غار کرفتو، از جاذبه‌های شگفت انگیز گردشگری استان کردستان است که هر ساله گردشگران فراوانی را از داخل و خارج از کشور به خود جذب می‌کند.

بر روی سر در ورودی یکی از اتاق‌های طبقه سوم این غار کتیبه‌ای یونانی وجود دارد و در آن نوشته شده که« این خانه هراکلس است؛ هر کس در آن وارد شود در امان است»

وجود این کتیبه موجب شده تا برخی بر این عقیده باشند که احتمالا این غار مدتی به‌طور موقت مورد سکونت سلوکیان قرار گرفته که پس از فتوحات مهرداد دوم اشکانی به سمت غرب ایران حرکت کردند.

این غار مجموعه‌ای از زیبایی‌های طبیعی و تلاش انسان‌ها برای زندگی ایمن است و به عنوان قدیمی‌ترین آپارتمان دست کن و مسکونی جهان، هم اکنون در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید

• غاری دست کن و نهفته از اسرار/ معماری پیشرفته ایرانیان در یک آپارتمان قدیمی + فیلم

حدود یکسال پیش بود که در گفتگو با معاون وقت میراث فرهنگی کردستان، گزارشی از روند ثبت جهانی این اثر در باشگاه خبرنگاران جوان منتشر شد.

 روند ثبت جهانی غار کرفتو از سال ۹۳ آغاز شده و سال گذشته نیز در لیست موقت جهانی یونسکو قرار گرفت، اما تاکنون این انتظار تحقق نیافته است.

ساخت و ساز در نزدیکی غار کرفتو

حال، چندی است که نگرانی‌ها و چالش‌هایی در خصوص روند ثبت جهانی این غار به وجود آمده و بحث‌هایی پیرامون تعرض به حریم این غار شکل گرفته و رسانه‌ای شده است.

یکی از اهالی روستای قلدره علیا، در نزدیکی غار کرفتو که در مرز بین استان کردستان و آذربایجان غربی قرار گرفته، اقدام به اجرای طرح کشاورزی و راه اندازی دستگاه بوجاری گندم (بوجاری: پاک کردن غلات و حبوب از خاک و خاشاک به وسیله غربال) کرده است.

اجرای این طرح با مطرح شدن ساخت و ساز غیر مجاز در حریم غار کرفتو متوقف شده و میراث فرهنگی کردستان این طرح را در حریم غار می‌داند.

آقای فرهاد برازنده مجری طرح دستگاه بوجاری که در نزدیکی غار کرفتو اجرا شده، در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: مراحل اجرای طرح بوجاری گندم در سال ۱۳۹۹ آغاز و تمامی مجوزها، استعلامات و تسهیلات مربوطه از سازمان‌ها و ادارت استان آذربایجان غربی اخذ شد.

وی افزود: مسئولان میراث فرهنگی کردستان طرح را در حریم غار کرفتو می‌دانند و اکنون بعد از گذشت حدود سه سال برای اجرای این طرح، تکمیل آن با مشکل مواجه شده است.

آقای برازنده عدم واگذاری انشعاب برق توسط شرکت توزیع نیروی برق کردستان را نیز مانع دیگر اجرای طرح خود دانست و اظهار کرد: گویا مسئولان استان کردستان در مکاتباتی، شرکت توزیع برق را از واگذاری انشعاب منع کرده اند و این درحالی است که قرارداد واگذاری انشعاب برق در سال ۱۴۰۱ با این شرکت بسته شده و مبلغ ۱۵ میلیون را پرداخت کرده ام.

وی با تاکید بر اینکه این دستگاه بوجاری با برق کار می‌کند و وقفه ایجاد شده در انتقال برق مانع راه اندازی دستگاه شده، خاطر نشان کرد: در سال ۱۴۰۱ برای دریافت انشعاب برق به استان آذربایجان غربی مراجعه کرده بودم که با اعلام شرکت توزیع برق استان آذربایجان غربی و در پی آن موافقت شرکت توزیع برق استان کردستان، واگذاری انشعاب برق به دلیل نزدیکی به توزیع برق شهرستان دیواندره به شرکت توزیع برق کردستان واگذار شد.

برازنده می‌گوید: امسال فصل بوجاری گندم را از دست دادم و تاکنون بیش از ۲ میلیارد تومان متضرر شده ام.

هیوا خرم معاون فروش و خدمات مشترکین شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در این باره گفت: واگذاری انشعاب به طرح مذکور منوط به اخذ جوابیه استعلام‌های انجام شده و پاسخ مثبت دستگاه‌های ذیربط می‌باشد.

وی افزود: در صورت رفع مشکل (مجاورت در غار کرفتو و قرار گیری در حریم آن) اعطای انشعاب به طرح در کمترین زمان ممکن صورت خواهد گرفت.

برای اطلاع دقیق و بررسی موضوع مطرح شده در خصوص تعرض به حریم غار کرفتو، با معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان به گفتگو پرداختیم.

گولان فرزامی سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: تاکنون درخواست‌های مبنی بر راه اندازی طرح‌های مختلف و ساخت و ساز در نزدیکی غار کرفتو داشته ایم، اما به دلیل حفظ حریم این اثر، هیچ گونه درخواستی مورد تایید قرار نگرفته است.

وی در خصوص طرح دستگاه بوجاری گندم نیز، با بیان اینکه مجوز این دستگاه بوجاری از استان آذربایجان غربی صادر شده، گفت: ابتدا باید استان آذربایجان غربی از میراث فرهنگی کردستان استعلام می‌گرفت، اما این کار را نکرده و اکنون نیز پاسخگو مشکل به وجود آمده نیست.

حفاظت از حریم غار کرفتو نیازمند ورود جدی مسئولان استانی است

سرپرست معاونت میراث فرهنگی کردستان افزود: ساخت و ساز واحد یاد شده می تواند به خروج این اثر از فهرست ثبت موقت یونسکو منجر شود .

فرزامی خواستار ورود مسئولان ارشد استان برای توقف ساخت وساز در حریم غار کرفتو شد.

وی با تاکید بر اینکه غار کرفتو یک اثر ملی است و ما وظیفه داریم که از آن حفاظت کنیم، خاطر نشان کرد: این غار مجموعه‌ای از آثار شامل غار، گورستان و چشمه‌های اطراف آن است و نباید در اطراف آن ساخت و سازی صورت گیرد چرا که دید و منظر بصری این اثر ملی و تاریخی را دچار مشکل می‌کند.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی کردستان، توپوگرافی طبیعت را در تعیین حریم و عرصه غار اثر گذار دانست و گفت: آخرین حریم حفاظتی تعیین شده برای غار کرفتو مربوط به سال ۷۷ است، اما حریم حفاظتی جدیدی برای این غار در حال اجراست که منتظر تایید از سوی وزارت میراث فرهنگی هستیم و می‌توان گفت که طرح مذکور وارد حریم جدید غار شده است.

وی با تاکید بر اینکه پیگیری‌هایی برای این حفظ حریم غار در حال انجام است، گفت: کارشناسی این موارد توسط کارشناسان میراث فرهنگی کردستان انجام شده و در نهایت با تایید حریم جدید برای غار کرفتو، ساخت و ساز غیر مجاز در حریم آن نیز تعیین تکلیف خواهد شد.

ثبت جهانی آثار تاریخی می‌تواند سبب رونق اقتصادی و گردشگری هر منطقه‌ای شود، اگرچه مسئولان میراث فرهنگی کردستان قول پیگیری این موضوع را داده اند، اما اگر دیر عمل وارد عمل شد باید فاتحه ثبت جهانی این اثر تاریخی را خواند.

 غار کرفتو که با شماره ۳۳۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و مردم کردستان امیدوارند با ثبت جهانی این اثر طبیعی، تاریخی و باستانی، توجه ویژه‌ای برای حفاظت از آن انجام شود.

گزارش از هستی محمدی