امروز دیگر کمتر کسی را می‌شناسیم که حداقل یک وسیله دیجیتالی نداشته باشد. داشتن تلفن همراه، لپ‌تاپ و تبلت جزو ابزار اصلی کار، تحصیل و زندگی شخصی‌مان شده است و افراد در حد توان مالی خود مدلی از کالا‌های دیجیتال را خریداری می‌کنند، اما چندسالی است که به دلیل بالا رفتن نرخ ارز بیشتر افراد امکان خرید کالا‌های دیجیتال نو مانند لپ‌تاپ را ندارند و ترجیح می‌دهند کالای دست‌دوم از بازار تهیه کنند. 
 
اگر به بازار کالای دیجیتال سری بزنید، می‌بینید که آگهی‌های فروش کالای دیجیتال دست‌دوم در پشت ویترین مغازه‌ها به چشم می‌خورد و البته در فضای مجازی هم تا دل‌تان می‌خواهد پر است از آگهی کالا‌های دیجیتالی دست‌دوم که خرید و فروش می‌شود. در این اوضاع اقتصادی نمی‌توان بر کسانی که کالای دست‌دوم می‌خرند، خرده گرفت، اما چه نکاتی را باید در خرید کالای دیجیتال به خصوص لپ‌تاپ در نظر گرفت؟ 

کارشناسان حوزه سخت‌افزار اعتقاد دارند خرید کالای دیجیتال دست‌دوم به خصوص لپ‌تاپ اشکالی ندارد، به شرطی که این دستگاه بی‌عیب و نقص باشد، چون عده‌ای از افراد که قدرت خرید بالایی دارند و می‌توانند کالا‌های دیجیتال نو بخرند، معمولاً کالا‌های دیجیتال خود را که مدتی با آن کار کرده‌اند، می‌فروشند، این کالاها، چون قابلیت استفاده دارند، از این رو خرید‌شان توصیه می‌شود، چون قیمت پایین‌تری- ۳۰ تا ۷۰ درصد قیمت کالای نو- دارند. 

به باور کارشناسان، آنچه باعث نگرانی است کالا‌های دیجیتال دست‌دوم به خصوص لپ‌تاپ‌های کارکرده قاچاق است که وارد کشور و در بازار به وفور فروخته می‌شود. این دسته از لپ‌تاپ‌ها و دیگر کالا‌های دیجیتال معمولاً مدل‌های قدیمی از رده خارج شده‌اند که سال‌ها استفاده و بار‌ها تعمیر شده‌اند. این دسته از کالا‌های دست‌دوم به غیر از آنکه اگر فردی آن‌ها را خریداری کند، مدت‌زمان زیادی نمی‌تواند از آن‌ها استفاده کند، به دلیل رعایت‌نشدن اصول انبارداری ناقل بیماری هم هستند، چون از هیچ لحاظی بررسی نمی‌شوند و از آزمایشگاه‌های تست سردرنمی‌آورند. 

کارشناسان سخت‌افزار اعتقاد دارند، کاربران اگر مجبور هستند از کالا‌های دیجتالی دست‌دوم استفاده کنند، بهتر است از کارشناسان فنی این دستگاه‌ها برای خرید کمک بگیرند، چون احتمال دارد کالای دست‌دوم برخلاف ظاهرش دارای عیب‌های بسیاری باشد و خریدار بعد از اندکی استفاده آن را کنار بگذارد. معمولاً برد‌های الکترونیکی کالا‌های دیجیتال دارای عمر محدودی است و به اندازه کافی از دستگاه کار کشیده و سپس فروخته‌اند. از سوی دیگر دستگاه‌ها گارانتی ندارند، از این رو کاربران با خرید آن‌ها ضرر می‌کنند، بنابراین بهتر است لپ‌تاپ کارکرده را از کسانی که می‌شناسیم و می‌توانیم بعد از دو هفته کارکرد و وجود مشکل پس بدهیم، خرید کنیم. 

در خرید کالا‌های دست‌دوم نگرانی‌های دیگری هم وجود دارد، همچون بحث امنیت سایبری، به خصوص شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی که از این دسته کالا‌های دیجیتالی استفاده می‌کنند، در معرض خطر حملات سایبری نیز قرار دارند. از آنجا که این دستگاه‌ها به‌روزرسانی و در آزمایشگاه‌ها بازرسی نمی‌شوند، می‌توانند دارای باگ‌های امنیتی باشند و چه بسا که حتی این دسته از دستگاه‌ها به عمد از سوی دشمن یا هکر‌ها دارای باگ‌های امنیتی شده باشند و اطلاعات افراد، سازمان‌ها و شرکت‌ها در استفاده از این کالا‌های دست‌دوم مانند ادوات سرورها، سوئیچ‌های سیسکو و لپ‌تاپ دست‌دوم لو رود و خطرات امنیتی حتی برای کشور داشته باشد. همانطور که گفته شد کالا‌های دست‌دوم رایانه‌ای در حوزه زیرساختی، سازمانی و حتی شخصی دارای تبعات منفی، خطرناک و آسیب‌پذیری امنیتی در برابر حملات سایبری هستند. از آنجا که ادوات دست‌دوم قابلیت اندازه‌گیری ندارند، استفاده از آن‌ها می‌تواند در زیرساخت‌های سازمانی و حتی فردی تبعات منفی جبران‌ناپذیری برای کشور به همراه داشته باشد. از سوی دیگر این کالا‌ها امکان به‌روزرسانی نیز ندارند، بنابراین به راحتی حملات سایبری به درایو‌ها افزایش می‌یابد. 

به باور کارشناسان، خرید کالای دیجیتالی دست‌دوم زمانی توصیه می‌شود که در حوزه قطعات باشد، اما چه نوع قطعاتی؟ یکی از قطعات CPU است، چون این قطعه که مغز دستگاه رایانه‌ای محسوب می‌شود، معمولاً عمر بیشتری نسبت به سایر قسمت‌های دستگاه دارد و می‌تواند سال‌ها کار کند، ولی باز باید در این زمینه هم دقت کرد که آسیب ندیده باشد و به صورت ناگهانی خاموش نشود. 

یکی دیگر از قطعات RAM است، این قطعه هم جزو بادوام‌ترین قطعات رایانه‌هاست. یکی دیگر از قطعات کولر یا همان فن است. خرید این قطعات بی‌خطر است فقط باید هنگام کار بی‌صدا باشد. این دسته از کولر‌ها یا همان فن‌ها دوام بیشتری دارند. مانیتور هم یک مورد خوب برای خرید کالای دست‌دوم است، ولی باید دقت کرد که پیکسل‌های آن نمرده باشد. 

کارشناسان اعتقاد دارند قطعاتی مانند هارددیسک را نباید دست‌دوم خرید، چون معمولاً صفحات مغناطیسی آن‌ها فرسوده هستند. مادربورد دست‌دوم هم از دیگر قطعاتی است که معمولاً مستعمل شده است. 

کارشناسان سخت‌افزاری اعتقاد دارند، اگر کاربری مجبور شد لپ‌تاپ دست‌دوم بخرد، به این موارد در خرید دقت کند. ابتدا بدنه دستگاه را خود یا کارشناس فنی چک کند که ترک‌خوردگی یا تورفتگی نداشته باشد، لولا‌ها خوب کار کند، وضعیت صفحه نمایش چک شود و چشمک‌زدن، تغییر رنگ، روشنایی و پیکسل‌های معیوب نداشته باشد و این با تماشای یک ویدئو قابل ارزیابی است. عمر باتری باید بررسی شود و شارژ خالی نکند. چک‌کردن کلید‌های کیبورد هم حیاتی است و آن هم با تایپ‌کردن در ورد قابل بررسی است. بررسی پورت‌ها و درایوها، بلندگو‌ها و وب‌کم هم دارای اهمیت زیادی است که معیوب نباشند. به‌روزرسانی‌شدن امنیت دستگاه را از فروشنده بپرسید. قبل از استفاده حتماً هارد دیسک را پاک کنید تا نرم‌افزار‌های مخربی در آن نباشد.

منبع: روزنامه جوان