سیامک اسلامی سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با تاکید بر اهمیت دارایی‌های فکری و ضرورت افزایش آگاهی در مورد قوانین و مقررات و رویه‌های مربوط به ثبت و حمایت حقوقی از اختراع، گفت: وجود هم‌زمان سه شرط جدید بودن، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی برای هر اختراعی لازم است.

وی افزود: اختراع در دو نوع فرآورده و فرآیند، قابل ثبت است و بیشترین میزان اختراعات، فرآورده‌ها هستند. از میان مخترعان کشور، ۷۵ درصد مرد و ۲۵ درصد زن هستند و هر سال حدود ۱۰ هزار درخواست ثبت اختراع به مرکز مالکیت معنوی ارسال می‌شود و رسیدگی شکلی و ماهوی به هر یک از پرونده‌های اختراع بر اساس شیوه نامه‌های استاندارد صورت می‌گیرد. به طور متوسط هر ۵۰ دقیقه یک درخواست ثبت اختراع به مرکز مالکیت معنوی ارسال می‌شود.

اسلامی با بیان اینکه عضویت ایران در معاهده بین المللی همکاری ثبت اختراع یا PCT یک ظرفیت مناسب برای بهره مندی مخترعان از حق تقدم و شرایط افشای اختراع و کسب حمایت حقوقی در سایر کشور‌های عضو معاهده است، گفت: بر این اساس متقاضیان می‌توانند با تشکیل فقط یک پرونده، درخواست‌های متعدد ثبت اختراع را به کشور‌های مختلف ارسال کنند و هم اکنون ۱۵۳ کشور جهان عضو معاهده PCT هستند.

سرپرست مرکز مالکیت معنوی به مخترعان توصیه کرد که قبل از افشای اطلاعات اختراع به صورت عمومی و یا حتی در مجامع خصوصی، حتماً نسبت به ثبت اظهارنامه اختراع اقدام کنند و توجه داشته باشند مطابق ماده ۴ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، در صورت افشای اختراع و پس از انقضای مهلت ارفاقی ۶ ماهه که از تاریخ افشاء محاسبه می‌شود، اختراع ایشان قابل ثبت نخواهد بود.

اسلامی در ادامه اظهار کرد: مخترعان باید به مواردی که اختراع محسوب نمی‌شود نیز توجه داشته باشند، کشفیات، نظریه‌های علمی، روش‌های ریاضی و آثار هنری، طرح‌ها و قواعد یا روش‌های انجام کار تجاری و سایر فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی، روش‌های تشخیص و معالجه بیماری‌های انسان یا حیوان، منابع ژنتیک و اجزای ژنتیک تشکیل دهنده آن‌ها و نیز فرآیند‌های بیولوژیک تولید آن‌ها، بخش‌هایی از فنون و صنایع که از قبل وجود دارد و هم‌چنین اختراعاتی که بهره‌برداری از آن‌ها خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد، خارج از حیطه حمایت قانونی از اختراع است.

وی از دیگر نکات به آگاهی مخترعان و مراجع علمی و پژوهشی و فناوری از حقوق مالکیت فکری مربوط به اختراع و تعیین دقیق سهم مالکین اختراع در قالب اسناد رسمی اشاره کرد و گفت: توجه به این موارد از اختلافات و دعاوی دادگاه و چالش‌های احتمالی در آینده، پیشگیری می‌کند.

اسلامی ادامه داد: در صورت تمایل به عدم افشای اطلاعات اختراع، ضرورت دارد از مدل‌های متنوع قرارداد‌های حفظ محرمانگی استفاده شود تا اسرار تجاری مورد محافظت قرار گیرد.

وی بر لزوم تمدید سالانه گواهینامه ثبت اختراع یا پتنت Patent تاکید کرد و گفت: در صورت عدم تمدید سالانه و انقضای مهلت شش ماهه ارفاقی، سند اختراع فاقد اعتبار می‌شود.

سرپرست مرکز مالکیت معنوی با اشاره به الکترونیکی بودن کلیه فرآیند‌های تشکیل پرونده ثبت اختراع، اظهار کرد: اظهارنامه اختراع فقط از طریق سامانه مرکز مالکیت معنوی قابل ثبت است و متقاضیان می‌توانند با مطالعه راهنمای موجود در سایت، مدارک مورد نیاز شامل توصیف اختراع، ادعانامه و نقشه فنی را ارسال کنند و مراحل رسیدگی، قابل رهگیری است.