علی القاصی، رئیس کل دادگستری استان تهران  با بیان اینکه حدود ۵۰ درصد پرونده‌ها در بدو ورود به شورای حل اختلاف با صلح و سازش مختومه می‌شود، گفت: در حال حاضر میانگین ورودی پرونده‌ها به شعب دادسرا به کمتر از ۹۰ پرونده رسیده و این به معنای آن است که بیش از یک دهم پرونده‌های ورودی دادسرا‌های استان تهران در شعب صلح و سازش توسط اعضا شورای حل اختلاف با صلح و سازش مختومه می‌شود.

وی در رابطه با پرونده‌های سازشی شش ماهه اول ۱۴۰۲ در شورای‌های حل اختلاف استان تهران عنوان کرد: ۳۷/۵۴ درصد از پرونده‌های ورودی به شعب شورا‌های حل اختلاف استان تهران در شش ماهه اول ۱۴۰۲ منجر به صلح و سازش شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل هفت درصد افزایش داشته است.

فلسفه تأسیس شورا‌های حل اختلاف ایجاد صلح و سازش و مصالحه است

رئیس کل دادگستری استان تهران فلسفه تأسیس شورا‌های حل اختلاف را ایجاد صلح و سازش و مصالحه ذکر کرد و گفت: در دین، شریعت، قانون و سیاست‌های کلی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مستمرا بر موضوع ایجاد صلح و سازش در نهاد قضایی تاکید شده است؛ تا جایی که بر اساس قانون، قاضی پیش از تشکیل دادگاه، باید طرفین را به صلح و سازش دعوت کند.

وی با بیان اینکه شکی نیست که نتیجه صدور حکم می‌تواند منتهی به احقاق حق شود، گفت: نتیجه حاصل از صلح و سازش ماندگارتر و سودمندتر از صدور حکم برای طرفین خواهد بود و چه بسا عدالت مدنظر، با صلح و سازش حاصل شود و از بسیاری از دعاوی که ممکن است در پی صدور حکم ایجاد شود، با صلح و سازش پیشگیری به‌عمل آید.

القاصی افزود: در طول شش ماه اول سال توسط شورا‌های حل اختلاف مستقر در زندان‌ها و مجتمع‌های قضایی با همکاری خیرین و نهاد‌های مردم نهاد برای ۵۰ نفر از محکومین به قصاص نفس رضایت اخذ شد.

رئیس کل دادگستری استان تهران ادامه داد: همچنین شورا‌های ویژه صلح و سازش برای تعداد هزار و ۳۸۰ نفر از زندانیان مالی و جرایم غیرعمد در شش ماهه اول سال‌جاری رضایت اخذ کرده‌اند.

ایجاد ۶۹ شعبه تخصصی به‌منظور توسعه صلح و سازش در دعاوی مرتبط

رئیس کل دادگستری استان تهران در ادامه با اشاره به مفاد سند «تحول و تعالی» قوه قضاییه و استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد و اقدامات شورای حل اختلاف گفت: در حال حاضر حدود ۶۹ شعبه تخصصی در سازمان‌های مختلف مردم‌نهاد، موسسات خیریه، سازمان‌های غیردولتی، اتحادیه‌ها، اصناف، انجمن‌های گردشگری و حمل‌ونقل و سایر اتحادیه‌ها مستقر شده‌اند و پرونده‌هایی که به اتحادیه‌ها ارجاع می‌شوند بدون آنکه به مراجع ارجاع شود حل‌و‌فصل می‌شود که خوشبختانه نتایج خوبی در پی داشته است.

از جمله نتایج قابل توجه ایجاد صلح و سازش «امنیت پایدار در جامعه» است

وی از جمله نتایج قابل توجه ایجاد صلح و سازش را «امنیت پایدار در جامعه» عنوان کرد و اظهار داشت: هر چه حوزه صلح و سازش بیشتر توسعه پیدا کند، نتیجه آن کمک به مردم و دستگاه قضا است و در هر جایی که مدیریت بهتر و بیشتر در حوزه مصالحه و ایجاد صلح و سازش وارد شد و با تدبیر عمل کرد، آن حوزه قضایی در راستای مصالحه موفق‌تر بوده است.

۳ نقطه مشترک میان کار شورا‌های حل اختلاف، دادسرا و دادگاه

القاصی با اشاره به اینکه «فصل خصومت»، «رسیدگی و صدور حکم» و «انجام امورات مراجعان» سه نقطه مشترک میان کار شورا‌های حل اختلاف، دادسرا و دادگاه است، بر این گزاره که میان مراجعان شورا‌های حل اختلاف، دادگاه و دادسرا تفاوتی وجود ندارد، تاکید کرد.

ضرورت و اهمیت آموزش کارکنان شورا‌های حل اختلاف

رئیس کل دادگستری استان تهران آموزش مستمر و حین کار توسط مدیران واحد‌های قضایی را برای کارکنان کاربردی دانست و گفت: آموزش کارکنان و اعضای شورا‌های حل اختلاف به اتقان تصمیمات قضایی و صدور آرا مناسب کمک خواهد کرد و سبب جلوگیری از معطل شدن مراجعان خواهد شد.

احقاق حق بدون مراجعه به دادسرا و دادگاه در پی تشکیل شعب شورای حل اختلاف ویژه تصادفات

رئیس کل دادگستری استان تهران تشکیل شعب شورای حل اختلاف ویژه تصادفات منتهی به صدمات بدنی غیرعمدی در پی صدور بخشنامه‌ای به واحد‌های قضایی استان تهران را از جمله اقدامات ویژه دادگستری استان تهران توصیف کرد که طی آن، فرد می‌تواند در همان بدو امر بدون مراجعه به دادسرا و دادگاه حقوق خود را پیگیری نماید و در نهایت با تنظیم گزارش اصلاحی در اسرع وقت، احقاق حق صورت گیرد.

ایجاد سازش در ۹۹ درصد پرونده‌های ارجاعی به شورا‌های حل اختلاف با موضوع تصادف

القاصی در مورد پرونده‌های تصادفات در شورا‌های حل اختلاف و میزان کاهش ورودی پرونده‌های این حوزه به دادسرا‌های استان تهران و افزایش میزان صلح و سازش و مصالحه و همچنین رضایت مردم عنوان کرد: با توجه به بخشنامه صادر شده ۹۹ درصد پرونده‌های تصادفات ارجاعی به شورا‌های حل اختلاف استان تهران در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲ منجر به سازش شده است که نسبت به شش ماه اول سال قبل دو درصد افزایش یافته است.

وی هدف مجموعه قضایی استان تهران در این اقدام را «تسهیل و تسریع امور مراجعان» و «مساعدت به شهروندان در مسیر احقاق حق» عنوان کرد و گفت: باید توجه داشت که به هر طریقی که بتوان مردم را در استیفای حقوق آن‌ها کمک کرد، خدمتی به شهروندان محسوب می‌شود؛ بنابراینتقویت شعب شورای حل اختلاف ویژه تصادفات منتهی به صدمات بدنی غیرعمدی علاوه بر اینکه بخشی از حجم کار را از دوش دادگاه برخواهد داشت، رضایت مراجعان را نیز در پی دارد.

اهمیت قضازدایی از دعاوی و اختلافات مردم

رئیس کل دادگستری استان تهران در بخش دیگری از سخنان خود اهمیت قضازدایی از دعاوی و اختلافات مردم را یادآور شد و گفت: می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت شورا‌های حل اختلاف، پتانسیل دستگاه قضا را نسبت به مسائل مهم و قابل توجه شهروندان متمرکز کرد.

وی با بیان اینکه افزایش شعب صلحی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت، گفت: مبنا، آمار است و اگر بنا باشد که در هر جا شعبه صلحی ایجاد شود، پیش از آن باید آمار آن حوزه قضایی مورد ارزیابی قرار گیرد.

شعب شورا‌های حل اختلاف در دادگاه‌ها و دادسرا‌ها به‌مثابه «شعب معین قضایی» هستند

القاصی با تاکید بر این گزاره که شعب شورا‌های حل اختلاف در دادگاه‌ها و دادسرا‌ها را باید به‌مثابه «شعب معین قضایی» تلقی کرد، اذعان داشت: در کنار آموزش و رهنمود مستمر کارکنان این شعب، باید بخشی از پرونده‌ها را که امکان رسیدگی به آن‌ها در شعب شورا‌های حل اختلاف مهیا است، به سوی این شعب سوق دهیم و این مهم جز با ورود مدیریت ممکن نخواهد شد.

رئیس کل دادگستری استان تهران در پایان افزایش ورودی برخی از شعب شورا‌های حل اختلاف در برخی از حوزه‌های قضایی را نشانه‌ای مثبت ارزیابی کرد که خبر از رویکرد «قضازدایی» مدیران واحد‌های قضایی مربوطه از دعاوی مراجعان می‌دهد.