کاهش ذخیره ماهیان خاویاری دریای خزر ناشی از صید بی‌رویه سالیان گذشته، یکی از مشکلات فراروی تداوم حیات این آبزی در معرض انقراض است که اجرای طرح‌های متعدد احیا مانند آغاز احداث بزرگترین مزرعه پرورش ماهیان خاویاری گلستان همزمان با سفر دوم رییس جمهور، خطر پاک شدن کامل دریای خزر از حضور مروارید سیاه را تا حد زیادی از بین خواهد برد.

سیدمصطفی عقیلی‌نژاد به‌روزرسانی استاندارد‌های مرکز فرآوری ماهیان خاویار آشوراده را یکی از اقدامات شاخص اجرایی در ۲ سال اخیر دانست و اظهار کرد: این مرکز با داشتن کد اتحادیه اروپا نزدیک به ۲ دهه در حوزه فرآوری ماهیان خاویاری فعالیت دارد.

وی افزود: سال گذشته استاندارد‌های ملی و بین المللی این مرکز به‌روزرسانی و ۲ استاندارد جدید اخذ شد که بر اساس آن امکان فرآوری ماهیان پرورشی ایران و صادرات خاویار در این مرکز فراهم گردید.

به گفته وی در ۲ سال گذشته بیش از ۱۰۰ کیلوگرم خاویار مربوط به ماهیان پرورشی چهار استان فارس، مازندران، گیلان و گلستان در این مرکز فرآوری شد که با همکاری اداره کل دامپزشکی استان گلستان بخش عمده‌ای از خاویار فراوری شده در این مرکز به کشور‌های مختلف اروپایی، اوراسیا و آمریکایی صادر شده است.

وی تاکید کرد: صید ماهی خاویاری از سال ۲۰۱۰ میلادی در دریا ممنوع شد و هیچ کشوری در حاشیه دریای خزر حق صید با هدف تجارت را ندارند، چون ذخایر ماهیان خاویاری به شدت آسیب دیده و هدف گذاری فقط تکثیر ماهیان مولد و بازسازی ذخایر در اختیار با هدف احیای نسل این نوع از ماهیان است.

گلستان به عنوان مرکز تولید و پرورش ماهیان خاویاری و محل صید تکثیری این گونه به شمار می‌رود و طی چند سال تلاش‌هایی برای جلوگیری از انقراض آن انجام شده تا با اجرای برنامه‌های پرورش و تکثیر مصنوعی بِرند خاویار برای ایران و استان حفظ شود.

ماهیان خاویاری جزو ذخایر ژنتیکی دریای خزر و ثروت عمومی به شمار رفته و به ۲۷ گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می‌شوند که پنج گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان شامل فیل ماهی یا بلوگا، تاس ماهی روسی یا چالباش، تاس ماهی ایرانی یا قره برون، ماهی شیپ و ماهی ازون برون یا سوروگا بوده و در دریای خزر هستند.

از ویژگی‌های گلستان برای توسعه مزارع پرورش خاویار، وجود سفره‌های آب زیرزمینی شور به عنوان پیش‌نیاز تولید این گونه آبزی بوده که استان را به مرکزی مستعد برای رونق بخشیدن به راه اندازی مزارع تولید خاویار کرده است.

در حال حاضر پنج مزرعه منفرد پرورش ماهیان خاویاری در کردکوی، بندرگز، آق‌قلا و علی آبادکتول در حال بهره‌برداری است.

در حال حاضر مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید مرجانی زیر نظر شیلات گلستان علاوه بر بازسازی ذخایر، مسوولیت تامین بچه ماهیان خاویاری برای استفاده در مزارع منفرد را به عهده دارد.

گلستان به عنوان مرکز تولید و پرورش ماهیان خاویاری و محل صید تکثیری این گونه است و در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای جلوگیری از انقراض آن انجام شده تا با اجرای برنامه‌های پرورش و تکثیر مصنوعی برند خاویار برای ایران و استان حفظ شود.

گلستان واقع در حوزه جنوب شرقی دریای خزر حدود ۱۱۰ کیلومتر نوار ساحلی دارد، بندرترکمن، بندرگز و گمیشان شهرستان‌های ساحلی این استان هستند.

منبع: ایرنا