مقوله قاچاق فیلم، اتفاق تازه‌ای در سینمای ایران نیست. در برهه‌ای، فیلم‌های تازه منتشرشده در شبکه نمایش خانگی، به‌راحتی در دسترس مخاطبان قرار می‌گرفت. در برهه دیگر، فیلم‌های روی پرده به خانه‌های مردم راه یافت و طی سالیان اخیر، فیلم‌هایی که راهی به پرده نیافته بودند، با کیفیت‌های بالا به بیرون درز پیدا کرده و در سطح وسیعی منتشر شدند.

این اتفاق، همواره روی یک دور نامتوازن قرار داشته است. گاهی ماه‌ها، خبری از فیلم قاچاق نبود و گاهی مانند این روزها، در یک پروسه کوتاه، چندین فیلم، سر از فضای مجازی درآوردند و همه را شوکه کردند.

وقتی فیلمی ساخته می‌شود، صاحبان فیلم، نسخه‌هایی از آثار را برای پخش‌کننده‌ها و فستیوال‌های خارجی می‌فرستند که اتفاقا، کار از همین جا مساله‌دار می‌شود.

سید رضا اورنگ کارشناس و منتقد سینما درباره قاچاق فیلم‌های سینمایی گفت: در رابطه با قاچاق فیلم از سال ۱۳۸۳ تاکنون مطلب نوشته‌ام. سوال اینجاست که چه زمانی قاچاق فیلم رخ می‌دهد؟ یک بحث کپی رایت داریم که کشور‌های خارجی پیگیری می‌کنند تا این اتفاق نیفتد. این کشورها در زمان اکران فیلم تلفن‌های همراه را می‌گیرند تا از فیلم تصویربرداری نشود که البته باز هم این اتفاق می‌افتد ولی زمانی که چنین اتفاقی رخ می‌دهد با عامل اول برخورد می‌کنند.

وی ادامه داد: در دیگر کشور‌ها به سراغ فردی که فیلم را منتشر کرده‌است نمی‌روند بلکه به سراغ نفر اولی که کار را کپی کرده و چنین کاری را انجام داده است می‌روند و با او برخورد می‌کنند.

این کارشناس افزود: اگر دقت کرده باشید در سال ۱۳۶۳ یک تهیه‌کننده شکایت کرد که فیلم من به بیرون قاچاق شده است، فیلمی که به دلایلی از روی پرده برداشته بودند و قاچاق شد. این فرد طبیعتا در آن زمان پیگیری‌های لازم را انجام داد، اما در ادامه پرونده قاچاق فیلم وی مختومه شد. سوال اینجاست که چرا پرونده مختومه شد؟ وقتی در چنین مواردی پرونده مختومه می‌شود و هیچکس راجع به آن موضوع صحبت نمی‌کند، یعنی مقصر اصلی شناخته شده است، اما با آن برخورد نکرده اند. اگر در آن زمان با آن فرد برخورد می‌کردند امروز شاهد چنین مسئله‌ای نبودیم. 

 اونگ بیان کرد: فرض کنید من به عنوان یک تهیه‌کننده همه اجزای فیلم از جمله راش، نسخه اصلی و کپی فیلم را در اختیار دارم. من این نسخه‌ها را در کجا نگهداری می‌کنم؟ ممکن است در دفتر کارم نگه‌دارم یا دفتری که فیلم برای تدوین می‌رود. اصلا امکان ندارد دفتری فیلمی را تدوین کند و کپی از آن فیلم نداشته باشد و بخواهد آن را قاچاق کند. چرا؟ چون متهم ردیف اول حساب می‌شود.

وی تصریح کرد:  چند سال پیش با یکی از عوامل یکی از فیلم‌هایی که از روی پرده پایین آمده بود دوست بودم و به او گفتم همین فیلم را در پیاده روی میدان تجریش می‌فروشند؛ اما گفت این فیلم من نیست. من فیلم را خریدم و تماشا کردم و دقیقا همان نسخه از آن فیلم بود. درحال حاضر سوال اینجاست که ستاد صیانت چه کاری کرده است؟ تنها کاری که انجام داد این بود که سی‌دی‌های این افراد را جمع‌آوری می‌کرد، اما عامل اصلی کجاست؟ چرا عامل اصلی معرفی نمی‌شود؟ 

 کارشناس سینما گفت: ما حتی چند فیلم اکران نشده داریم که با وجود اینکه هنوز اکران نشده اند با قاچاق مواجه شدند. درحال حاضر ستاد صیانت چه کاری انجام می‌دهد؟ آیا وظیفه چنین جایی این نیست که یک بیانیه بدهد و بگوید عامل اصلی این تعداد فیلم را شناسایی کردیم و این افراد عامل چنین اتفاقاتی بودند؟ ما یکبار در قوه قضاییه شاهد چنین چیزی نبودیم.