بسیاری از پروژه های مسکونی تحت نظارت و حاکمیت ارکان نظام مهندسی کشور ساخته می شود. بنابراین توجه به موضوع نظام مهندسی و جلوگیری از ورود  مهندسانی که فاقد صلاحیت در حوزه ساخت وساز هستند خود نقش بسیار موثری در بهبود وضعیت ساخت و ساز کشور دارد.

 با توجه به آنکه دولت در حال ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در کشور در قالب طرح نهضت ملی مسکن است بنابراین استفاده از توان مهندسان کشور و نظارت این بخش و همچنین  ارائه تخفیف ۵۰ درصدی در تعرفه های نظام مهندسی خود نقش بسیار موثری در اجرای هر چه بهتر روند ساخت پروژه های مسکونی دارد.

همچنین  افزایش صدور شناسنامه فنی و ملکی ساختمان یکی از مهم ترین ارکان در حوزه نظام مهندسی کشور است که در این زمینه خوشبختانه طبق آمارهای اعلام شده اقدامات خوبی صورت گرفته است به طوری که برای تمامی ساختمان های بالای ۲ هزار متر شناسنامه فنی و ملکی صادر شده و  این شناسنامه به نوعی هویت و کارنامه ساختمان از زمان تاسیس تا بهره برداری و نگهداری از آنها به شمار می رود. البته‌ صدور این شناسنامه  منوط به شرایط خاصی است.

در همین زمینه تسلیمی مشاور عالی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور  به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: شناسنامه فنی و ملکی ساختمان که صدور آن اجباری شده در صورتی که قوانین و مقررات مبحث ۲ از جمله اطفای حریق در  ساختمان ها رعایت نشده باشد، صادر نخواهد شد.

وی افزود: باید در تمامی روند ساخت و ساز مقرارت ملی ساختمان رعایت و از مصالح ساختمانی مقاوم در برابر حریق و آتش سوزی استفاده شود تا در مواقع ضروری و اضطرار  ساختمان دچار ریزش نشود و ارزیابی ها حاکی از آن است که بسیاری  از ساختمان ها در برابر حوادث مختلف از جمله حریق ایمن نیستند. مبحث دوم مقررات ملی ساختمان که مقررات در برابر اطفای  حریق و کنترل های آن بوده و در ساختمان هایی که پیش از این  ساخته شده رعایت نشده است. ساختمان های جدید باید تمامی  ضوابط را در این حوزه رعایت کنند.

 بر اساس این گزارش  یکی دیگر از مواردی که همواره باید در حوزه نظام مهندسی ساختمان به آن توجه کرد بحث صدور پروانه های ساختمانی است به طوری که حمزه شکیب رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور  گفته است: در بخش صدور پروانه ساختمانی در صورتی که از لحاظ نقشه های ساختمانی مشکلی وجود نداشته باشد و در  نقشه ها کنترل  ضوابط و مقررات ملی رعایت شده باشد ظرف دو تا سه هفته پروانه های ساختمانی صادر می شود. در طرح تفصیلی درخواست مضاعفی از‌ جمله  اضافه شدن طبقات و یا دادن پارکینگ بیشتر باعث می شود که مدت زمان صدور پروانه ساختمانی افزایش یابد.

شکیب ادامه داد:  در بسیاری از ساختمان‌ها که تعداد  آن به ۱۰ هزار واحد می رسد شاهد آن هستیم که ضوابط ایمنی از جمله اطفای حریق رعایت نمی شود و  همین امر باعث ایجاد مشکلات بسیار در حوزه ساخت و ریزش ساختمان ها بعد از یک دوره ساخت خواهد شد. در مقررات ملی ساختمان متاسفانه ضوابط جوابگوی نیازها نیست و باید  بازنگری در این حوزه صورت  گیرد.  همچنین  در مبحث ۳  طراحی  ساختمان ها  و مبحث ۹ و ۱۰  که برای مقاومت در برابر زلزله است باید بازنگری ها صورت گیرد.

به گفته بسیاری از کارشناسان استفاده از نیروهای صاحب صلاحیت در حوزه ساخت و ساز و همچنین استفاده از نیروهای خبره در روند ساخت خود زمینه ساز کاهش چشمگیر حوادث ساختمانی می شود به طوری که باید تمامی سازندگان و همچنین مالکان ساختمان ها از حوادثی مانند پلاسکو، خلازیل و متروپل  درس گرفته و از نیروهای خبره در این بخش استفاده کنند تا شاهد ساخت یک ساختمان ایمن و با کیفیت در تمامی پروژه های مسکونی و عمرانی باشیم.

در همین زمینه هم رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمانی کشور گفت: تنها راه برای جلوگیری از تکرار حوادث ساختمانی، همکاری همه دستگاه‌های مرتبط در چرخه ساخت و ساز است. سازمان نظام مهندسی ساختمان یک عنصر از این چرخه است و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط نظیر شهرداری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و غیره باید در کنار یکدیگر و با همکاری هم مشغول به فعالیت باشند تا به کاهش حوادث ساختمانی برسیم. به عنوان مثال در بحث تخریب ساختمانی که در منطقه سعادت آباد چند سال پیش روی داد، متاسفانه تعداد قابل توجهی از کارگران جان خود را از دست دادند و این بخاطر عدم آگاهی در مورد روش‌های صحیح تخریب ساختمان بود.

او گفت: در واقع، فرآیند تخریب ساختمان‌ها یک علم و دانش است و وظیفه ما در سازمان نظام مهندسی ساختمان، آموزش اعضا درباره روش‌های علمی و صحیح تخریب ساختمان‌ها است. اما به علاوه، شهرداری و دولت نیز باید تخریب ساختمان‌ها را به عنوان یک صلاحیت تشخیص دهند و هزینه‌های مربوط به تخریب به طور قطعی مشخص شود تا بتوانیم این فرآیند را به خوبی انجام دهیم. اخیراً یک نامه از سوی شورای اسلامی شهر تهران به سازمان نظام مهندسی شهر تهران ارجاع داده شده است تا سازمان نظام مهندسی یک گزارش تهیه کند و روش‌های تخریب ساختمان‌ها را برای شهرداری به طور کامل و دقیق توضیح دهد.

شکیب توضیح داد: اتخاذ تدابیر ایمنی و کاهش حوادث ساختمانی نیازمند همکاری همه دستگاه‌های ذی‌ربط در صنعت ساختمان است. همچنین، تخریب ساختمان‌ها نیز یک فرآیند تخصصی و حرفه‌ای است که نیازمند دانش و تجربه است. آموزش اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان در این زمینه بسیار مهم است و باید توسط دولت و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط پشتیبانی شود. در خصوص حادثه پلاسکو، درس آموزی لازم صورت نگرفت در صورتی که باید از آن برای یادگیری و اصلاح فرآیندها و استانداردهای ایمنی استفاده می‌شد. البته‌ بررسی ها نشان می دهد که این فرآیند اجرا نشده است و باید توجه بیشتری به این مسئله داشته باشیم. یادگیری از حوادث گذشته و اصلاح سیستم‌ها و روش‌ها برای کاهش خطرات بحرانی بسیار اهمیت دارد.

او گفت: همکاری بین سازمان نظام مهندسی ساختمان و سایر دستگاه‌های دولتی و شهرداری برای ایجاد یک روند سازنده و برنامه‌ریزی منسجم برای ایجاد سازه‌های ایمن و کاهش حوادث ساختمانی بسیار ضروری است.

رئیس  سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در خصوص کاهش تخلفات نظام مهندسی گفت: در سال‌های گذشته به جای آنکه ساختار را اصلاح کنیم، روی افراد متمرکز شده بودیم و به بررسی تخلفات اعضا می‌پرداختیم در حالی‌که باید ساختار اصلاح شود؛ از این رو سیستم ارائه خدمات یکپارچه مهندسی را راه‌اندازی کرده‌ایم و ۶ استان به عنوان پایلوت انتخاب شده‌اند تا سامانه مذکور در آنها اجرا شود.

حال با توجه به نقش پررنگ نظام مهندسی در تمامی بخش های ساخت و ساز باید این نکته را تمامی سازندگان توجه کنند که استفاده از نیروهای متخصص و صاحب صلاحیت در حوزه ساخت وساز خود می تواند زمینه ساز ایجاد یک ساختمان با کیفیت و مقاوم در برابر تمامی حوادث و بلایای طبیعی در کشور باشد.