حجت الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی درمورد عظمت ماه رمضان از زبان امام باقر علیه السلام بیان کرد: بعضی از روایات منقول از حضرات معصومین علیهم‌السلام در عین اینکه انسان را به اوج امید و شادی درونی می‌رساند، اما در عین حال انسان را مات و مبهوت می‌نماید، من جمله روایتی که حضرت باقر آل محمد صل الله علیه وآله والسلم برای پیر مرد با معرفت و عارفی همچون جابر بن عبدالله انصاری نقل نمودند.

امام باقر علیه السلام درباره عظمت ماه مبارک رمضان به جابر فرمودند: « هر کس ماه رمضان بر او وارد شود و روزهایش را روزه بدارد و پاسی از شب را به نیایش برخیزد و زبانش را نگهدارد و چشم خود از حرام بربندد و آزار به کسی نرساند، مثل روز تولد از مادر از گناه پاکیزه می‌شود.»

بعد جابر می‌گوید رو به حضرت گفتم: چه حدیث خوبی!

حضرت علیه السلام به من فرمودند: چه شرایط دشواری! 

در شرح این حدیث باید به این مطلب اشاره نمود که جابر دارای جایگاه ویژه‌ای از نظر معرفتی بود و مطمئناً به امساک‌های وارده در روایت عمل می‌کرد، اما امام علیه السلام با این حدیث شریف می‌خواستند او را به مرتبه‌ای بالاتر و یا بُعدی عمیق‌تر از روزه رهنمون سازند. زیرا یک موقع انسان روزه دار آنقدر غرق در انجام ندادن مبطلات روزه می‌شود که حقیقت روزه را فراموش می‌کند یا اصلا راجع به حقیقت روزه فکر نمی‌کند. 

روزه برای خداست
این کارشناس مذهبی گفت: از قول حضرت امام صادق علیه السلام روایت شده است که پروردگار عالم می‌فرمایند: « الصَّوْمُ لِی وَ أَنَا أَجْزِی عَلَیْهِ »«روزه ویژه من است، اختصاص، اتصال و به من ربط دارد، و پاداش آن بر عهده من است.»

این روایت امام صادق دو قسمت دارد:

۱- روزه ویژه و برای خداست.

۲-پاداش روزه نیز بر عهده خداست.

حقیقت و ذات این دو جمله چیست؟ چه مسأله‌‏اى در کلام پروردگار قرار دارد؟

مگر نماز، فرمان او نیست، چرا نفرموده «الصلوة لى»؟ «الحجّ لى»؟ و «الجهاد لى»؟ مگر همه این موارد فرمان خداوند نیستند؟ مگر جهاد با دشمن و شهید و مجروح شدن که از عوارض جهاد است، فرمان خود او نیست؟

چگونه روزه برای خداست؟

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: به نظر می‌‏رسد اگر در جمله «الصوم لى» تحقیق شده و با یک دید نورانى به آن نظر شود، سه حقیقت را می‌توان در این کلام خداوند مشاهده کرد.

 ترک شهوات حلال‏

در هیچ عبادتى ترک شهوات حلال نیست. حتى برخى از شهوات حلال، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و ترک بخشى از لذائذ، در طول زمان عبادت، لحاظ نشده است. مانند «مجاهد فى سبیل الله» که در حال جهاد، می‌تواند بخورد و بیاشامد و در روز جهاد از غریزه جنسى به طریق حلال بهرمند شود. 

شاید بعضی بگویند: در مراسم حج نیز غریزه جنسی حرام می‌شود که در پاسخ باید گفت: هنگامى که انسان وارد مناسک حج می‌شود، زمانى که محرم است، از غریزه جنسى محروم است، ولى در حال احرام، می‌‏تواند خنک‌‏ترین آب را بنوشد و خوشمزه‌‏ترین غذا را تناول کند یا لذت‏‌هاى دیگر حلال براى او بلا‏مانع هستند، اما خداوند روزه دار را دعوت می‌کنند که در مقابل شهوات، خواسته‏‌ها، و لذائذ حلال از اذان صبح تا اذان مغرب ایستادگى نماید.

او مطرح کرد: یک بُعد ارزشی روزه به خاطر ترک بسیارى از این امور حلال است؛ در روزه، بحث حرام در کار نیست، در این بخش بحث لذّت‏‌ها، شهوات و امیال حلال در کار است. انسانى که بر انجام ندادن حلال خدا صبر می‌کند و در مقابل دعوت خدا خاکسارى می‌نماید به دایره محبوبیت حق خواهد رسید. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ»

 همرنگ شدن با خدا

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی ادامه داد: روزه همرنگ خداست، اما حج، جهاد و نماز همرنگ خدا نیستند. زیرا مردم در حج مناسک به‌جا مى‌‏آورند، در جهاد اسلحه به روى دشمن مى‌‏کِشند، در نماز، رکوع و سجود مى‌‏کنند. اما روزه یک امر غیبى و پنهانى است، یک امر سلبى است؛ یعنى همرنگ با صفات سلبیّه پروردگار و غیبى است؛ زیرا خداوند متعال نمى‏‌خورند، روزه دار هم نمى‌‏خورد، خدا نمى‌‏آشامند، روزه دار هم نمى‏‌آشامد و ...، انسان هر جایى‌که نماز مى‏‌خواند، همه مى‌‏فهمند مشغول نماز خواندن است، در مکه انسان را مى‏‌بینند که مشغول مناسک حج است، شخص را در جبهه مى‏‌بینند که براى خدا اسلحه به دست مى‏‌گیرد، اما شما نمى‏‌توانید از روزه یکدیگر با خبر شوید. پس در میان جمع مى‏‌توان روزه را آشکار نکرد و روزه در غیب و پنهان بودن هم، همرنگ ذات حق است. پس اینکه مى‏‌فرماید: «الصوم لى»؛ یعنى مانند من غیب و پنهان است، داراى صفت سلبى است.

 روزه؛ اعلان محبت واقعى به خدا

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی در مورد این سوال که روزه اعلان محبّت واقعى به محبوب است، آیا نماز اعلان محبت نیست؟، گفت: خیر، نماز منافقین اعلان محبت نیست، ممکن است نماز کینه باشد، در پوشش نماز مى‏‌روند، اما هیچ منافقى در پوشش روزه نمى‏‌رود، در تمام ماه رمضان‏‌هاى مدینه، منافقین مخفیانه غذا مى‏‌خوردند و بعد پشت سر پیامبر ۶ مى‏‌آمدند و به عنوان روزه‌دار اقتدا مى‏‌کردند، چون روزه را قبول نداشتند، نماز مى‏‌خواندند، اما به خاطر نیرنگ به مسلمین نماز مى‏‌خواندند، و اینکه بتوانند اسرار مسلمان‏‌ها را کشف کنند یا زمینه ضربه زدن را فراهم کنند، هیچ منافقى روزه نمى‏‌گیرد. روزه مختص مؤمن محبّ است، به مؤمن مى‏‌گویند چرا غذا نمى‏‌خورى؟ مى‏‌گوید: محبوبم گفته نخور؛ یعنى مى‌‏خواهد یک روز مرا گرسنه و تشنه ببیند، مى‏‌خواهد مرا به میهمانى دعوت کند و از من با گرسنگى و ترک شهوات پذیرایى نماید.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: «الصوم لى»؛ یعنى عشق و محبت من در این نقطه مى‏‌جوشد، آن کسى که عاشق صادق است، اهل روزه است، کسى که عاشق نیست، اهل روزه هم نیست، عاشق شکمش است، ولى کسى که از شکم و عوارض آن کناره‌‏گیرى کند، به عشق امر محبوب از لذایذ کناره‏‌گیرى کرده است.

اتصال به شش منبع معنوی

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی بیان کرد: چقدر خوب است در این ماه با عظمت، ما نیز در کنار امساک از مبطلات روزه، خود را به شش منبع معنوى هر انسان مؤمنی در دنیا و آخرت متصل گردانیم تا ان شاءلله خداوند کمی از حقیقت روزه را به همه ما بچشانند.

اتصال به این شش منبع معنوى انسان را در دنیا و آخرت به درجات معنوى مى‌‏رساند.

منبع اول، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» 

منبع دوم: «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ» 

منبع سوم: «استغفر الله العظیم» 

منبع چهارم: «لاحول و لا قوّة الّا بالله العلىّ العظیم» 

منبع پنجم: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» 

منبع ششم: «لا اله الا الله» 

ثواب ذکر لااله الا الله

 این کارشناس مذهبی افزود: در ماه مبارک رمضان به همه این شش منبع که ریشه روایتى و قرآنى دارند متصل شوید بخصوص ذکر «لا اله الا الله» که همانند روزه پنهان است و در حال گفتن این ذکر لب‌ها تکان نمی‌خورد و کسی متوجه ذکر گفتن ما نمی‌شود.

پیامبر فرمودند: خداوند عزّ و جل به موسی بن عمران فرمودند:‌ ای موسی! اگر آسمان‌ها و تمام ساکنینش و مجموع زمین‌های هفت گانه را در پیشگاه من به یک طرف ترازو و «لا اله الا اللّه» را در طرف دیگر بگذارند، به راستی که کفّه «لا اله الا اللّه» بر آن کفه ترجیح خواهد داشت.