بندر انزلی اولین و بزرگترین بندر سواحل جنوبی دریای خزر در ناحیه‌ای کاملا جلگه‌ای و ساحلی واقع شده است. این شهرستان از شمال به دریای خزر، از جنوب به تالاب انزلی، از شرق به رشت و از غرب به شهرستان رضوانشهر محدود می‌شود.

بندر انزلی یکی از پر باران‌ترین مناطق کشور محسوب می‌شود و دارای تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم و گاهی سرد است.

تالاب بین المللی انزلی با یک وسعت دلربا از برگ‌های سبز و نیلوفر‌های صورتی خوشرنگ روی آن، بهترین قاب برای ثبت یک عکس یادگاری است. در بهار و تابستان تالاب گل‌های لاله مردابی و نیلوفر‌های آبی بر سطح مرداب ظاهر می‌شوند؛ گل‌هایی که نمونه آنها در کمتر شهری از دنیا وجود دارد.

لاله مردابی و نیلوفر آبی با اینکه شباهت زیادی به هم دارند، اما دو گل متفاوت هستند که با کمی توجه می‌توان تفاوت آنها را دریافت. این گیاهان شناور سطح تالاب را پوشانده و منظره شگفت‌انگیزی را به‌وجود می‌آورند.

گل لاله تالابی یک گیاه چند ساله و آبزی است و در استخر‌های کم عمق، دریاچه ها، تالاب‌ها و باتلاق‌ها وجود دارد. این گیاه دارای ریشه‌های محکمی است که این ریشه‌ها درون گل و لای موجود در کف آب قرار می‌گیرند و از طریق ساقه‌های بلند خود به برگ‌های شناور متصل می‌شوند.

این گل سرشار از مواد سلولزی است و تجزیه آنها از یک دوره رویش تا دوره بعد به طور کامل انجام نمی‌پذیرد، بنابراین می‌تواند یکی از عوامل بالا آمدن کف بستر در مقاطعی از تالاب باشد که در آن رشد می‌کند.

لاله تالابی، لوتوس یا لاله مردابی از گونه گیاهان آبزی تالاب بین المللی انزلی است که از اواخر خرداد تا اواسط شهریور ماه هر سال گل می‌دهد و بر روی آب شناور می‌شود.

گونه غیربومی سنبل آبی هم با سرعت بالای رشد در تالاب انزلی تکثیر شده است. به گفته کارشناسان محیط زیست؛ این مهمان ناخوانده در پس زیبایی فریبنده و جذابیت بی نظیرش گیاهی مهاجم و خطرناک برای پهنه‌های آبی تالاب‌ها است. این گیاه شناور با گسترش سریع و پوشش کامل سطح آب، زمینه را برای مرگ تدریجی تالاب‌ها فراهم می‌کند.

بنا بر اظهارنظر‌های آب بندان داران؛ در مناطق آلوده به گیاه مهاجم سنبل آبی در تالاب انزلی میزان صید ماهیان کاهش پیدا کرده است. همچنین میزان حضور پرندگان آبزی در این مناطق به کمترین مقدار نسبت به سال‌های گذشته رسیده است.

به همین سبب کارشناسان علوم زیستی؛ مبارزه علیه این آفت و ریشه کنی آن را ضروری دانسته و بهترین زمان جمع آوری و معدوم سازی این گیاه مهاجم را فصل پاییز و زمستان اعلام کرده اند. 

بسیاری از گردشگران با کرایه کردن قایق و پرسه زدن در این تالاب، یک طبیعت‌گردی جانانه را در خاطرات خود ثبت می‌کنند.

تالاب یا مرداب انزلی با مساحتی در حدود ۲۰ هزار هکتار از بزرگترین زیستگاه‌های طبیعی ایران محسوب می‌شود. تالاب انزلی هر ساله زیست گاه زمستانه پرندگان مهاجری است که از کشور‌های همسایه شمالی به ایران می‌آیند. تالاب انزلی با مشکلات فراوانی مانند، کاهش سطح آب ورودی، ریخته شدن پساب صنعتی، فاضلاب شهر‌ها و روستا‌های اطراف روبرو بوده است که به محیط تالاب بیشترین آسیب را زده و مرگ تدریجی آن را به همراه دارد.

فانوس دریایی، برج ساعت یا مناره انزلی، موج شکن ها، ساحل دریا، پل‌های انزلی، کاخ میان پشته (موزه نظامی)، مناطق ساحلی جفرود و سنگاچین، پل قدیمی غازیان، بقعه بی بی حوریه و بازار ماهی فروشان از اماکن دیدنی این شهرستان محسوب می‌شود.

گفته اند که فانوس دریایی در اوایل دوره قاجار با هدف برج دیده بانی در برابر همسایه شمالی ساخته شده بود. بعد‌ها ۴ ساعت بالای برج کار می‌گذارند و کم کم به نام برج ساعت شناخته می‌شود. این مناره در سال ۱۳۵۶ در فهرست بنا‌های میراثی کشور ثبت شد؛ و این برج اکنون به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری بندر انزلی محسوب می‌شود.

کاخ میان پشته انزلی هم تنها موزه نظامی شمال کشور است. این کاخ در منطقه میان پشته بین ۲ پل انزلی و پل غازیان در محوطه وسیعی واقع شده است. این بنا مربوط به دوره پهلوی اول است و از سال ۱۳۶۷ پس از تعمیرات اساسی و تعویض شیروانی به عنوان موزه نظامی فعالیتش را آغاز کرد.

پل زیبای تاریخی غازیان بندر انزلی هم یادگاری ارزشمندی از گذشته و جاذبه‌ای بی بدیل برای گردشگری است، منظرگاهی بی نظیر که از یک سو چشم به دریا و از کناره دیگر دیده به تالاب انزلی دارد. این پل که از آثار تاریخی به ثبت رسیده میراث فرهنگی است، از معدود پل‌های متحرک ساخته شده در کشور به شمار می‌رود.

تماشای دریا و تالاب، پرواز مرغان دریایی، عبور قایق‌های تفریحی رنگارنگ، کشتی‌های کوچک و بزرگ در حال تخلیه و بارگیری در بارانداز‌های بندر، نیزار‌های تالاب و کومه‌های ساخته شده در کنار تالاب و تمرین قایقرانان از جمله مناظری است که از روی این پل زیبا قابل مشاهده است.