کوچکینژاد در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان:
احتمال افزایش میزان یارانهها وجود دارد
این نامه‌ها را امیرالمومنین «ع» برای شما نوشته!
اگر به ما بگویند از فلان شخصیت معروف تاریخی یک نامه پیدا شده معمولا به شدت مشتاق می‌شویم ببینیم آن شخصیت سرشناس درون نامه چه نوشته بوده است و کنجکاوانه دنبال محتوای نامه می‌گردیم.
«ای روزگار کاش می‌توانستی همه قدرت‌هایت را، و‌ای طبیعت، کاش می‌توانستی همه استعدادهایت را در خلق یک انسان بزرگ، نبوغ بزرگ و قهرمان بزرگ جمع می‌کردی و یک بار دیگر به جهان ما یک علی دیگر می‌دادی».
این‌ها را جرج جرداق، نویسنده، شاعر و نمایشنامه نویس مسیحی می‌گوید، همان مسیحی که دویست بار نهج البلاغه خوانده! حالا ما که مسلمانیم و داعیه‌دار عشق به مولا علی علیه‌السلام، چند بار از بین مشبک‌های ضریح نهج البلاغه شخصیت و جلال حضرت علی را به نظاره نشسته‌ایم و در سبک زندگیمان به کار برده‌ایم؟ بدون تعارفش می‌شود اصلا من مسلمان حتی کتاب‌خوان، یک‌بار کتاب نهج البلاغه را خوانده‌ام؟ البته روش خواندن نهج البلاغه با کتاب‌های دیگر فرق دارد، آشنایان به معارف دینی می‌گویند اینکه نهج البلاغه را مثل کتاب‌های دیگر از اول شروع کنید و تا آخر بخوانید بدترین طریقه نهج البلاغه خواندن است.
در این گزارش حجت الاسلام علیرضا بیاتانی راهکار‌هایی کاربردی برای ایجاد انس فردی، انس خانوادگی و انس اجتماعی با کتاب شریف نهج البلاغه و نیز منطقی‌ترین شیوه خواندن نهج البلاغه را برایمان مطرح و روشن می‌کند.
چگونه گرد فراموشی را از نهج البلاغه برداریم؟
«انس با نهج البلاغه!»، خدا روزیمان کند این انسی را که می‌تواند مقدمه فهم و فهمی که می‌تواند مقدمه عمل و عملی که می‌تواند مقدمه سعادت زندگی دنیا و آخرتمان شود. حجت الاسلام بیاتانی در این خصوص می‌گوید: «اگر به ما بگویند از فلان شخصیت معروف تاریخی یک نامه پیدا شده معمولا به شدت مشتاق می‌شویم ببینیم آن شخصیت سرشناس درون نامه چه نوشته بوده است و کنجکاوانه دنبال محتوای نامه می‌گردیم.
اصولا دیدن آثار به جا مانده از شخصیت‌های معروف تاریخ برای انسان لذتبخش و جذاب است. اما چیزی که عجیب است این است که مگر امیرالمومنین علیه السلام نیز فارغ از امام و پیشوا بودنشان حداقل یک شخصیت سرشناس تاریخی نیستند؟ پس چرا وقتی کتابی را به عنوان نوشته‌ها و سخنان ایشان به ما عرضه می‌کنند در مقابل آن این‌قدر بی تفاوتیم؟ چرا بی قرارانه به دنبالش نمی‌رویم و کنجکاوانه تورقش نمی‌کنیم؟ مگر ادعای محبت امیرالمومنین علیه السلام را نداریم؟ مگر نمی‌گوییم شیعه شان هستیم؟
چقدر این بی تفاوتی عجیب است و با این ادعا‌ها ناسازگار؟! کتاب شریف نهج البلاغه که گلچین سید رضی از خرمن وسیع نوشته‌ها و فرمایشات مولایمان امیرالمومنین علیه‌السلام است به راستی امروزه راهکار برون رفت بشر از تاریکی هاست و نیاز بشر به معارف موجود در این گنجینه‌ی بزرگ بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود. سوالی که در این روز عید باید ازخودمان بپرسیم این است که چطور باید گرد فراموشی را در حد توانمان از روی این کتاب برداریم و انس خود و خانواده و جامعه‌مان را با آن روز به روز بیشتر کنیم؟ انسی که می‌تواند مقدمه‌ی فهم و فهمی که می‌تواند مقدمه‌ی عمل و عملی که می‌تواند مقدمه‌ی سعادت دنیا و آخرتمان شود. به قول خود حضرت که در حکمت ۷۳ می‌فرمایند: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِهِ وَ لْیَکُنْ تَأْدِیبُهُ بِسِیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِیبِهِ بِلِسَانِهِ. قبل از تلاش برای ایجاد انس خانواده و جامعه با نهج البلاغه باید برای انس خودمان تلاش کنیم و برنامه ریزی کنیم.»
حجت الاسلام بیاتانی از فعالین فرهنگی می‌خواهد که با فراخوانی اساتید نهج البلاغه دان شهرشان، طرح پربرکت خانه نهج ابلاغه را در شهرشان آغاز کنند.
رازی که باید در خواندن نهج البلاغه بدانید
شیوه صحیح نهج البلاغه خواندن مهم است، اینکه چگونه شروع کنیم و پیش برویم که انس مورد نظر حاصل شود و منتهی بشود به عمل در سبک زندگیمان را حجت الاسلام بیاتانی چنین پاسخ می‌دهد: «نخستین کاری که باید انجام دهیم این است که نهج البلاغه‌خوان شویم و برای نهج البلاغه‌خوان شدن باید بدانیم که نهج البلاغه را نمی‌شود مثل کتاب‌های دیگر از اول شروع کرد و تا آخر خواند و این بدترین طریقه‌ی نهج البلاغه خواندن است؛ بلکه بهترین و منطقی‌ترین راه این است که ابتدا حکمت‌ها (از اول به آخر)؛ سپس نامه‌ها (از اول به آخر) و سپس خطبه‌ها (از آخر به اول) خوانده شوند و این سیر که از آسان به سخت است برای انسان ملالت و خستگی ایجاد نمی‌کند و به ایجاد انس کمک زیادی می‌کند.
بعد از شروع به نهج البلاغه‌خوانی و چشیدن طعم گوارای عبارات و الفاظش که برای ورود به مرحله‌ی فهم و عمل لازم است، ولی کافی نیست، همان گونه که خود حضرت در حکمت ۹۸ فرموده‌اند که:اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَایَةٍ لَا عَقْلَ رِوَایَةٍ، فَإِنَّ رُوَاةَ الْعِلْمِ کَثِیرٌ وَ رُعَاتَهُ قَلِیلٌ؛ باید وارد فاز تدبر و تعقل شد. برای این کار باید به شروح مراجعه کرد که برخی‌ها با شروح صوتی و برخی‌ها با شروح کتبی بهتر می‌توانند ارتباط برقرار کنند و برای کسانی که ارتباط برقرار کردنشان با متن و کتاب و بیان نوشتاری سخت شکل می‌گیرد شنیدن شروح صوتی موجود نسبت به خواندن شروح کتبی اولویت دارند. بین شروح صوتی موجود شرح صوتی مرحوم میرزا مهدی صادقی برای شروع مناسب است.
مثلا ابتدا روزی یک جلسه شنیده شود و بعد از مدتی که قدری نور نهج البلاغه در رگ و پی انسان جاری شد و عطش فراگیری‌اش بیشتر شد روزی دو جلسه و بعد به تناسب ظرفیت و احساس نیاز باز تعداد جلسات روزانه بیشتر می‌شوند. بین شروح کتبی فراوانی که وجود دارند کتاب پیام امام تالیف آیت الله مکارم شیرازی برای شروع مناسب است که با آیات قرآن و روایات دیگر و گاهی با داستان و تمثیل و شعر و ... معارف نهج البلاغه را به فهم ما نزدیک‌تر کرده است. (از جلد ۱۲ تا ۱۵ شامل حکمت هاست که چنانچه تهیه‌ی کل کتاب سخت باشد تهیه‌ی همین ۴ جلد کفایت می‌کند).»
در طرح ملی خانه‌های نهج البلاغه، به صورت هفتگی یا ماهانه یا مناسبتی با حضور یک استاد و مهمانان، رایحه خوش کلام مولا در خانه نهج البلاغه می‌پیچد.
راهکار‌های ایجاد انس خانوادگی؛ طرح ملی خانه‌های نهج البلاغه
خانه نهج ابلاغه، ایده مبتکرانه حجت الاسلام حسن زاده است که در اردیبهشت هزارو چهارصد با نصب پلاک «خانه نهج البلاغه» در کنار درب ورودی منزل شهیدان بارفروش (چهار شهید از یک خانواده) اولین خانه نهج البلاغه در کشور، در شهر کاشان شروع به فعالیت کرد. حجت الاسلام بیاتانی که خودشان هم از اساتید این طرح جذاب و پر ثمر می‌باشند در این خصوص می‌گوید: «معمولا خیلی از ما‌ها در منازلمان جلسات روضه و زیارت عاشورا و حدیث کساء و ختم قرآن و ... برگزار می‌کنیم که خیلی خوب است و هرکدام از این‌ها روشنی بخش و برکت آفرین خانه‌ها هستند، ولی چقدر بهتر است اگر خودمان را مقید کنیم که یک روز خاص در هفته یا در ماه در منزلمان جلسه‌ی نهج‌البلاغه برگزار کنیم و از استادی برای بیان معارف این کتاب شریف دعوت کنیم.
این طرح با عنوان طرح ملی خانه‌های نهج البلاغه در شهرستان کاشان آغاز شده و هم اکنون خانه‌های زیادی همراه با نصب پلاک خانه‌ی نهج البلاغه کنار درب ورودی منزلشان به صورت هفتگی یا ماهیانه یا مناسبتی جلسات نهج البلاغه را دارند. بنده از فعالین فرهنگی سایر شهرستان‌ها که این مصاحبه را می‌خوانند خواهش می‌کنم که با استمداد از روح بلند آقا امیرالمومنین علیه السلام این طرح نورانی و پربرکت را با فراخوانی اساتید نهج البلاغه‌دان شهرشان آغاز کنند و زمینه ساز پیچیدن رایحه‌ی خوش کلام مولا در خانه‌ها شوند که خود خانواده‌ها برکاتش را به مرور زمان لمس خواهند کرد.
همچنین برای انس خانوادگی با نهج البلاغه می‌توان از اقدامات دیگری بهره‌مند شد، مثل: استفاده از قاب‌هایی با محتوای جملات نهج البلاغه برای نصب روی دیوار یا قرار دادن روی میز و ... و بهتر است جملات را هوشمندانه و متناسب با نیاز خانواده انتخاب کنند. مثلا خانواده‌ای که گرفتار مشکلاتی هستند و به راضی بودن از تقدیر الهی نیازمندند جمله‌ی «نِعمَ القرینُ الرّضی» و پدری که در خانواده‌اش صفت طمع را پررنگ می‌بیند جمله‌ی «القناعةُ مالٌ لا یَنفد» و خانواده‌ای که گرفتار فقرند جمله‌ی «العفافُ زینةُ الفقر «و خانواده‌ای که در رفاه و آسایش هستند جمله‌ی «الشکرُ زینةُ الغنی» را در منزل جلوی چشمشان بگذارند. طراحی و انجام بازی نهج البلاغه‌ای برای کودکان از دیگر اقدامات عملیست. مثلا می‌توانند کلمات جملات دو کلمه‌ای مثل «البخل عار و الجبن منقصة و العجز آفة و الصبر شجاعة و الزهد ثروة و ...» را در دو ستون کنار هم و به صورت پراکنده بنویسند و از کودکان بخواهند کلمات مرتبط را به هم وصل کنند.»
راهکار‌های ایجاد انس اجتماعی
حجت الاسلام بیاتانی بعد از طرح اقدامات عملی و راهکارهایشان برای ایجاد انس فردی و خانوادگی با نهج البلاغه، در گام آخر به راهکار‌هایی برای ایجاد انس اجتماعی اشاره می‌کنند: «جا دارد که هرمسجد یا حسینیه یا هرجایی که محل اقامه‌ی نماز جماعت است یک شب در هفته را توسط امام جماعت یا سخنران مهمان به بیان معارف نهج البلاغه اختصاص دهد. از طرفی استفاده از جملات نهج البلاغه (متناسب با معضلات روز جامعه) در بیلبورد‌های مربوط به شهرداری؛ همراه با تصویری که مفهوم آن جمله را به خوبی منتقل کند، بی تاثیر نیست. مثلا در مقطعی که مساله‌ی بدحجابی پررنگ است و پسران و مردان در خطر نگاه‌های حرام هستند جمله‌ی «القلب مصحف البصر» انتخاب مناسبی‌است. برگزاری مسابقات حفظ و تدبر در مفاهیم نهج البلاغه برای مقاطع مختلف سنی و در ایام مختلف سال توسط مساجد و کانون‌ها و مراکز فرهنگی از دیگر اقدامات مناسب است.
نوشتن داستان و سرودن شعر بر اساس مفاهیم نهج البلاغه مخصوصا برای رده‌های سنی پایین‌تر، نوشتن جملات نهج البلاغه روی کارت پستال‌های زیبا همراه با طراحی جذاب (روی هر کارت پستال یک جمله) و اهدای کارت پستال‌ها به مردم توسط فعالین فرهنگی در مکان‌های پرتردد از جمله کار‌هایی است که می‌تواند فاصله‌مان را با نهج البلاغه کمتر کند. امیدواریم که با عنایات ویژه‌ی مولا علیه السلام بتوانیم روز به روز در زدودن غبار غفلت از کتابی که نسخه‌ی بشریت برای نجات و رستگاری است موثر باشیم.
منبع: فارس
