پروژه راه آهن رشت - کاسپین - انزلی به عنوان بخشی از طرح راه آهن قزوین - رشت و آخرین پازل از کریدور جنوب به شمال است که در تجارت کشور، منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و اوراسیا تحولی بزرگی ایجاد می‌کند. عملیات اجرایی پروژه راه آهن رشت- کاسپین در سال ۹۸ آغاز شد؛ اجرای این پروژه علاوه بر اهمیت در حمل و نقل داخلی، بار و مسافر استان از نظر ایجاد یک کریدور ریلی جدید برای صادرات و واردات و نیز ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به خلیج فارس، آب‌های آزاد بین‌المللی و دیگر کشور‌های همسایه ایران نیز بسیار مهم است.

پروژه ریلی رشت به کاسپین به دلیل موقعیت استراتژیک ملی و بین المللی که دارد می‌تواند در تجارت کشور و منطقه خاورمیانه تحول آفرین باشد.

گفتنی است عملیات اجرایی پروژه راه آهن رشت - کاسپین در سال ۱۳۸۵ کلید خورد، اما از سال ۸۵ تا ۹۸ در یک برهه ۱۳ ساله فقط ۳ درصد پیشرفت داشت و عمده کار آن از سال ۹۸ آغاز شده و تا به امروز پیشرفت فیزیکی آن به ۹۷ درصد رسیده است.

در کنار تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اتمام خط ریلی رشت - کاسپین و تکمیل شدن پازل کریدور شمال به جنوب بنابر دلایل نامشخص روند پیشرفت کار این پروژه در دولت‌های گذشته به کندی پیش رفت، اما با روی کار آمدن دولت  سیزدهم اجرای این خط سرعت گرفت.

تا به امروز چندین بار وعده‌های مختلف برای بهره برداری از این پروژه مهم کریدور داده شده است، اما همچنان این پروژه چشم انتظار افتتاح است و طبق آخرین وعده‌هایی که داده شده است این پروژه تا پایان سال با حضور رئیس جمهور به بهره برداری خواهد رسید.

ارزش روز پروژه راه آهن رشت - کاسپین ۵ هزار میلیارد تومان است

 در همین رابطه خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت وتوسعه زیربنا‌های حمل ونقل کشور به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: پیشرفت فیزیکی پروژه راه آهن رشت - کاسپین - انزلی به ۹۷ درصد رسیده است با بررسی‌های نهایی این پروژه پیش‌بینی می‌شود این پروژه حداکثر تا پایان سال‌جاری تکمیل و تحویل شود.

وی کُندی سرعت اجرای پروژه را گردن مرطوب بودن زمین و شرایط آب و هوایی انداخته و معتقد است؛ شرایط آب و هوایی و رطوبت بالای زمین سرعت اجرای پروژه ریلی را کُند کرده است.

 معاون  وزیر راه وشهرسازی با اشاره به اینکه ارزش روز پروژه راه آهن رشت - کاسپین ۵ هزار میلیارد تومان است گفت: تا به امروز  ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان  برای ساخت این ابر پروژه ریلی هزینه شده است.

 همچنین عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه شرکت ساخت وتوسعه زیربنا‌های حمل ونقل کشور در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان  با بیان اینکه  خط ریلی رشت - کاسپین جزو ۴ ابر پروژه ریلی کشور است  اظهار کرد: تا به امروز ۲ پروژه ریلی به مرحله بهره‌برداری رسیده و پروژه سومی که در دستور کار برای افتتاح قرار دارد، اتمام خط ریلی رشت - کاسپین است که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته انتظار می‌رود تا پایان سال این پروژه ریلی به طول ۳۷ کیلومتر افتتاح و تحویل مردم شود.

 او ادامه داد: خط ریلی رشت - کاسپین در ادامه خط ریلی قزوین به رشت است و با اتصال به دریای خزر و از طریق غرب دریای خزر به دریای خلیج فارس متصل می‌شود و در مقابل امکان ترانزیت، حمل و نقل بار به صورت ترکیبی از کشور روسیه و همچنین کشور‌های همجوار دریای خزر فراهم می‌کند.

خطیبی در خصوص میزان منابع تخصیص داده شده به این پروژه، گفت: نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان هزینه این پروژه است و ساخت این پروژه ریلی با استفاده از بودجه داخلی بوده است و زمانی که به بهره‌برداری برسد قطعاً کشور‌های حاشیه دریای خزر می‌توانند از حمل و نقل ترکیبی بهره‌مند شوند.

 بهره‌برداری از خط ریلی رشت - کاسپین زمینه‌سازی برای توسعه روابط میان اعضای اوراسیا با کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس و یکی از مهمترین شاخص‌های تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در حوزه مناطق آزاد است. با اتصال منطقه آزاد انزلی به خط ریل سراسری در پیر بازار رشت، شاهد اتصال ۲ دریای شمالی و جنوبی ایران خواهیم بود.

با تکمیل راه‌آهن رشت کاسپین، یکی از مهمترین زیرساخت‌های فعال‌سازی کریدور‌های عبوری از کشورمان به ویژه گذرگاه شمال جنوب تکمیل می‌شود. اتصال ریل به منطقه آزاد انزلی، فعال‌سازی ظرفیت‌های ترانزیتی شمال کشور را به‌همراه خواهد داشت. کمتر از ۲ کیلومتر از مسیر ۳۷ کیلومتری خط ریل در محدوده منطقه آزاد انزلی واقع شده و احداث چند صد متر خط ریلی با فناوری خاص جهت اتصال به سینی دوار که نقطه اتصال و نقل و انتقال کالا میان کشتی و خط آهن است در این منطقه انجام شده است.