امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: ایجاد فاصله ممکن است باعث پریشانی و آزار روحی والدین و دوری فرزندان از فضای خانواده و گرایش به گروه دوستان یا همسالان به صورت نامطلوب، در دوران نوجوانی گردد. ممکن است نوجوانان به سمت آسیبهای اجتماعی سوق پیدا کنند که عوارض جبرانناپذیری به دنبال خواهد داشت.
وی گفت: ریشه بسیاری از مشکلات، تفاوت نسلی میان والدین و فرزندان است؛ نسلهایی که بسیار بیشتر از گذشته، به دلیل تغییرات اجتماعی فضای مجازی و رشد تکنولوژیهای شگرف از یکدیگر فاصله گرفتهاند. این تفاوت ارزشها میان فرزندان و والدین، موجب شده خانوادهها در معرض چالشهای جدی قرار گیرند. برخی والدین همواره زندگی گذشته خود را با امروزِ فرزندان خویش مقایسه میکنند. و انتظار دارند فرزندان آنها هم مانند خودشان زندگی کنند.
وی افزود: هرچند بزرگکردن یک نوجوان گاهی ممکن است بسیار مشکل به نظر بیاید، اما با آگاهی در دورهی نوجوانی خاص خانوادهی شما نیست و در همهخانواده ها همینطور است، میتوانید احساس آرامش و آسودگی بیشتری داشته باشید. با صبوری، علاقهمند و دلسوز باشید. همیشه عشق و علاقهی خود را نشان بدهید. در دسترس باشید و این امکان را ایجاد کنید که نوجوانتان به شما نزدیک شود، با گذشت زمان میتوانید به نوجوانتان از همیشه نزدیکتر شوید و صمیمیتر باشید. با او حرف بزنید و برایش شنوندهی خوبی باشید. زمانی که با شما صحبت میکند و حتی از عملکردهای ضعیف یا از اشتباهات خودش سخن میگوید، هرگز او را سرزنش نکنید.
قرایی مقدم افزود: نوجوان شما، علاقهای ندارد در مورد زندگیاش مطلبی را با شما مطرح کند. اما به هر حال، خانوادهای که در آن رشد میکنند، تا زمان نوجوانی و بزرگسالی برایشان مهم است و منبع مهمی برای حمایت و راحتیشان محسوب میشود. البته گاهی هم دلشان میخواهد تنهایشان بگذارید، و بعضی مسائل هم هست که میخواهند محرمانه نگه بدارند. اما این مسائل، به این مفهوم نیست که آنها دیگر به پرورش و راهنمایی شما نیاز ندارند. آنها میخواهند مطمئن باشند که هنوز هم از آنها مراقبت میکنید و هر وقت که به کمک احتیاج دارند، همچنین، نیاز هست که از اشتباهات اجتنابناپذیر و قضاوتهای اشتباه بگذرید. این قضاوتهای غلط، بخشی از فرآیند یادگیری انسان است. با تجربه یاد خواهید گرفت که نوجوان شما در مورد چه مسائلی دوست دارد صحبت کند و برای چه مسائلی محدودیت دارد.
وی گفت: اغلب، مسائل جنسی یکی از مشکلترین مسائل برای بازکردن بحث است. در خیلی از خانوادهها، بیشتر نوجوانها آن را کاملاً شخصی می دانند و نمیخواهند در این زمینه صحبت کنند که به این خواستههای آنها احترام بگذارید، اما از برقرارکردن رابطه ناامید نباشید. شرایطی را فراهم کنید تا او خودش همه چیز را برای شما بازگو کند. مراقب باشید در آن زمان او را سرزنش نکنید، بلکه شنوندهی باشید.
وی افزود: اغلب لازم نیست که صحبتهای شما و نوجوانتان از یک مکالمهی کوتاه باشد، اما دنبال این که بتوانید در مورد احساسات، عواطف، روحیات، سرگرمیها، رفتارها و درست و غلطبودن مسائل گفتگو کنید. به خاطر داشته باشید که فرزند شما بویژه در اوایل نوجوانی، بیشتر پذیرای صحبتهایی است که در مورد اکنون و زمان حال باشند، نه مسائلی که نیاز به تفکر آیندهنگرانه دارند. مانند پسر سیزده سالهای را که سیگار میکشد، با این استدلال نمیتوان او را قانع کرد که در صورت عدم ترک سیگار، دربیست، سی سال بعد ممکن است دچار سرطان ریه شود.
وی گفت: در مواقعی که نوجوانتان در مورد هیچ موضوعی صحبت نمیکند، عمدهی این بیمیلی او مربوط به طغیان طبیعی دورهی نوجوانی یا میل ذاتی او به استقلال است. او ممکن است تمام چهرههای مسلط و مقتدرانهی موجود در زندگیاش را مورد حمله قرار دهد و شما هم راحتترین هدف هستید. فقط بعد از یک روز پراضطراب و پرفشار به کمی خلوت احتیاج داشته باشد. به گونهای رفتار کنید که او بداند در هر زمانی شما حاضر و هستید.