سیستمهای تسلیحاتی، سنجش و نظارت بر مغز سربازان نظامی را در یک سیستم توزیعشده کنترل میدان نبرد ترکیب میکند. نمونه بارز این رویکرد اخیراً توسط ارتش استرالیا و در قالب سگهای رباتیک کنترل شده با فکر به نمایش درآمد.
این موضوع تمدن خیالی بورگ را از سریال تلویزیونی پیشتازان فضا به یاد میآورد که ترکیبی مشابه از زیست شناسی و قطعات ماشین هستند. بورگ افراد بیگانهای هستند که توسط فناوری اعصاب به هم مرتبط میوند و به عنوان یک موجودیت با هم عمل میکنند. پیامدهای یک سیستم به هم پیوسته انسان و ماشین که توسط فناوری اعصاب فعال شده است، چیزی است که ما باید درباره آن فکر کنیم، همراه با ارزشهایی که جامعه ممکن است داشته باشد.
ما میتوانیم انواع سناریوها را در نظر بگیریم. در آینده، این امکان وجود دارد که کسانی که زیرساختهای حیاتی را در شهرها اداره میکنند، بتوانند مغز خود را برای جلوگیری از حوادث زیر نظر بگیرند. افراد مبتلا به مشکلات حرکتی ممکن است به طور فزایندهای با دستگاههای موجود در خانه خود تعامل داشته باشند، چراغها را روشن و خاموش کنند و رباتهای خانگی را از طریق رابطهای مغز و رایانه خود کنترل کنند.
در برخی مواقع، افراد بدون معلولیت نیز میتوانند تصمیم بگیرند که از وسایل کنترل از راه دور دستی صرف نظر کنند تا دستگاهها را با مغز خود کنترل کنند. زندانیان و مجرمان در جامعه میتوانند در زمان واقعی تحت نظر باشند تا وضعیت روانی آنها ارزیابی شود.
با گذشت زمان، این برنامههای کاربردی جداگانه ممکن است شروع به ایجاد ارتباط با یکدیگر در خدمت افزایش کارایی، مصلحت تجاری و کنترل اجتماعی کنند. نوروتک میتواند به عنوان یک زیرساخت ضروری ظاهر شود که به یک رابط کلیدی در روابط انسانی با سیستمهای تکنولوژیک تبدیل میشود.
برخی تفکرات و اقدامات در رابطه با حقوق بشر و پیامدهای حقوقی گستردهتر درباره فناوری عصبی وجود دارد اما بیشتر بحثها جهت گیری نسبتاً فردگرایانه و پیامدهای اجتماعی گستردهتر تغییر روابط انسانی با سیستمهای فناورانه را نادیده میگیرند.
در نتیجه، ما به بحث در مورد هدف بزرگتر فناوری عصبی، کاربرد و پیامدهای آن نیاز داریم. این نیاز به ورودی گروههای مختلف، مانند متخصصان زیرساخت، طراحان، معماران، متخصصان تعامل کامپیوتر انسانی و گروههای اجتماعی دارد.
نوروتکنولوژی احتمالاً تأثیرات متنوعی در سراسر جامعه، خانه، محل کار، سیستم عدالت کیفری و شبکههای زیرساخت خواهد داشت. بررسی مسائل نوظهور در این بخشهای مختلف باید ما را قادر سازد تا مضرات و مزایای فناوری عصبی را پیشبینی کنیم. این به ما امکان میدهد توسعه این فناوری را برای حمایت از انسان و محیط زیست دنبال کنیم.
منبع: آنا