خراسان جنوبی یکی از استان‌های بیابانی ایران است که بخش اعظمی از آن را مناطق خشک در برگرفته است.

۱۵ میلیون هکتار وسعت استان خراسان جنوبی است که حدود ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از این میزان، بیابانی است و نیاز است برای حل مشکل کانون‌های فرسایش بادی و گرد و غبار اقداماتی صورت گیرد.

یکی از موثرترین اقدامات برای حل این مشکلات، درختکاری است و در پویش کاشت یک میلیارد نهال در کشور، سهم خراسان جنوبی ۱۶ میلیون اصله نهال است.

در صورتی که این طرح اجرا شود، می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات زیست محیطی از جمله گرد و غبار را بگیرد.

خراسان جنوبی در صدر جدول مناطق غبارخیز

دارا بودن حدود ۶ میلیون هکتار منطقه غبارخیز در استان، زنگ خطر‌ها را برای گسترش کانون‌های گرد و غبار به صدا در آورده است.

حاتمی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی مهر امسال گفته بود: خراسان جنوبی با حدود ۶ میلیون هکتار غبارخیزی در صدر جدول مناطق گرد و غبار قرار دارد.

او با اشاره به اینکه خراسان جنوبی، غبارخیزترین استان کشور است، افزود: به ترتیب خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان و هرمزگان ۸۵ درصد غبارخیزی کشور را دارند.

حاتمی با بیان اینکه خراسان جنوبی با حدود ۶ میلیون هکتار غبارخیزی در صدر جدول مناطق گرد و غبار قرار دارد، اظهار کرد: در خراسان جنوبی با یک نوع از آلودگی هوا سر و کار داریم که امروزه به عنوان بدترین نوع آلودگی شناخته شده و آن گرد و غبار است؛ نوع آلودگی ذرات معلق با قطر زیر ۲.۵ میکرون است که این ذرات معلق به راحتی جذب می‌شوند و بدن انسان مکانیزمی برای مقابله با این نوع آلودگی ندارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ از سوی ستاد ملی مقابله با گرد و غبار اعتباری بالغ بر ۹۷ میلیارد تومان به دستگاه‌های اجرایی ذیربط در استان در زمینه مقابله با پدیده گرد و غبار اختصاص داده شده است.

تأکید مسئولین بر کاشت درخت

۱۱ آذر امسال بود که با حضور سخنگوی دولت در خراسان جنوبی، طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در کشور به طور همزمان آغاز شد.

قناعت استاندار خراسان جنوبی در این آیین با اشاره به آغاز طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت بیان کرد: درختان نبض زمین هستند و به دلیل اهمیت کاشت درخت باید شرایط را آماده کنیم برای آیندگان تا از این نعمت الهی محروم نشوند چرا که چرخه حیات بشر به وجود هوای پاکی وابستگی دارد که برگرفته از فضای سبز است.

او درخت را یکی از زیباترین مظاهر خلقت و جلوه‌ای از تجلیات آفریدگار عالم دانست و افزود: درخت نمادی از آبادانی و شاخص سرسبزی و خرمی است و هر جایی که درخت باشد یعنی آنجا صلح و آبادانی وجود دارد.

قناعت اظهار کرد: درخت مظهر آرامش و زندگی و رفاه مردم و پاکی طبیعت است و نقش بسیار مهم و کلیدی درختکاری و فضای سبز بر هیچ کسی پوشیده نیست، چون درختکاری در تغییر دمای زمین بسیار نقش دارد و باعث افزایش رطوبت نسبی می‌شود.

بیشتر بخوانید

•  هزینه کرد ۸ میلیارد تومانی برای بوستان احمدی روشن بیرجند
•  تبدیل خراسان جنوبی به کارگاه تولید نهال در حوزه منابع طبیعی
• درختکاری؛ راهکاری در برابر هجوم بیابان

استاندار با اشاره به اینکه اکنون برخی از استان‌ها با گرد و غبار دست و پنجه نرم می‌کنند، گفت: در همین زمینه درختکاری و افزایش فضای سبز می‌تواند موضوع گرد و غبار را حل کند و در کنار این، درختکاری از لحاظ روحی و روانی موجب بهتر شدن شرایط زندگی در شهر‌ها و مناطق مختلف می‌شود.

او خواستار همکاری دستگاه‌های اجرایی استان با اداره کل منابع طبییعی خراسان جنوبی برای اجرای موفق طرح مردمی کاشت ۱۶ میلیون درخت در طی چهار سال در این استان شد.

۱۶ میلیون نهال، سهم خراسان جنوبی از پویشی یک میلیاردی

در چنین شرایطی نیاز است تا با کاشت درخت، جلوی مشکلاتی از جمله غبارخیزی و گسترش عرصه‌های بیابانی را گرفت.

سهم خراسان جنوبی از پویش ۴ ساله کاشت یک میلیارد درخت در کشور، ۱۶ میلیون نهال است که سالانه باید ۴ میلیون آن کاشته شود تا بتوان با مشکلات موجود در حوزه محیط زیست به خصوص گرد و غبار مقابله کرد.

نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در این خصوص گفت: تاکنون ۲ میلیون و ۱۷۵ هزار اصله درخت در استان تولید شده است که از این میزان، بیش از ۳۴۳ هزار اصله کاشته شده است.

او افزود: علاوه بر ۲ میلیون و ۱۷۵ هزار اصله نهالی که تولید شده است، بیش از ۴۰ هزار اصله نیز از سوی بخش خصوصی تولید شده که کاشته می‌شود.

نصرآبادی با بیان اینکه تاکنون ۱۲۶ پویش مردمی برای کاشت درخت در استان اجرا شده است، اظهار کرد: تفاهم نامه‌هایی نیز با ادارات و نهاد‌های مختلف از جمله هلال احمر، آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و نهاد‌های نظامی و انتظامی برای کاشت درخت منعقد شده است.

درخت، عنصری در برابر یکه تازی کانون‌های فرسایش بادی

خراسان جنوبی دارای ۳۲ کانون فرسایش بادی است و از مجموع مساحت کانون‌های فرسایش، ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار در شرایط بحرانی قرار دارد که برای مقابله با این کانون ها، درختکاری ضرورتی است که باید بیش از پیش به آن توجه شود.

نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به ضرورت درختکاری در استان گفت: نهالستان‌های استان به منظور تولید نهال بیشتر از ۳ به ۲۲ نهالستان رسیده است.

او اظهار کرد: به منظور پیشرفت امر کاشت نهال، ۱۵ هزار نفر در استان در این طرح مشارکت کرده اند و ۳۰ هزار اصله نهال نیز با همکاری سپاه و بسیج کاشته می‌شود.

نصرآبادی با اشاره به انواع گونه‌های کاشت شده در استان، تصریح کرد: گونه‌های مثمر و غیر مثمر سازگار با شرایط اقلیمی استان مثل زیتون، انار، بادام، سنجد، توت، تاغ، اکالیپتوس و بادامشک در استان کاشته می‌شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی همچنین به کاشت نهال در محدوده تصفیه خانه بیرجند اشاره کرد و گفت: به منظور زراعت چوب و استفاده بهینه از پساب، ۶ هزار اصله نهال در سطحی بالغ بر ۲۷ هکتار کاشت شده است.

مقابله با مشکلات زیست محیطی، عزم همگانی می‌خواهد

خراسان جنوبی استانی بیابانی و خشک است و نیاز است با تقویت پوشش گیاهی، مشکلات زیست محیطی از جمله کانون‌های گرد و غبار و فرسایش بادی کنترل شوند.

۱۶ میلیون اصله نهال، سهم خراسان جنوبی در پویش مردمی کاشت یک میلیارد درخت است که با توجه به تأکید مقام معظم رهبری در کشور آغاز شده است و اگر بتوان این مهم را به نتیجه رساند، گامی بزرگ در حفظ عرصه‌های استان برداشته می‌شود.

در ایام روز درختکاری امسال با همکاری نهاد‌های مختلف در خراسان جنوبی، کاشت نهال در عرصه‌های مختلف انجام شد و قدم‌های اول برای مقابله با بیابان زایی و گسترش کانون‌های بادی و گرد و غبار برداشته شد.

با ادامه روند کاشت نهال به خصوص گونه‌های سازگار با اقلیم خراسان جنوبی، می‌توان به غنای پوشش گیاهی این خطه کمک کرد.

گزارش از سید محمدعلی سجادی