به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال و بختیاری، کتاب پیاز داغ شامل ۱۰۰ کاریکلماتور است که تصویرگری آن را محمدمهدی معارفی به انجام رسانده و انتشارات آفرینندگان آن را به عنوان یکی از تازه‌های نشر در سال ۱۴۰۲ با شمارگان هزار جلد چاپ کرده است.

کاریکلماتور ترکیبی از کاریکاتور و کلمه است که گفته می‌شود برای نخستین بار، آن را احمد شاملو در سال ۱۳۴۶ برای نوشته‌های پرویز شاپور از نویسندگان فعال آن دوران به کار برد.

استاد و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در آیین رونمایی از کتاب کاریکلماتور پیاز داغ که در مجتمع فرهنگی هنری غدیر شهرکرد برگزار شد، گفت: واژه‌ها و کلمات انواع روابط معنایی را با یکدیگر دارند و هنگامی که در کنار هم قرار می‌گیرند این معانی به شکل‌های مختلف خلق می‌شوند و ساختار‌های مختلفی را پدید می‌آورند.

بیشتر بخوانید

• صدور ۶۵ مجوز چاپ کتاب در چهارمحال و بختیاری

غلامرضا صفار، تضمین و تضاد را از ویژگی‌های ساختاری در خلق کاریکلماتور بیان کرد و افزود: نویسنده پیاز داغ توانسته است از این دو آرایه ادبی به ویژه از تضاد به خوبی بهره برده و آثار جدیدی را به وجود آورد.

وی تصریح کرد: کسی که بتواند روحیه انتقادی و طنازانه را با هم داشته باشد و با این دید به واژه‌ها نگاه کند، می‌تواند به کشف رابطه کلمات و خلق کاریکلماتور بپردازد.

صفار با بیان اینکه کاریکلماتور صد در صد طنز نیست، ولی طنز از ارکان آن به شمار می‌رود، یادآور شد: طنز یکی از آخرین حربه افراد دردمند و دغدغه‌مند برای بیان درد‌های اجتماع است و نویسنده پیاز داغ از وجه انتقادی به خوبی استفاده کرده و زاویه متفاوتی را در اثر خود ایجاد کرده است.

یکی دیگر از شاعران و پژوهشگران حوزه فرهنگ و ادبیات هم در ادامه این آیین با بیان اینکه ریزبینی و داشتن نگاه ویژه به کلمات از برجستگی‌های آثار نویسنده در کتاب پیاز داغ است، گفت: کاریکلماتور نه در حوزه طنز می‌گنجد و نه در حوزه‌های فرهنگی، بلکه آمیخته‌ای از همه این‌هاست و به نظر می‌رسد عنوان پیاز داغ برای این نوع آثار چندان مناسب نیست.

وسعت الله کاظمیان افزود: آنچه عنوان پیاز داغ در ذهن متبادر می‌کند بیشتر حالت طنز است درحالی‌که کاریکلماتور فضای گسترده‌تری در بر می‌گیرد و نگاهی به همه ابعاد اجتماعی، سیاسی، مذهبی و دیگر جوانب زندگی دارد.

وی یادآور شد: این قالب ادبی از سویی دیگر نیز، آرایه‌های ادبی همچون ایهام و مراعات نظیر را به خوبی رعایت می‌کند و این ویژگی‌ها در کاریکلماتور باعث می‌شود تا قدر آثار تولیدی در این حوزه بیشتر دانسته شود.

کاظمیان با اشاره به اینکه خالق کاریکلماتور از جهان‌بینی ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند جهانی را در کلماتی مختصر بیان کند، تصریح کرد: نویسندگان این نوع قالب ادبی دنیای وسیعی را می‌بینند درحالی‌که برای بیان از کلماتی اندک بهره می‌برند.

یکی دیگر از نویسندگان و پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی هم در ادامه آیین رونمایی از کتاب پیاز داغ گفت: کاریکلماتور دنیای طنز‌های تصویری نوشتاری است که گاه سوگواره می‌شود و گاهی نیز به زبان طنز و به شکلی گزنده، مطلبی را به مخاطب ارائه می‌کند.

مهدی طهماسبی کتاب پیاز داغ را با وجود حجم اندک، بسیار پرمحتوا دانست و افزود: این اثر، نگاه هنری کوتاهی را ارائه می‌کند که به مخاطب اجازه می‌دهد با این نگاه به سیر جهان و درک متفاوت از اتفاقات پیرامون خود بپردازد.

وی با بیان اینکه این نوع نوشتار در وادی ادبیات فارسی با مراعات نظیر، حسن تعلیل و جان داری و جان پنداری همراه است، تصریح کرد: نویسنده پیاز داغ با انتشار این کتاب نشان داده است که در به‌کارگیری این آرایه‌ها بسیار تواناست و امید می‌رود ۶ دفتر دیگر از آثار وی با همین مضمون نیز به چاپ برسد.

چاپ آثار کاریکلماتور نیاز به حمایت دارد

نویسنده کتاب پیاز داغ هم در ادامه این نشست فرهنگی ادبی با اشاره به اینکه کار نوشتن را ابتدا با داستان کوتاه آغاز کردم، گفت: آنچه امروز به عنوان کاریکلماتور به چاپ رسیده شامل ۱۰۰ اثر از میان حدود ۶۰۰ اثر تولید شده، است.

موسی رئیسی وانانی افزود: امید است با حمایت مجموعه‌های مختلف برای چاپ دیگر کاریکلماتور‌ها نیز اقدام کنم و مهم آن است که اثری قابل‌استفاده برای آیندگان بر جای بگذارم.

گفتنی است، در این نشست که در پایان کارگاه تخصصی داستان‌نویسی برگزار شد، جمعی از نویسندگان جوان و تازه قلم چهارمحال و بختیاری نیز حضور داشتند.