راهکاری برای بهبود فرآیند تولید کمپوست از مواد زائد جامد شهری
محققان دانشگاه تهران به راهکاری برای بهبود فرآیند تولید کمپوست از مواد زائد جامد شهری دست یافتند.
پروژه اخیر پژوهشگران مهندسی محیط زیست پردیس بین‌المللی کیش دانشگاه تهران، بر امکان‌سنجی و برنامه‌ریزی برای به کارگیری بیوچار در بهبود شاخص‌های کیفی کمپوست تولید شده از مواد زائد جامد شهری متمرکز است.
این پروژه که در قالب رساله دکتری امید حسن‌زاده مقیمی، دانش‌آموخته رشته برنامه‌ریزی محیط زیست پردیس بین‌المللی کیش و به راهنمایی دکتر غلامرضا نبی‌بیدهندی، استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران انجام شده است، استفاده از بیوچار در تولید کمپوست را مورد مطالعه قرار می‌دهد.
دکتر نبی بیدهندی در معرفی این پژوهش گفت: «استفاده از بیوچار یا ذغال زیست‌توده‌ای به عنوان یک افزودنی در فرآیند کمپوست‌سازی، حتی در دوز‌های پایین (۱ درصد وزنی)، می‌تواند با کاهش نرخ تقلیل نیتروژن در طول فرآیند، موجب افزایش کیفیت کمپوست شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر استفاده از میزان‌های مختلف بیوچار بر فرآیند تولید کمپوست حاصل از بخش آلی مواد زائد جامد شهری در شرایط واقعی است.»
این پژوهشگر محیط زیست درباره فرآیند و نتایج این پژوهش گفت: «برای انجام این پژوهش، دوز‌های گوناگونی از بیوچار (۰، ۱، ۳ و ۵ درصد وزنی) به توده‌های کمپوست اضافه شد تا روند تغییرات درجه حرارت، رطوبت، مواد آلی، کربن، نیتروژن، نسبت C/N و غلظت فلزات سنگین در مواد کمپوست‌شونده در مقایسه با توده شاهد (بدون افزودن بیوچار) بررسی شود. مطابق یافته‌های پژوهش، پشته‌های کمپوست ترکیب‌شده با بیوچار حاوی مقدار بیشتری رطوبت هستند. بیشترین میزان کاهش مواد آلی در طول فرآیند کمپوست‌سازی به میزان ۴۸.۰۶ درصد در پشته شاهد مشاهده شد. درحالیکه بیوچار توانست نرخ تجزیه و تخریب‌پذیری مواد آلی را تحت تأثیر قرار داده و از کاهش مواد مغذی در حین فرآیند کمپوست‌سازی در شرایط واقعی جلوگیری نماید. همچنین فلزات سنگین Pb، Zn، Ni، Cd و Cu در کلیه پشته‌های کمپوست حاوی بیوچار، کاهش معناداری نسبت به پشته شاهد (بدون افزودن بیوچار) نشان دادند.»
دکتر نبی بیدهندی که تألیف کتاب «مفاهیم و پیامد‌های تغییر آب‌وهوا» و ترجمه کتاب «باکتری‌های فاضلاب» را در کارنامه دارد، افزود: «با توجه به اینکه در تمامی متغیر‌های مهم و تأثیرگذار، کمپوست حاصل از پشته‌های ترکیب‌شده با بیوچار را می‌توان در زمره کمپوست استاندارد قرار داد، می‌توان نتیجه گرفت که کمپوست‌های به دست آمده از ترکیب بخش آلی مواد زائد جامد شهری با دوز‌های گوناگون بیوچار، از شرایط مطلوب و مناسبی برای استفاده به عنوان اصلاح‌کننده خاک کشاورزی برخوردار هستند؛ بنابراین نتیجه این پژوهش، مؤید استفاده از بیوچار در تولید کمپوست است.»
یافته‌های این پژوهش به تازگی در نشریه «Scientific Reports» از سوی انتشارات نیچر به چاپ رسیده و از طریق پیوند زیر دست یافتنی است:
