مجتبی رضاخواه، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در رابطه با تاثیرات قانون تولید بار اول و قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب مجلس و حمایت‌هایی که از آن‌ها صورت می‌گیرد برای تکمیل زنجیره ارزش و بومی سازی تولیدات گفت: مهم‌ترین نکته در رابطه با تولید بار اول این است که سازوکار تولید بار اول تنها سناریو موفق بومی‌سازی اجرا شده در کشور است و تجربه چندین هزار میلیارد تومانی در زمینه بومی‌سازی فناوری و تجهیزات گلوگاهی صنعتی دارد.

او افزود: بر اساس آمار اعلام شده از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بومی‌سازی تجهیزات و فرآیند‌های استراتژیک و راهبردی صنایع ذیل سازوکار تولید بار اول با عقد بیش از ۹۲ قرارداد نهایی تاکنون بیش از ۶۸ هزار میلیارد تومان (معادل ۱.۳۶ میلیارد دلار) صرفه‌جویی ارزی برای کشور به همراه داشته است.

رضاخواه در ادامه درباره مهمترین مزایای ترک تشریفات قانونی برای تولید بار اول شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: مزیت بسیار مهم ترک تشریفات تولید بار اول، مسئله مربوط به بازارسازی تضمینی برای شرکت‌های دانش‌بنیان است. این سازوکار همچنین توانسته است که بیش از ۱.۳۶ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه داشته باشد و همچنین شاهد بازارسازی تضمینی بیش از ۱۳۶ میلیون دلاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان بوده‌ایم.

این نماینده مجلس یازدهم درباره بازارسازی که برای این شرکت‌های به وجود می‌آید توضیح داد: توسعه بازار‌های در دسترس شرکت‌های دانش‌بنیان مهم‌ترین ویژگی سازوکار تولید بار اول است؛ از این رو علاوه بر اینکه در بدو ورود شرکت دانش‌بنیان به حوزه تولید بار اول این شرکت با یک پروژه مهم بومی‌سازی روبرو است؛ همچنین در صورت موفقیت در حوزه بومی‌سازی خود تبدیل به یک قطب تولیدات صنعتی در کشور خواهد شد و قابلیت صادرات و بازارسازی بین‌المللی را نیز پیدا خواهد کرد.

عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس توضیح داد: با بررسی اقدامات یک ساله اخیر دولت سیزدهم، اهمیت به کارگیری تولید بار اول و بومی‌سازی اقلام راهبردی را در این صنعت مشاهده خواهیم کرد؛ جایی که ایران برای اولین بار بعد از انقلاب به کمک خودکفایی در فرآیند پالایشگاهی و تولید بار اول تجهیزات پالایشی، به سهامداری و سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی اقدام کرد و فروش نفت خود را به میزان ۴۰ درصد افزایش داد.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: در این مدل ایران با همکاری در زمینه صادرات تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی به پالایشگاه‌های با ظرفیت نیمه فعال و بازسازی این پالایشگاه‌ها و تکمیل زنجیره فرآیندی پالایشگاه مذکور، ظرفیت پالایشگاه را به حداکثر میزان خود بازمی‌گرداند و میزان ظرفیت اضافه شده با خوراک نفت خام ایرانی به پالایش خواهد رسید و از همین رو تولید بار اول تجهیزات پالایشی نه تنها زمینه صادرات تجهیزات پالایشگاهی را فراهم کرد، بستر جدیدی برای فروش نفت خام ایران و تبدیل به فرآورده‌های نفتی غیرقابل تحریم را نیز فراهم کرده که موجب خنثی کردن تحریم‌ها در حوزه تجارت انرژی کشور شده است.

این نماینده مجلس یازدهم در پاسخ به این سوال که تولید بار اول در دانش‌بنیان شدن صنعت نفت تاثیر گذار است توضیح داد: فاز جدید تحریم‌های اقتصادی که از آغاز دهه نود بر علیه کشور ما اعمال شد، در چندین مسیر به دنبال ضربه زدن به اقتصاد ایران به خصوص در حوزه انرژی بود که بخش فروش نفت شاید ساده‌ترین بخش تحریمی بوده است و تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی صنعت نفت و گاز ایران در کنار تحریم فروش بنزین به ایران، به مراتب آثار مخرب‌تری بر اقتصاد کشور وارد کرد.

عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس توضیح داد: تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی صنایع مختلف از بخش‌های نفت و گاز تا بخش زنجیره ارزش فولاد، یکی از راهبرد‌های مهم غرب بر علیه ایران بود که به دنبال ضربه زدن به صنعت ایران و فشار آوردن برای قبول مذاکرات بود. خنثی‌سازی تحریم‌های فروش اقلام راهبردی به صنعت کشور از مسیر تولید بار اول و سناریو بومی‌سازی این تجهیزات استراتژیک گذر خواهد کرد.

نماینده مردم تهران در مجلس توضیح داد: ایران برای اولین بار بعد از انقلاب به کمک خودکفایی در فرآیند پالایشگاهی و تولید بار اول تجهیزات پالایشی، به سهامداری و سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی اقدام کرد. تولید بار اول اقلام راهبردی و خنثی‌سازی تحریم‌ها در کل زنجیره ارزش صنعت نفت بسیار مهم است و این همکاری زمینه دانش‌بنیان شدن صنعت نفت کشور را فراهم خواهد کرد.