توسعه آزادراهها یکی از شاخصه های رشد اقتصادی به حساب میآیند و به همین دلیل هر چه احداث آزادراهها و تکمیل زیر بناهای حمل و نقل در کشوری افزایش یابد، آن کشور سریعتر مسیر توسعه و رشد اقتصادی را طی میکند. افزایش اشتغالزایی، افزایش سرعت تردد وسایل نقلیه ، کاهش ترافیک و استهلاک خودرو از دیگر مزیتهای احداث آزادراه محسوب میشود.
نقش حملونقل و توسعه آزاد راه های كشور در توسعه اقتصادی و ایجاد مشوقها جهت افزایش سرمایهگذاری غیرقابل انکار است و همواره رابطه نزدیکی بین حجم حملونقل و سطح فعالیت اقتصادی در یک کشور وجود دارد، بهطوریکه مقایسه امکانات و خدمات حملونقلی در مراحل مختلف توسعه اقتصادی در کشورهای مختلف، این رابطه را تایید میکند. با توجه به سهم بالای بخش حملونقل جادهای در تولید ناخالص داخلی و انتقال کالا و مسافر در بین حوزههای مختلف حملونقل، بهبود وضعیت زیرساختهای حملونقل این حوزه، یکی از اولویتهای مهم در جهت نیل به توسعه متوازن و پایدار حملونقل کشور به شمار میرود.
ارزش افزوده آزادراهها در کشور بسیار زیاد است و دولتها سعی دارند تا بخش خصوصی را تشویق به سرمایه گذاری در احداث آزادراهها کنند که سرمایه گذاران سود خود را از محل دریافت عوارض تامین خواهند کرد.
حضور بخش خصوصی در حوزه ساخت و توسعه آزاد راه های كشور منوط به بازگشت سرمايه است كه بخشی از اين بازگشت سرمايه ها هم از طريق پرداخت عوارض باز می گردد كه در اين بخش با پرداخت عوارض الكترونيكي اين امكان بازگشت سرمايه وجود نداشت اما با ورود بيمه و پليس راهور اين پرداخت الكترونيكي عوارض دوباره در تمامی آزاد راه های كشور اجرايی می شود.
ارائه بسته های حمایتی برای حضور سرمایه گذاران در ساخت پروژه های آزاد راهی
محمود ملازینل معاون ساخت و توسعه زيربناهاي حمل ونقل كشور در خصوص حضور بخش خصوصي در توسعه آزاد راه هاي كشور گفت: در راستای تشویق سرمایه گذاران به دنبال ارائه بسته های حمایتی جدید از جمله تغییر کاربری زمین های اطراف آزادراه به منظور استهلاک سرمایه هستیم تا از این طریق تمرکز از روی عوارض آزادراهی برداشته شود و این رقم تنها صرف نگهداری از آزادراه شود.
وی با اشاره به کاهش حضور سرمایه گذاران در طرح های آزادراهی طی سال های اخیر ادامه داد: در چند سال اخیر با توجه به جهش قیمت ها به ویژه از سال ۱۳۹۹ تاکنون رقم عوارض آزادراهی افزایش نداشته است و این افزایش هم درمقایسه با تورم بسیار ناچیز است در نتیجه طبق فرمول هزینه-درآمد استقبال کاهش یافته است.
ملازینل ادامه داد: همکاران ما در شرکت ساخت وتوسعه به دنبال ارائه راهکارهای جدید حمایتی برای افزایش حضور سرمایه گذاران در پروژه های راهسازی هستند که در صورت تصویب شدن آن ها حمایت ویژه ای از بخش خصوصی صورت می گیرد.
سرپرست ساخت و توسعه آزادراه ها در ادامه در خصوص تکمیل شبکه آزادراهی در کریدورهای ترانزیتی کشور توضیح داد و گفت: بیشتر مسیرهای آزادراهی کشور در راستای تکمیل کریدورهای ترانزیتی شمال-جنوب و شرق به غرب کشور تعریف شده است از جمله کریدور حرم تا حرم که از مشهد مقدس تا قم امتداد یافته است، کریدور دیگری از تهران تا مرز بازرگان امتداد یافته است و مسیر دیگری نیز از تهران تا بندر امام خمینی(ره) تعریف شده است که بخش هایی از این مسیرها تکمیل شده و لازم است حلقه های مفقوده آن برای استفاده از مزایای کل کریدورها احداث شود.
ملازینل همچنین با تاکید بر اهمیت ساخت کریدور آزادراهی چابهار تا بندر ترکمن اظهار داشت: احداث این کریدور موجب احیای این بخش از کشور می شود و از مسیرهای پیشنهادی است که تصویب شدن آن نقش بسزایی در توسعه این مناطق به همراه دارد.
وی افزود: از ۴۷۰ کیلومتر هدفگذاری ساخت و توسعه آزادراه در کشور؛ امسال آزادراه شیراز - اصفهان به طول ۲۱۲ کیلومتر، منطقه ۲ آزادراه تهران-شمال به طول ۱۵.۵ کیلومتر به بهره برداری رسیده است و آزادراه منجیل-رودبار نیز به طول هشت کیلومتر به بهره برداری رسید
هدف گذاری ۵ پروژه آزادراهی برای امسال
همچنین در همین رابطه خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه متوسط ساخت و افتتاح مسیرهای آزادراهی کشور در دولت سیزدهم سه برابر شده است، گفت: آزادراه صوفیان-تبریز و مراغه - هشترود نیز در حال تکمیل بوده و سال آینده آماده افتتاح و بهره برداری میشود.
وي با بيان اينكه امسال ۵ پروژه در بخش آزادراهها هدف گذاری شده که در دست ساخت است و همچنین در پیوست قانون بودجه ۲۴ طرح آزادراهی به طول ۴هزار کیلومتر وجود دارد که باید احداث شود افزود: از این تعداد ۲هزار و ۷۰۳ کیلومتر در حال بهرهبرداری است و با بهرهبرداری از ۲۱۲ کیلومتر آزادراه شیراز_اصفهان طول آزادراههای بهرهبرداری شده به ۳هزار و ۵ کیلومتر خواهد رسید وبا افتتاح آزادراه شیراز-اصفهان طول آزادراهها ۹درصد افزایش مییابد
خادمی با بيان اينكه با افتتاح آزادراه شیراز _ اصفهان ۹ درصد به طرحهای آزاد راهی کشور افزوده میشود گفت: ۷هزار کیلومتر هدفگذاری برای پروژههای آزادراهی شده که از این میزان ۳هزار و ۵کیلومتر در مرحله بهرهبرداری است و ۴ هزار کیلومتر دیگر آن در حال ساخت است.
وی اظهار کرد: از ۲۴طرح آزادراهی به طول ۷هزار کیلومتر، یکهزار و ۳۸ کیلومتر در حال ساخت است، یکهزار و ۸۸۰ کیلومتر مطالعه آن تکمیل شده و فراخوان برای سرمایه گذاری در این طرحها منتشر شده و آمادگی انجام پروژههای مشترک در این خصوص وجود دارد. همچنین ۳هزار و ۵کیلومتر بهرهبرداری شده است.
براساس این گزارش یکی از گرههای کور آزاد راهی کشور که بیش از ۱۰ سال از ساخت آن گذشته بود، اما به بهره برداری نرسیده بود آزاد راه منجیل - رودبار بود که این آزاد راه به دلیل درخواست کسبه رودبار چندین سال ساخت آن به تعویق افتاده بود که بعد رایزنیهای صورت گرفته و طراحی جدید برای ساخت این پروژه ساخت آن از ابتدای ورود دولت آغاز وروز گذشته این پروژه ۸ ونیم کیلومتری به بهره برداری رسید که با افتتاح آن بخش بزرگی از گرههای ترافیکی در ایام نوروز برای مسافران شمال کشور برطرف شد.