لایروبی کانال کشتیرانی ولگا-خزر از جمله تعهدات طرف روس جهت افزایش سطح تردد کشتیها در رودخانه ولگا است که اکنون عملیاتی شده و بر اساس گزارشها ولگا در سال ۲۰۲۴ میلادی، با برداشت ۱۱ میلیون تُن به شرایط باثبات حفظ عمق ۴.۵ متر خواهد رسید که در چنین شرایطی، کشتیها قادر خواهند بود به راحتی با حجم بار بیش از ۵ هزار تُن در کانال حرکت کنند؛ چراکه رابطه مستقیمی بین افزایش عمق ولگا با افزایش ظرفیت بارگیری و تخلیه بنادر اصلی دریای خزر وجود دارد.
این کانال مهمترین زیرساخت در مسیر سراسری خزر و حلقه مهم کریدور بینالمللی شمال- جنوب قلمداد میشود؛ به نحوی که یکی از راههای مهم کریدور شمال- جنوب کانال ولگا بوده که قابلیت آن را دارد تا فدراسیون روسیه و کشورهای اوراسیا را به کشورهای آسیای مرکزی، خلیج فارس و شبه جزیره هند متصل کند.
در این میان، افزایش میزان حمل بار در کانال ولگا-خزر از طریق بندر آستراخان و اولیا واقع در استان آستراخان از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و بدون انجام عملیات لایروبی، تردد کشتیها با حجم بار بالای ۴ هزار تُن و نیز آبخور بالای ۳.۵ متر اجتناب ناپذیر است.
عمق کانال مذکور جهت عبور کشتیها باید حداقل ۴.۵ متر باشد در حالیکه تا قبل از ماه مارس ۲۰۲۳ میلادی در بهترین شرایط پُرآبی رودخانه ولگا-خزر، عمق آن به حدود ۳.۵ متر رسید که هم اکنون با تصمیمات و پیگیریهای استاندار آستراخان و طرح موضوع نزد رئیس جمهور روسیه شرایط به مقدار قابل توجهی بهبود پیدا کرده است و دولت فدرال با توجه به اهمیت مسیر کریدور شمال- جنوب، بودجه لازم برای آن را تخصیص داده است.
در نتیجه حمایتهای مذکور، کارهای لایروبی و دسترسی به عمق بیش از ۴ متر تا اواخر سال میلادی جاری و منتهی به دسامبر ۲۰۲۳ میلادی به وجود خواهد آمد که با این اقدام، امکان ورود کشتیها با ظرفیت بیشتر به بندر اولیا و بندر آستراخان و افزایش حمل بار را فراهم میشود.
براساس گزارشهای اعلام شده، با برداشت ۹ میلیون تُن گل و لای از بستر رودخانه ولگا، کشتیهای عبوری میتوانند تا عمق ۴.۱۵ متر به راحتی عبور کنند که این وضعیت در سال ۲۰۲۴ میلادی با برداشت ۱۱ میلیون تُن به شرایط باثبات حفظ عمق ۴.۵ متر خواهد رسید.
در چنین شرایطی، چنانچه عمق ۴.۵ متر حفظ شود، کشتیها قادر خواهند بود به راحتی با حجم بار بیش از ۵ هزار تُن در کانال حرکت کنند؛ چراکه رابطه مستقیمی بین افزایش عمق ولگا با افزایش ظرفیت بارگیری و تخلیه بنادر اصلی دریای خزر وجود دارد.
گفتنی است، مشکل اصلی این کانال طی سنوات گذشته، به گل نشستن کشتیهای عبوری به دلیل عمق کم آن بوده که انجام اقدامات و عملیات فوری لایروبی در این رودخانه را ضروری مینماید که این اتفاق در بازه زمانی شش ماهه دوم سال به دلیل سرما و یخزدگی و نیز محدودیت فعالیت کشتیهای لایروب بسیار سخت خواهد بود.