کتاب و کتاب‌خوانی یکی از ضرورت‌های جامعه است که نقش بسزایی در توفیق و حرکت به سوی توسعه دارد. اهمیت کتابخوانی موجب شده است که برای این امر نیز در طول تاریخ مراکزی تحت عنوان کتابخانه تاسیس شد که همواره محل تردد و رفت و آمد عالمان و اندیشمندان بوده است، اما امروزه با توجه به گستردگی کارکرد‌های حوزه نشر و در کنار بستر‌های نوین کتاب‌خوانی، نیاز به مرکزی جامع است که نقطه اشتراکی برای تجمیع اندیشه‌ها و بررسی تضارب آرا و ... باشد، نقطه‌ای که روح کتابخوانی از آن‌جا بر پیکیره‌ی سایر نقاط شهر دمیده شود، نقطه‌ای که کتاب‌هایش هم‌پای حرکت صنعت نشر و نگارش بروزرسانی شود و بتواند اهالی فرهنگ، هنر و مطالعه را دور هم جمع کند.

توسعه کتابخانه‌ها به ویژه کتابخانه مرکزی می‌تواند سنگینی و تلخیِ گرانی‌ها در بازار کتاب را برای کتاب‌دوستان شیرین کند و گعده‌های کتابخوانی در شهر راه بیندازد.

شهر‌هایی که موفق به احداث مجموعه کتابخانه مرکزی شده‌اند امروز حدود ۶۰ خدمت فرهنگی مرتبط با حوزه کتاب و نشر را به شهروندان و فرهنگ دوستان ارائه می‌کنند مسئله‌ای که متاسفانه شهر بندرعباس تاکنون از آن محروم بوده است.

 داستانِ کتابخانه مرکزی شهر بندرعباس که این روز‌ها آخرین ایام ۱۵ سالگی‌اش را سپری می‌کند کمی عجیب و غریب است چرا که با وجود این‌که خیلی‌ها برای افتتاح این مجموعه فاخر که جای خالی آن در شهر احساس می‌شود وعده‌هایی داده‌اند، اما هنوز خبری از وارد مدار شدن این قطب فرهنگی در شهر بندرعباس نیست.

اگر تکه‌های پازل احداث کتابخانه مرکزی بندرعباس را کنار هم بگذاریم خواهیم دید که دولت سیزدهم بیشترین توجهات را نسبت به این پروژه معطوف کرده است چرا که طبق اعلام مدیرکل سابق نهاد کتابخانه‌های عمومی هرمزگان، در دیداری که در ابتدای دولت با مهدی دوستی استاندار داشته پیشرفت فیزیکی کتابخانه مرکزی بندرعباس حدود ۵۰ درصد یا کمی بیشتر بوده یعنی در طول مدت ۱۳ سال این میزان پیشرفت فیزیکی به دست آمده، اما اگر امروز به این پروژه نگاه کنیم متوجه خواهیم شد در این دو سال تقریبا به مرحله پایانی رسیده است و یک همت دیگر می‌خواهد که ربان قرمز رنگ آن نیز قیچی شود.

گواه این مدعا، سخنان محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بازدید از پروژه کتابخانه مرکزی است

او سوم شهریورِ همین سال در حاشیه بازدید از کتابخانه مرکزی بندرعباس در جمع خبرنگاران از استاندار هرمزگان بابت تلاش‌هایش برای تخصیص ۱۰۰ درصدی منابع مورد نیاز کتابخانه مرکزی تشکر کرده و گفته بود: کتابخانه مرکزی بندرعباس نیازمندی‌هایی در بخش تجهیزات سرمایشی دارد که در هفته جاری تلاش خواهیم کرد در تهران آن‌ها را تامین کنیم و تمام تلاش ما این است که این مجموعه آبرومند و در شان مردم هرمزگان به بهره‌برداری برسد.

وزیر ارشاد با بیان اینکه این پروژه بیشترین اعتبارات را در استان دریافت کرده است، گفت: بحث‌های محوطه‌سازی نیز قرار است با دستور استاندار هرمزگان در اسرع وقت انجام شود. 

اما حال هفته‌ها از آن هفته‌ای که جناب وزیر فرموده بود گذشته است و این مرکز فرهنگی که بیش از ۷ هزار متر مربع مساحت دارد و یک تنه می‌تواند سرانه‌های فرهنگی استان را جا به جا کرده و به پاتوقی مفرح برای کتاب‌دوستان تبدیل شود آماده افتتاح نشده است.

البته کم‌کاری متوجه وزیر ارشاد نیست چرا که او نیز به عنوان بهره‌بردار پیگیر موضوع است و طبق اعلام مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی، ۴۸ ساعت بعد از سفر به هرمزگان موافقت وزارت نفت برای مساعدت در تامین اعتبارات این پروژه را گرفته است.

برای اینکه بیشتر در جزئیات نقایص و نیاز‌های این طرح قرار بگیریم موضوع را از طریق فرشاد محمدی مدیر‌کل نهاد کتابخانه‌های عمومی هرمزگان نیز مورد پیگیری قرار دادیم.

محمدی با بیان اینکه در حال حاضر تعداد ۸۱ باب کتابخانه عمومی موبوط به نهاد در استان فعال است، گفت: بخش زیادی از مردم شریف استان هرمزگان به علت کمبود کتابخانه از دسترسی مستقیم به خدمات کتابخانه‌ای محروم هستند. 

او گفت: شهر بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان با جمعیتی بالغ بر ۷۰۰ هزار نفر از نظر تعداد کتابخانه‌ها از جایگاه مناسبی برخوردار نیست و در حال حاضر فقط ۶ کتابخانه عمومی در سطح شهر بندرعباس فعال است.

مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی هرمزگان، پروژه کتابخانه مرکزی بندرعباس را مهم‌ترین پروژه این اداره کل در استان دانست و گفت: کار ساخت کتابخانه مرکزی بندرعباس در ابعاد ۱۲ هزار متر مربع و با زیربنای ۷۰۰۰ مترمربع در ۵ طبقه از سال ۱۳۸۹ آغاز شده و در حالی که مقرر بوده طی مدت ۳۶ ماه به بهره برداری برسد هنوز این مهم تحقق نیافته است.

محمدی با بیان اینکه بهره‌برداری از این کتابخانه می‌تواند سرانه کتابخانه‌ها در استان را به ۲ متر مربع افزایش دهد، تصریح‌کرد: در این مرکز بزرگ فرهنگی بالغ بر ۶۰ خدمت فرهنگی می‌توان ارائه کرد و از قابلیت‌های این کتابخانه برخورداری از فضای ویژه استارتاپ‌ها، کتابخانه‌های مخصوص ناشنوایان و نابینایان، رصدخانه، ساخت‌کده، پرینتر سه بعدی، وب کیوسک، بخش‌های کتاب‌های صوتی و دیجیتال، سینما کتاب، تالار رسانه و ... است.

او گفت: در سال ۱۴۰۰ همزمان با سفر ریاست جمهور به استان پروژه مذکور در لیست پروژه‌های مورد تایید هیات دولت و مصوب سفر قرار گرفت و با تخصیص مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال، بخشی از عملیات عمرانی پروژه انجام شد، اما با افزایش هزینه‌ها طی دو سال گذشته عملا با تخصیص اعتبارات استانی امکان تکمیل پروژه وجود ندارد و نیازمند اعتبارات ملی می‌باشد.

محمدی گفت: در سفر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان هرمزگان، مقرر شد که مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال از ردیف مسئولیت اجتماعی وزارت نفت جهت تهیه سیستم سرمایشی کتابخانه تخصیص یابد که در حال حاضر موضوع تخصیص اعتبار مذکور در حوزه طرح‌های عمرانی وزارت نفت در حال پیگیری است ضمن اینکه از محل اعتبارات مختلف استانی نیز مبلغ ۲۱۰ میلیارد ریال جهت تکمیل پروژه به تصویب رسیده است که بالغ بر ۵.۵ میلیارد تومان از آن تاکنون به پروژه تزریق شده است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان گفت: ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار بنا بوده از محل آلایندگی صنایع به این طرح تخصیص پیدا کند که به دلیل وجود منع قانونی برای دریافت مستقیم اداره کل کتابخانه‌ها مصوب شده بود که از طریق شهرداری بندرعباس این انتقال وجه صورت پذیرد، اما متاسفانه شهرداری تاکنون استنکاف کرده و همین امر نیز موجب ورود دستگاه قضایی و دستور ویژه به دادستان بندرعباس شده است.

فرشاد محمدی گفت: با تخصیص اعتبارات تصویب شده برای این پروژه و عمل شهرداری بندرعباس به تعهدات با توجه به این‌که کتابخانه مرکزی بندرعباس ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد می‌توانیم این فضا را در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری برسانیم.