واقعه ۲۴ مهر و به آتش کشیدن مسجد جامع کرمان توسط مزدوران رژیم شاه یکی از مهمترین وقایع تاریخ انقلاب اسلامی بوده و این روز سرآغاز مبارزات مردم کرمان بر علیه رژیم منحوس پهلوی شد.

۲۴ مهر ۵۷ تاریخی مهم و ماندگار در تقویم کرمان به شمار می‌رود چرا که در این روز مردم انقلابی و متدین کرمان توسط مزدوران رژیم شاهنشاهی در مسجد جامع شهر کرمان که در آن زمان کانون مبارزات انقلابی مردم به شمار می‌رفت، به خاک و خون کشیده شدند.

یدالله علوی راد، یکی از برگزار کنندگان مراسم بزرگداشت چهلم شهدای ۱۷ شهریور تهران و سالگرد شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی فرزند امام خمینی (ره) که در مسجد جامع برپا شده بود و گرد هم آمدند در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: در ۲۴ مهر سال ۵۷که تصور می‌کنم دقیقا روز دوشنبه بود به علت اینکه مردم و جمعی از روحانیون در مسجد جامع کرمان جمع شده بودیم برای برگزاری بزرگداشت شهدای ۱۷ شهریور ۵۷ در میدان ژاله تهران اتفاق افتاده بود برای اینکه مسجد محیطی امن برای همه بود در آنجا جمع شده بودیم. 

او با بیان اینکه ما در آن روز قصد در گیری با مامورین نداشتیم بخاطر اینکه حرمت مسجد را باید نگه می‌داشتیم، گفت: من از جمله کسانی بودم که از صبح زود در مسجد حضور داشتم و آخرین نفری هم بودم که از مسجد خارج شدم.



علوی راد بیان داشت: حقایقی که در آن زمان در مسجد جامع اتفاق افتاد جز حقایقی هستند که ثبت تاریخ شده اند.

این شاهد عینی عنوان داشت: مراسم از ساعت با سخنرانی تنی از روحانیون در مسجد جامع شروع شد و برخی از مردم به داخل مسجد و برخی هم داخل محوطه شبستان قدیمی جمع شده بودند و صدای سخنرانی از بلندگوی مسجد به بیرون پخش می‌شد و مردم در جریان بودند در حین مراسم احساس کردم که از جمعیت مردم کاسته می‌شود ومامورین شهربانی از ورود مردم به مسجد جلوگیری می‌کردند.

علوی گفت: اما در همین هنگام مأموران امنیتی رژیم شاه با استفاده از اراذل و اوباش نقشه‌های شومی در سر داشتند و تعدادزیادی از اراذل و اوباش به دستور وابستگان رژیم با شعار «جاوید شاه» به سمت مردم حاضر در مسجد حمله کردند.

او بیان داشت: با حمله این افراد به مسجد ما به مردم اعلام کردیم که هر کس می‌خواهد دوچرخه و موتور خود را به داخل مسجد بیاورد، چون می‌خواهیم در‌های مسجد را ببندیم عده‌ای آوردند.


علوی راد عنوان داشت: با حمله این افراد به مسجد جامع کرمان، مردم در‌های مسجد را بستند، اما آن‌ها با شکاندن در‌ها و آتش زدن دوچرخه‌ها و موتور سیکلت‌ها راه خود را به درون مسجد باز کرده و شروع به ضرب و شتم مردم کردند.

به خاک و خون کشیده شدن مردم کرمان توسط مزدوران

این شاهد عینی گفت: مهاجمان بعد از ورود به مسجد به پشت بام رفتند و چون مسجد در طول سال نیاز به بازسازی داشت، مقداری وسایلی مانند آجر و سنگ روی پشت بام مهیا بود را به سمت مردم حاضر در صحن مسجد، پرتاب کردند.

یدالله علوی راد گفت: وقتی دیدیم که اراذل به سمت مسجد در حالت حرکت هستند، تصمیم گرفته شد که در‌های مسجد را ببندیم به شخصه شاهد بودم که یکی از افسران راهنمایی به عنوان اولین نفر گاز اشک آور داخل شبستان پرتاب کرد.

او بیان کرد: اراذل و اوباش وقتی به در مسجد رسیدند ابتدا برق مسجد را قطع کردند و بعد موتور‌های دم در را آتش زدند و بعد از ورود به داخل مسجد موتور‌های داخل محوطه را هم آتش زدند و مردم را مورد ضرب و شتم قرار دادند.

علوی گفت: این درگیری که از حدود ۱۰ صبح شروع شده بود تا سه بعدازظهر ادامه پیدا کرد و دود غلیظی تمام صحن مسجد و اطرافش را گرفته بود.

این شاهد عینی عنوان داشت: اراذل که به مسجد رسیدند با وارد کردن ضربه‌های متعدد، قاب در‌ها را شکستند و دو نفر از طریق سوراخ‌هایی که در در‌ها ایجاد کرده بودند وارد مسجد شدند و شب بند‌ها و در‌ها را باز کردند و کل مسجد جامع داشت در آتش می‌سوخت.

این شاهد عینی افزود: به محض حمله این اراذل و اوباش تعدادی از مامورین را مامور و محافظت از زن‌ها و دختران کردیم.

علوی راد گفت: در همین موقع من خودم را به یکی از دوستانم که در با هم برنامه ریزی برای مراسم داشتیم رساندم و به او گفتم الان چه کنیم که یک دفعه یک پلیس ضد شورش به داخل مسجد رسید و گاز خفه کن و اشک آور داخل شبستان انداخته حالت خفگی به مردم داده بود و من که بیرون آمده بودم اجازه ورود به ما ندادند به داخل صحن شبستان .



این شاهد عینی گفت: در آن روز‌ها می‌گفتند سینمارکس آبادان توسط روحانیون آن زمان و دستگاه ها به آتش کشیده بود، اما در عجبم مسجد که محل امن و حریم و عبادت بود چرا به آتش کشیده شد؟

آتش کشیدن مسجد جامع، یک فاجعه برای رسوا کردن رژیم 

علوی گفت: آتش کشیدن مسجد جامع یک فاجعه و یک گام بزرگی بود برای رسوا کردن رژیم در پیروزی انقلاب بود.

این شاهد عینی افزود: تا مدت هفت روز کسی جرأت نزدیک شدن به مسجد جامع را نداشت، اما در روز هفتم همکاران فرهنگی مسجد را باز کردند و روی یک بنر نوشتند کتاب قرآن را مسجد کرمان را خلق مسلمان را شاه به آتش کشید، بچه، زن و مرد و بزرگ را، مسجد را، همه چیزش را آتش زدند، معبد مسلمان‌ها را، به هم ریختند توی بازار و بازار را به آتش زدند و غارت کردند حالا تازه می‌گویند که بناست بفرستیم، تحقیق کنند که کی چنین کاری را کرده است، کی بفرستد که تحقیق کند؟ … آن ظالمی که این کار را کردند و اعلی حضرت می‌خواهند او را مجازات کنند؟! … باید به داد ملت رسید، باید هر کس در هر جا هست، کمک کند به این ملت والّا این مرد (شاه) اساس همه چیز را خواهد برد، حالا بعد از اینکه در کرمان آن فضاحت‌ها را کردند و به اسم‌ نمی‌دانم کولی و کذا … کولی‌تر از خودشان هیچکس نیست…



حادثه آنقدر فجیع بود که جسد شهدا شناسایی نشد

علوی راد گفت: در این حادثه ناگوار تعدادی از مردم مجروح و تعدادی هم به شهادت رسیدند که تنها دو نفر به نام‌های "باقدرت جوپاری" و " غلامرضا یزدان شناس" که در صحن مسجد به شهادت رسیدند شناسایی شدند، همچنین قسمتی از وسایل و ساختمان مسجد جامع آتش گرفت و چند جلد از قرآن‌های داخل مسجد هم سوخت.

او افزود: وقوع حادثه آتش زدن مسجد جامع کرمان باعث هوشیاری و حساسیت بیشتر مردم کرمان شد و این مبارزات در کرمان تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه یافت و در متزلزل کردن پایه‌های حکومت رژیم طاغوت در کشور نقش موثری داشت.

این شاهد عینی گفت: پس از وقوع این حادثه و توهین به مقدسات مردم به خصوص مسجد و قرآن باعث جریحه دارد شدن احساسات مردم سراسر کشور شد و همین مساله باعث تظاهرات مردم شهر‌های دیگر کشور شد، زیرا که عاملی که مردم ایران را به هم پیوند می‌دهد معیار‌ها و سنگر‌های اعتقادی و مذهبی است.

حادثه ۲۴ مهر ۵۷ مسجد کرمان یکی از سه حادثه مهم سال ۵۷ در کشور به شمار می‌رود که در نهایت منجر به پیروزی انقلاب شد و اینگونه مردم کرمان در ۲۴ مهرماه و قبل از پیروزی شکوهمند انقلاب سهم خود را در پیروزی انقلاب به تثبیت رساندند.

هر ساله مراسم گرامیداشت ۲۴ مهر (سالروز به آتش کشیدن مسجد جامع کرمان) و یادواره شهیدان باقدرت و یزدانشناس با مسئولان کشوری و استانی در محل مسجد جامع برگزار می‌شود.

گزارش: آذر عسکرپور