آلایندگی زیست محیطی کارخانه فروسیلیس سمنان از مدتها پیش موجب نگرانی مردم و موضوع اعتراض مستمر فعالان زیست محیطی و رسانه ای این استان بوده است که البته تاکنون منتج به نتیجه نشده است .

این کارخانه در سال های دهه ۶۰ در زمینی به مساحت ۵۰ هکتار در ۱۱ کیلومتری شرق شهر سمنان به دور از تراکم جمعیتی ایجاد شد اما گسترش شهر موجب کاهش فاصله این واحد تولیدی با مناطق مسکونی شهر شده است.

این شرکت که روزانه ۸۵ تن و سالانه ۲۵ هزار تن فرو آلیاژ به عنوان ماده اولیه صنایع فولاد کشور تولید می‌کند در فرایند کاری و برای تسهیل در ذوب سنگ سیلیس، دی اکسید کربن تولید می‌کند به نحوی که به ازای تولید هر تن فرو آلیاژ ،۳۰۰ تا ۳۵۰ تن غبار از کوره فروسیلیس تولید می‌شود و غبار سیلیسی ان از آلاینده‌های خطرناک و بیماری‌زا محسوب می شود.

مردم سمنان نسبت به فعالیت و آلودگی این شرکت دغدغه‌ داشته و خواستار رفع آلایندگی و جلوگیری از صدور مجوز طرح توسعه این واحد تولیدی هستند.

براساس اعلام رسمی ، سی‌ام شهریور آخرین مهلت رفع آلایندگی این واحد از سوی حفاظت محیط زیست استان سمنان تعیین شده بود، اما اکنون خبری از رفع آلایندگی و بررسی پرونده از سوی مسوولان مرتبط و حتی خود شرکت به گوش نمی‌رسد.

با توجه به مطرح بودن آلایندگی شرکت فروسیلیس ایران، خبرنگاران در نشست خبری با مدیرکل بازرسی استان سمنان ورود سازمان بازرسی به موضوع را مورد پرسش قرار دادند و خواستار رسیدگی شدند که حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشیدزاده در پاسخ تصریح کرد: این موضوع در دست بررسی است.

مساله مجوزهای فروسیلیس در طول سالها

شرکت فروسیلیس ایران در سمنان دهه ۹۰ مجوز خط توسعه گرفت، اما صدور این مجوزها دارای اعتبار یکساله بود که که پس گذشت زمان اعلام شده که مجوز توسعه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست لغو شد، اما این شرکت بدون مجوز معتبر اقدام به توسعه کرد.

یادگار احمدی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان سمنان در نشست خبری تابستان امسال گفت: توسعه شرکت فروسیلیس و هر شرکت دیگری طبق قانون منوط به استعلام‌ و موافقت حفاظت محیط زیست است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان سمنان نیز اعلام کرد: مجوز طرح توسعه شرکت فروسلیس مربوط به سال ۹۳ است و طی ۶ ماه گذشته مجوز جدیدی صادر نشده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست بهار امسال در سفر به استان سمنان گفت: طرح توسعه شرکت فروسیلیس در سمنان در صورت ایجاد مشکلات زیست‌محیطی از سوی این سازمان مجوز نمی‌گیرد.

علی سلاجقه در نشست با جمعی از مطالبه‌گران سمنان در سالن اجتماعات اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان افزود: سمنان آلایندگی گرد و غبار دارد و آلایندگی صنعتی آزاردهنده ندارد، اما باید اهتمام بر استقرار صنایع پاک باشد تا در آینده نیز مشکلی ایجاد نشود.

تولید غبار آلاینده سیلیس و «فرار لحظه ای غبار»

شرکت فروسیلیس ایران واقع در شهرک صنعتی سمنان روزانه ۸۵ تن و سالانه ۲۵ هزار تن فرو آلیاژ تولید می‌کند که ماده اولیه صنایع فولاد کشور محسوب می شود.

به اذعان مسوولان شرکت فروسیلیس ایران در سمنان ۳۰۰ تا ۳۵۰ تن غبار به ازای تولید هر تن فروآلیاز از کوره فروسیلیس تولید می‌شود و غبار سیلیسی از آلاینده‌های خطرناک و بیماری‌زا محسوب می شود.

شرکت فروسیلیس ایران در سمنان روزانه در فرایند سوزاندن، دی اکسید کربن تولید می‌کند و از کربن دی اکسید تولیدی برای تسهیل در ذوب سنگ سیلیس بهره‌ می‌گیرد.

مشکل از اینجا آغاز می‌شود که ذوب سیلیس با تولید غبار آلاینده همراه است، اما این غبار از طریق لوله‌ای قبل از دودکش و دریچه خروج مواد به واحد غبارگیر منتقل می‌شود و با کمک فیلترهای مخصوص این غبار به صورت کریستال و با عنوان میکرو سیلیکا استحصال می‌شود. تا اینجا مشکلی نیست، اما روند غبارگیری و تولید سیلیس به روش مطابق استاندارد محیط زیست و بدون آلایندگی زمان‌بر است و گاهی به دلیل دلایل فنی مانند افزایش ظرفیت کوره و ضرورت تسریع در تخلیه مذاب سیلیس و یا پاره شدن کیسه های غبارگیر، ناچار دودکش‌ها باز و غبار به سرعت خارج و به صورت مستقیم وارد هوای شهر می‌شود و به همین دلیل به این جریان «فرار لحظه‌ای غبار» هم گفته می‌شود.

طبق تعریف سازمان جهانی، مدت زمان آلودگی و تداوم آلودگی فاکتور تعیین کننده در سلامت است و اکنون مردم سمنان اذعان و احساس نگرانی می‌کنند و می‌گویند اخطارهایی که در سال گذشته و اوایل امسال شرکت فروسیلیس ایران در سمنان دریافت کرد، نشان می‌دهد این واحد تداوم آلایندگی خطرناک ناشی از ذوب سیلیس دارد.

ادعای غیررسمی مسوولان فروسیلیس درباره آلایندگی

مسوولان شرکت فروسیلیس چهاردهم تیر امسال در نشستی غیر رسمی با برخی فعالان رسانه‌ای و فضای مجازی که بخشی از فایل صوتی آن نشست در فضای مجازی سمنان منتشر شد، گفتند: «فروسیلیس ایران در سمنان مورد بی مهری و هجمه‌های رسانه‌ای قرار دارد، مگر واحدهای آلاینده دیگر در سمنان وجود ندارد که همه انگشت‌های اشاره رو به این شرکت است؟ ۹ ماه سال جهت وزش باد طوری است که غبار از شهر دور می‌شود، بقیه ماه‌های سال درست است وزش باد به سمت شهر سمنان است، اما به دلیل قطعی برق، شرکت با تمام ظرفیت فعالیت ندارد.»

این ماده به شکل کلوخه ای و دانه بندی شده به رنگ خاکستری نقره ای و با سطح فلزی بوده و دمای ذوب آن ۱۳۰۰ درجه سانتیگراد و اشتعالزا است و در صورت قرار گرفتن در معرض رطوبت یا اسید و باز منجر به تولید گازهای بسیار خطرناکی می‌شود و تنفس این غبار و گاز برای ریه ها و اعضای مخاطی ایجاد سوزش می کند.

در صورت تماس این ماده با پوست و چشم باعث سوزش و خشکی و خارش چشم می‌شود و در صورت تماس شست و شو با آب فراوان مورد توجه باشد، حفاظت از طریق پوشیدن عینک یا ماسک محافظ چشم و با استفاده از ماسک محافظ اختصاصی استاندارد انجام می‌شود و تهویه مطبوع در محل کار الزامی است. این ماده باید در محیط خشک و تهویه دار نگهداری شود و از اسید و باز و رطوبت دور باشد.

میکرو سیلیکا از محصولات فرعی تولید فروسیلیسیم، پودری با ساختار شیشه ای فوق العاده ریز ( غبار قابل تنفس ) به شکل کلوخه ای با دمای ذوب حدودیکهزار و ۵۵۰ درجه سانتیگراد است که به عنوان خطری برای محیط زیست توصیف نشده است، اشتعال زا نیست و در صورت تماس با بدن خطراتی مانند خارش و خشکی چشم، سوزش پوست و سوزش و خشکی غشاء غلطی انسان را تهدید می کند. برای رفع آسیب پوست آن را با آب فراوان یا محلول سالین بشوئید و به چشم پزشک مراجعه کنید. درمواردی که مصدوم غبار را تنفس کرده باشد فرد را به هوای آزاد منتقل کنید.

حفاظت‌های شخصی در هنگام قرار داشتن در معرض غبار، استفاده از دستکش محافظ و عینک و مهمترین عامل استفاده از ماسک محافظ اختصاصی است.

 شرکت فروسلیس ایران واقع در شهرک صنعتی سمنان سالانه ۲۵ هزارتن فروآلیاژ تولید می‌کند که ماده اولیه صنایع فولاد کشور محسوب می شود و کشورهای اروپایی مانند فرانسه، و ترکیه، ارمنستان و آذربایجان، مقصد صادراتی این واحد تولیدی هستند و برخی دوست‌داران محیط زیست نسبت به آلایندگی این شرکت دغدغه‌ دارند و خواستار ممانعت از صدور مجوز خط توسعه برای فعالیت این شرکت تولیدی هستند.

منبع ایرنا