آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حالی برای چهارمین بار طی سه ماه اخیر راهی منطقه شدو به ترکیه، عربستان ، امارات، قطر، مصر و اردن و در پایان به اسرائیل سفر کرد که بسیاری از تحلیلگران نگران شعلهور شدن آتش جنگ در خاورمیانه هستند. طی چند هفته اخیر مجموعه تحولاتی همچون تشدید تنشها در شمال اقیانوس هند و در عین حال تشدید کمپین ترور تلآویو در سراسر جغرافیای مقاومت، مذاکرات آتشبس و تبادل اسرا را وارد مرحله پیچیدهای کرده است. ترور صالح العاروری، نایب رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در بیروت سبب شد تا مقامات حماس مذاکرات آتشبس را در دوحه به حالت تعلیق درآورند.
تلآویو در جبهه شمالی بدون هیچ اشارهای به تداوم جنگ زمینی در باریکه غزه و حملات پراکنده رژیم به جنوب لبنان از حزبالله خواست تا نیروهای خود را تا شمال رودخانه لیتانی عقب بکشد. مقامات صهیونیست همچون بنیگانتز، گالانت و نتانیاهو با تهدید مکرر اعلام کردند که اگر حزبالله عملیات علیه اسرائیل را متوقف و شرایط را برای بازگشت بیش از ۸۰ هزار صهیونیست فراهم نکند، تلآویو سطح حملات به لبنان را به بیش از ۵ برابر افزایش خواهد داد. در جغرافیای عراق و سوریه سطح تنش و درگیریهای هدفمند میان نیروهای مقاومت و پایگاههای امریکایی به بالاترین حد خود در ۹۰ روز اخیر رسیده است.
سفرهای منطقهای وزیر خارجه آمریکا تمام نشده، شورای امنیت قطعنامه علیه یمن صادر کرد و مجوزی برای آغاز حملات واشنگتن و متحدانش به یمن صادر کرد و بامداد جمعه بیش از دوازده نقطه در این کشور هدف حمله قرار گرفت.
از این رو باشگاه خبرنگاران جوان برای بررسی بیشتر این موضوع و پرداختن به جزئیات آن مصاحبهای ترتیب داده با رابرت پتمن، استاد دانشگاه نیوزیلند که مشروح آن در ذیل از تظرتان میگذرد.
-تحلیل شما از سفرهای پی در پی مقامات آمریکایی به کشورهای خاورمیانه چیست؟
رابرت پتمن: بلینکن با چهرهای موقر، پیش از این که بگوید «تعداد بیشمار کشتهشدگان» در جنگ غزه، دلیل ادامه حمایت بیدردسر آمریکا از رژیم است، مصائب دلخراشی را که فلسطینیها طی سه ماه گذشته متحمل شدند، تصدیق کرد. بسیاری از لفاظیهای او منعکس کننده احساسات قبلی بود که توسط مقامات آمریکایی بیان شده بود، و ظاهراً اقدامات اسرائیل را به عنوان ضرورتی برای "دفاع از خود" - مشروعیت بخشیدن به تلفات غیرنظامی، تخریب زیرساخت ها، و رنج جمعی مردم غزه، توجیه میکرد. با این حال، آخرین گفتمان او برخی از شگفتانگیزترین ادعاهای تا به امروز را آشکار کرد و گروههای فعال و افراد نگران را در ناباوری قرار داد.
یک شهروند آمریکایی در پلتفرم ایکس، که قبلاً به عنوان توییتر شناخته میشد، ابراز تاسف کرد و نوشت: «به عنوان یک آمریکایی، بلینکن باعث میشود من همزمان شرمنده، منزجر، خجالت زده و عصبانی شوم.» اما این دیپلمات دقیقا چه گفته بود که چنین واکنشهای پرشوری را برانگیزد؟ بلینکن با وقاحت تمام قتل عام اسرائیل را به گردن فلسطینیها میاندازد. وقتی تعداد بالای تلفات فلسطینی - بیش از ۲۳۰۰۰ غیرنظامی تا کنون - مورد توجه بلینکن قرار گرفت، این مقام مسئول حماس را به دلیل بمبهای آمریکایی که اسرائیل بیامان بر جمعیت ۲.۳ میلیونی غزه میریزد، مقصر دانست.
بلینکن عمداً یک واقعیت مهم تاریخی را حذف کرد - نزاع بین فلسطینیها و صهیونیستها در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ شعله ور نشد، بلکه در سال ۱۹۴۸ شعله ور شد، زمانی که اسرائیلیها به کشتارهای گسترده دامن زدند و فلسطینیان را مجبور به آواره شدن از سرزمینهای اجدادی خود کردند. او نپذیرفت که عملیات ۷ اکتبر توسط گروه مقاومت حماس، در اصل، پاسخی به ۷۵ سال ظلم و ستم تحت رژیمی بود که بسیاری از نهادهای بین المللی، از جمله سازمان ملل متحد، آن را آپارتاید مینامند.
حماس به شدت به اظهارات بلینکن واکنش نشان داد و گفت که این اظهارات نشان دهنده "عمق همدستی آمریکا" در جنایات اسرائیل علیه فلسطینیان در ماههای گذشته است. ما تلاشهای بلینکن برای توجیه نسلکشی ارتش اشغالگر تروریستی علیه غیرنظامیان فلسطینی را با ادعای تمرکز مقاومت فلسطین در میان غیرنظامیان، تلاشهای مذبوحانه برای شستن دستهای اشغالگر جنایتکار از خون کودکان میدانیم.
اسرائیل مدعی است که حماس جنگ را از مکانهای غیرنظامی یا تونلهایی که در زیر آنها ایجاد کرده است، کنترل میکند. اما پس از یورش و تخریب چندین بیمارستان، مدرسه، کلیسا و مساجد، رژیم نتوانست صحت این اتهامات را ثابت کند.
-شما اظهارات بلینکن را در سفر اخیرش چگونه ارزیابی میکنید؟
رابرت پتمن: تضادها نیز به طرز چشمگیری در اظهارات بلینکن آشکار بود. او شکایت ۸۴ صفحهای آفریقای جنوبی را که اسرائیل را به نسلکشی متهم میکرد، رد کرد و آن را «بی ارزش» و حواسپرتی از تلاشهای بشردوستانه جاری دانست، بدون اینکه مشخص کند کدام بخش از این شکایت را بیاساس میدانست. با این حال، لحظاتی بعد، او به هشدار سازمان ملل اشاره کرد که ۹۰ درصد مردم غزه به طور خطرناکی از امنیت غذایی رنج میبرند که یکی از نکاتی است که آفریقای جنوبی در شکایت خود علیه اسرائیل مطرح میکند.
بلینکن تاکید کرد که کشورهای عربی آماده ایفای نقش در آینده غزه هستند، با این درک که اجازه تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی داده خواهد شد. با این حال، هنگامی که در مورد اینکه آیا رهبران اسرائیل اجازه تشکیل چنین دولتی را میدهند، او نشان داد که نمیتواند بهجای بنیامین نتانیاهو صحبت کند و گفت که نخستوزیر اسرائیل ممکن است تمایلی به توقف سیاستهای توسعهطلبانه خود نداشته باشد و اجازه ایجاد یک کشور مستقل را بدهد.
گروهی از معترضان که در ایستگاه بعدی بلینکن، شهر رامالله در کرانه باختری به استقبال او رفتند، به نظر میرسید که فلسطینیها متوجه شدهاند که این مقام آمریکایی حاضر است برای اسرائیل دروغ بگوید، مهم نیست که چه تعداد مرد، زن و کودک خانهها، اعضای بدن خود را از دست بدهند؛ و در آوارگی زندگی میکنند. سه سفر آخر بلینکن به غرب آسیا نتوانست هیچ یک از آرزوهای ایالات متحده را محقق کند. به نظر میرسد که با ناآگاهی و درماندگی محض این دیپلمات، آخرین سفر وی به منطقه نیز محکوم به شکست است.
رابرت پتمن استاد روابط بین الملل در دانشگاه اوتاگو در نیوزیلند است. علایق تحقیقاتی او شامل سیاست خارجی ایالات متحده، روابط بینالملل، امنیت جهانی، قدرتهای بزرگ و شاخ آفریقا است.