قلب، خون را از طریق شریان‌ها - رگ‌های خونی اصلی بدن - پمپاژ می‌کند و خون به دیواره‌های سرخرگ فشار می‌آورد. به فشار واردشده از خون به دیواره‌های سرخرگ «فشار خون» می‌گویند.

 فشار خون یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و داشتن اطلاعاتی در مورد آن به کاهش خطر در این زمینه کمک می‌کند.

چندین عامل خطر برای فشار خون بالا وجود دارد از جمله:

سیگار کشیدن: هنگامی که سیگار می‌کشید یا از دخانیات استفاده می‌کنید، فشار خون شما به طور موقت افزایش می‌یابد. با گذشت زمان، سیگار کشیدن منظم می‌تواند به رگ‌های خونی شما آسیب برساند و آن‌ها را سفت کند.

اضافه وزن یا چاق بودن: وزن اضافی بر قلب و عروق خونی شما تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، می‌تواند باعث کلسترول بالا شود.

عدم فعالیت بدنی: افرادی که ورزش نمی‌کنند معمولا ضربان قلب بالاتری دارند.

خوردن زیاد نمک: نمک باعث می‌شود بدن شما آب را نگه دارد. این وضعیت مقدار خونی که از طریق شریان‌های شما جریان دارد را افزایش می‌دهد.

نخوردن پتاسیم کافی: پتاسیم به تعادل میزان نمک و آب در بدن شما کمک می‌کند. کم آبی همچنین می‌تواند بر سطح پتاسیم شما تأثیر بگذارد.

نوشیدن الکل: نوشیدن الکل به ویژه باعث افزایش فشار خون می‌شود.

استرس: احساس استرس می‌تواند به طور موقت فشار خون شما را افزایش دهد.

سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر می‌شود. فشار خون بالا معمولاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در حال شایع‌تر شدن در بین کودکان است.

جنسیت: در میان افراد زیر ۶۴ سال، فشار خون بالا در مردان بیشتر از زنان است. اما پس از ۶۵ سالگی، زنان در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

سابقه خانوادگی: فشار خون بالا معمولاً در خانواده‌ها دیده می‌شود.

نژاد: در ایالات متحده، فشار خون بالا در میان سیاهپوستان بیشتر از سفیدپوستان است. همچنین معمولا در سنین پایین‌تر شروع می‌شود.

بارداری: فشار خون ممکن است در دوران بارداری افزایش یابد.

برخی از بیماری‌ها: افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، اختلالات غدد فوق کلیوی و تیروئید و آپنه خواب در معرض خطر ابتلا به فشار خون ثانویه هستند.

دارو‌های خاص: قرص‌های ضدبارداری، دارو‌های ضد التهاب و سایر دارو‌ها می‌توانند فشار خون شما را بالا ببرند.

دلایل افزایش ناگهانی فشار خون

بالا و پایین رفتن فشار خون در طول روز طبیعی است. بسیاری از عوامل می‌توانند به طور موقت فشار خون را افزایش دهند. به عنوان مثال، فشار خون شما ممکن است پس از یک رویداد استرس زا، سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل افزایش یابد.

اما هنگامی که فشار خون بیش از حد افزایش می‌یابد، می‌تواند یک وضعیت اورژانس پزشکی باشد. این بحران فشار خون بالا نامیده می‌شود و می‌تواند علائم زیر را داشته باشد:

دشواری در تنفس

ضربان قلب تند

درد قفسه سینه

اضطراب

سردرد

سرگیجه

حالت تهوع

مشکل در صحبت کردن

مشکلات بینایی

خونریزی بینی

اگر فکر می‌کنید دچار بحران فشار خون هستید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

فشار خون ثانویه

زمانی که بتوان علت مستقیم فشار خون بالا را شناسایی کرد، این وضعیت به عنوان فشار خون ثانویه توصیف می‌شود. این نوع فشار خون بالا ناشی از یک وضعیت سلامتی متفاوت است. معمولاً ناگهانی و شدیدتر از فشار خون اولیه است. برخی از علل آن عبارتند از:

بیماری کلیوی: این شایع‌ترین علت فشار خون ثانویه است.

اختلالات آدرنال: فشار خون بالا همچنین می‌تواند توسط تومور‌ها یا سایر ناهنجاری‌های غدد فوق کلیوی (ساختار‌های کوچکی که در بالای کلیه‌ها قرار دارند) ایجاد شود. تومور‌ها یا اختلالات آدرنال می‌توانند باعث ترشح بیش از حد هورمون‌هایی شوند که فشار خون را بالا می‌برند.

اختلالات تیروئید: هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم می‌تواند بر فشار خون شما تأثیر بگذارد.

نقایص مادرزادی قلب: برخی از افراد با مشکلات قلبی یا عروقی به دنیا می‌آیند.

آپنه انسدادی خواب: این وضعیت باعث مشکلات تنفسی و کمبود اکسیژن می‌شود و این شرایط می‌تواند به شریان‌های شما آسیب برساند.

قرص‌های ضد بارداری: قرص‌هایی که برای پیشگیری از بارداری به ویژه آن‌هایی که حاوی استروژن هستند، استفاده می‌شوند می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.

دارو‌های ضد سرفه، سرماخوردگی و مسکن: این‌ها می‌توانند به طور موقت فشار خون را افزایش دهند.

دارو‌های خاص: برخی دارو‌ها می‌توانند رگ‌های خونی را منقبض کنند و پمپاژ خون را برای قلب سخت‌تر کنند.

در همین حال به گفته متخصصان، افراد مبتلا به فشارخون بالا می‌بایست تغییرات موثری را در سبک زندگی خود اعمال کنند از جمله:

- محدود کردن مصرف نمک در رژیم غذایی

- کاهش وزن

- افزایش فعالیت بدنی و ورزش

- ترک سیگار و پرهیز از الکل

همچنین برای افرادی که عوامل خطری مانند دیابت و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی دارند نیز احتمالا دارو تجویز می‌شود. افراد مبتلا به فشارخون بالا می‌بایست تحت نظر یک پزشک باشند تا از عواقب احتمالی این عارضه پیشگیری کنند.

نزدیک به نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده فشارخون بالا دارند. از آنجا که اغلب هیچ علامتی برای این عارضه وجود ندارد، اگر افراد به بررسی آن و انجام معاینات پزشکی ضروری نپردازند، بسیاری از آن‌ها حتی متوجه نخواهند شد که به این عارضه مبتلا هستند و در سال‌های بعد با عوارض جدی و تهدیدکننده آن مواجه خواهند شد.

هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنیم، او با استفاده از یک دستگاه، فشارخون ما را می‌سنجد، اما اعداد نمایش داده شده توسط دستگاه به چه معنا هستند و چرا اهمیت دارند؟

به طور مثال، پزشک متخصص می‌گوید که فشار ما ۱۳۶ روی ۷۹ است با این حال ممکن است ما معنای آن را ندانیم.

یک استاد پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد در این باره گفت: عدد بالا – عدد سیستولیک – به ما می‌گوید که خون به دیواره‌های رگ‌های شما در هنگام ضربان قلب به چه میزان فشار وارد می‌کند. عدد پایینی نیز که به عنوان دیاستولیک شناخته می‌شود، مقدار فشاری است که خون به دیواره‌های سرخرگ وارد می‌کند البته زمانی که قلب در حالت استراحت است. (بین ضربان‌های قلب)

به گفته این متخصص، زمانی که هر یک از این دو عدد برای مدت طولانی بیش از حد بالا باشد، عوارضی را در پی دارد. این وضعیت می‌تواند باعث سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی کلیه و سایر بیماری‌های مزمن شود.

منبع: ایسنا