«امنیت غذایی» مسئله مهم ملی و حتی جهانی است و بخصوص در سال‌های اخیر به دلیل بروز بحران‌های طبیعی همچون خشکسالی، گسترش بیابان‌ها، کم آبی و نیز بحران‌های سیاسی همچون جنگ و خشونت و … از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است.

یکی از کسب‌وکار‌های اصلی کشورمان کشاورزی است و دانش‌بنیان کردن کشاورزی، هم درآمد این صنعت را افزایش می‌دهد و هم راهی برای گذر از بحران کمبود آب است.

در این میان به گفته کارشناسان، بحران آب، ظرفیت انهدام تمدنی را دارد، یعنی می‌تواند یک منطقه را به‌طور کامل نابود و ساکنان آن را وادار به کوچ کند. از چندین سال قبل با بلند شدن زنگ خطر بحران آب در جهان و ایران، تصمیم بر این شد تا کشاورزی و کشت به سمت گلخانه‌ای سوق پیدا کند تا امکان کنترل شرایط محیطی و مصرف آب ایجاد شود.

یک گلخانه محیطی کنترل شده را فراهم می‌کند که برای رفع نیاز‌های گیاهان کشت شده در داخل آن تنظیم شده است. در روش سنتی پارامتر‌های اقلیمی و زراعی به شکلی نسبتا دستی و متناقض ثبت می‌شوند.

در این روش محدودیت‌هایی برای اندازه گیری پارامتر‌ها وجود دارد و شیوه‌های کشاورزی و رسیدگی به گیاه بر اساس یک برنامه از پیش تعریف شده و مبتنی بر حدس و گمان اجرا می‌شوند.

آغاز نهضت گلخانه‌ها در چهارمحال وبختیاری

مدیر کل جهاد کشاورزی چهارمحال وبختیاری، از آغاز نهضت گلخانه‌ها در استان خبرداد.

برزگر گفت: سطح گلخانه‌ها در استان قبل از دولت سیزدهم ۳۰ هکتار بود که با همت دولت جهش بزرگی در توسعه گلخانه‌ها در استان اتفاق افتاد به گونه‌ای که در دو سال اخیر بیش از ۵۰ هکتار به سطح گلخانه‌های استان اضافه شد وهم اکنون سطح گلخانه‌ها در استان به ۸۰ هکتار رسیده و ۶۰ هکتار در دست ساخت است.

وی پیش بینی کرد: سالانه بیش از صد هکتار به سطح گلخانه‌های استان اضافه شود.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری گفت: باید مراحل تولید تا بسته‌بندی محصولات گلخانه‌ای استان به صورت زنجیره‌ای و بر اساس استاندارد‌های صادراتی صورت بگیرد.

ابراهیم شیرانی گفت: انقلابی که در توسعه گلخانه‌ها در چهارمحال و بختیاری آغاز شده است تنها با رویکرد صادرات‌محور و دانش‌بنیان بودن به موفقیت خواهد رسید.

برخی از چالش‌ها و معایب گلخانه‌های سنتی

درجه حرارت بالاتر یا کمتر از یک درجه خاص، رطوبت بالا که منجر به تعریق محصول می‌شود، تبخیر آب از خاک مرطوب گیاه، تراکم بخار آب، نور کم و یا شدت نور بالا

غیر قابل پیش بینی بودن این متغییر‌ها سبب شده است که تولید کنندگان به طور فزاینده ایی از فنآوری‌های پیشرفته برای بهبود کارایی تولید و انعطاف پذیری محصول استفاده کنند.

گلخانه هوشمند در چهارمحال و بختیاری طراحی و ساخته شد

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: نخستین گلخانه صیفی و تولید گل رُز با همکاری شرکت‌های دانش بنیان در چهارمحال و بختیاری طراحی و ساخته شد.

شیرانی افزود: این گلخانه مجهز به نرم افزار با داشتن سنسور کنترل کیفیت هوا، توانایی سنجش دما و رطوبت و قابلیت انتقال اطلاعات بصورت آنلاین به سرور مرکزی را داراست.

وی آگاه سازی بهره بردار از تغییرات سریع آب و هوا در طول شبانه روز و جلوگیری از خسارات به محصولات گلخانه‌ای در کمترین زمان ممکن را از دیگر مزایای گلخانه هوشمند دانست.

مدیر گلخانه‌های جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: هم اکنون ۵۰۰ هزار بوته گل رز گلخانه‌ای در استان تولید می‌شود.

رئیسی افزود: تا ۵ سال پیش این بوته‌ها از هلند و کنیا وارد می‌شد که هم اکنون با تلاش ۱۷ ساله محققان شرکت‌های دانش بنیان ۳۰ درصد پایه‌های پیوندی گل رز در چهارمحال و بختیاری تولید می‌شود.

وی گفت: با بومی سازی محصول با کیفیتی تولید شده که از خروج یک میلیون و نیم یورو از کشور جلوگیری می‌کند.

کاکلک کوچکترین روستای گلخانه‌ای چهارمحال و بختیاری

کاکلک کوچکترین روستای گلخانه‌ای با فعالیت ۴۰ واحد در چهارمحال و بختیاری است.

مدیر امور باغبانی استان گفت: این واحد‌های گلخانه‌ای شامل صیفی جات، گل‌های زینتی و میوه جات با برداشت محصول حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن در هر دوره است.

شیرانی افزود: در این واحد‌های گلخانه‌ای حدود ۳۰ نفر بصورت مسقیم و غیر مسقیم مشغول به کارند.

 وی از احداث ۳۲ مجتمع گلخانه‌ای با حدود هزار میلیارد تومان تسهیلات در استان خبر داد و افزود: سالانه ۱۰ هزار تن صیفی جات و ۱۱ میلیون شاخه گل بریده از گلخانه‌های استان چهارمحال و بختیاری روانه بازار می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری گفت: مشکل عمده گلخانه‌های استان تأمین گاز است، اگر این مشکل رفع شود تقریباً مشکل چندان دیگری وجود ندارد.

حسین برزگر در شورای اداری بخش بلداجی با اشاره به اینکه شهرستان بروجن، کم‌بارش‌ترین شهرستان استان است، اظهار داشت: بر این اساس لازم بود که تغییر رویه‌ای در حوزه کشاورزی مبتنی بر ظرفیت‌های شهرستان صورت گیرد که بر این اساس احداث مجتمع‌های گلخانه‌ای و دام پیگیری شد.

وی با اشاره به ایجاد ۹۰ هکتار گلخانه در شهرستان بروحن و ۱۳۷ هکتار مجتمع دام، عنوان کرد: شهرستان بروجن توانمندی مناسبی در حوزه سردخانه‌ای و انبار‌ها دارد که بر این اساس ۱۱ سردخانه در این شهرستان ایجاد می‌شود که برای ذخیره‌سازی شهرستان و استان، ظرفیت خوبی است.

برزگر افزود: شهرک گلخانه‌ای بلداجی که در سالیان گذشته شروع شده بود، زیرساخت‌های آن در دو سال گذشته تقریباً تکمیل شده است.  این گلخانه‌ها ظرفیت خوبی در تولید گل شاخه بریده، تولید نهال و تولید توت فرنگی دارند که در سطح ملی مطرح است. تنها مشکل عمده گلخانه‌های شهرستان بروجن، تأمین گاز آن‌ها است، اگر گاز گلخانه‌ها تأمین شود، تقریباً مشکل آن چنانی دیگری وجود دارد.

تقویت گاز ۴ شهرستان در راستای احداث مجتمع‌های گلخانه‌ای در دستور کار قرار گرفت.

مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی استان گفت: تقویت گاز ۴ شهرستان در راستای احداث مجتمع‌های دامپروری و گلخانه‌ای در دستور کار قرار گرفت که انشالله با تسریع همکاری دستگاه‌های خدمات رسان جهت پاسخ استعلامات، تحولی عظیمی در شهرستان بروجن، بن، شهرستان شهرکرد وسامان اتفاق خواهد افتاد.

جهانبخشی با اشاره به اینکه، ایستگاه گاز در سفید دشت شهرستان بروجن، مجتمع‌های شهرستان شهرکرد، سامان و بن، تقویت خواهد شد افزود:مطالعات و استعلامات لازم جهت احداث مجتمع دام بن، مجتمع دام بین بخشی شیخ شبان، مجتمع دام وردنجان دریافت گردیده است وانشالله با اجرای طرح تقویت گاز، ۱۵۰ هکتار مجتمع دام و ۲۰۰ هکتار مجتمع گلخانه‌ای احداث خواهد شد که با تسریع دستگاه‌های خدمات رسان وتکمیل مجوزات قانونی، طرح ها‌ی مذکور جهت تامین اعتبار احداث زیر ساخت‌ها به شرکت شهرک‌های کشاوررزی کشور ارسال خواهد شد.

اشتغالزایی ۲ هزار و ۵۰۰ نفری با راه اندازی مجتمع گلخانه‌ای شهرستان بن

مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی، در خصوص نحوه فاز بندی وراه اندازی مجتمع گلخانه‌ای یانچشمه شهرستان بن، گفت: طبق توافقات صورت گرفته مقرر گردید ۲۰۰ هکتار در اختیار شرکت شهرک‌های کشاورزی قرار گیرد و از این میزان بر اساس تفاهمی که بین سرمایه‌گذاران و اهالی محترم یان چشمه منعقد گردید حدود ۸۵ هکتار برای اهالی محترم و ۱۱۵ هکتار هم برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شد که اجرای زیر ساخت‌ها را آغاز نمایند. که شرکت شهرک‌های کشاورزی، مطالعات فاز یک، فاز دو و امکان‌سنجی را تکمیل کرده که انشالله با راه اندازی مجتمع مذکور، برای بیش از ۲۵۰۰ نفر اشتغال‌زایی ایجاد خواهد شد و تحول عظیمی در بخش محروم این شهرستان که با مشکل شدید بیکاری روبرو بود اتفاق خواهد افتاد.

 مکان یابی واستعداد یابی احداث مجتمع‌ها وشهرک‌های گلخانه‌ای در سطح ۴۰۰ هکتار در شهرستان شهرکرد انجام شد.

جهانبخشی با اشاره به اینکه، مجتمع‌ها وشهرک‌های کشاورزی، الگوی مناسبی برای ایجاد اشتغال و رونق تولید طرح‌های عمومی غیر دولتی و تجمیع دام‌های پراکنده در سطح شهر می‌باشند افزود:در در همین راستا مجتمع سامان واگذار شد و همچنین، هم اکنون مجتمع وشهرک کشاورزی شهرستان بروجن یکی از نمونه‌های ملی توسعه مجتمع‌ها در کشور است و ۴۰۰ هکتار مجتمع گلخانه‌ای ودام در شهرستان شهرکرد مکان‌یابی، استعدادیابی و مطالعات انجام شده است .

وی افزود: هم اکنون مجوزهای لازم جهت بیش از ۹۰ هکتار مجتمع گلخانه‌ای در شهرکیان اخذ گردید وفاز اول افتتاح گردیده است و با رفع مشکل گاز مجتمع گلخانه‌ای ۳۰ هکتاری گل دره، این مجتمع نیز راه اندازی خواهد شد .

جهانبخشی گفت: فاز اول مجتمع گلخانه فرخشهر در سطح ۷ هکتار هم اکنون به بهره برداری رسید و برای ۲۰ هکتار نیز مجوز صادر شد که در مرحله اخذ تسهیلات بانکی می‌باشند که یک تحول عظیمی خصوصا در بخش مسائل زیست محیطی و بهداشتی و اشتغال ورونق تولید و بهره‌وری از منابع محدود آب و خاک اتفاق خواهد افتاد.

مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی استان گفت: نکته‌ی مهمی که در توسعه مجتمع شهرک‌های کشاورزی اتفاق افتاده است یک حمایت جدی و هماهنگی مسولان عالی استان، بخش کشاورزی، مردم، شورای محترم است که این هماهنگی منسجم در کل ادوار مختلف دیده نشده است و این اتفاق در این دولت محترم رقم خورده است.