آیتالله سیدابراهیم رئیسی در مراسم بزرگداشت روز حافظ که در جوار آرامگاه خواجه اهل راز در شیراز برگزار شد، گفت: تجلیل از مقام حافظ برای همه فرهنگدوستان، شاعران، حکیمان، فلاسفه، اهل هنر و ادب و علم و فرهنگ ضروری است، اما همچنان که سالهای بسیار میگذرد و تفأل به حافظ میتواند برای مخاطب سخن و پیامی داشته باشد، به نظر میرسد آنکس که شعرش از حقیقت دین و قرآن کریم و آموختههای انبیا نشئت گرفته باشد، میتواند هر سال پردهای کنار برود و جلوههای بیشتری از کلام و حقیقت و اثرگذاری او بر همگان هویدا شود.
وی افزود: ما نسبت به همه آنچه که مصداق این آیه شریفه «ن و القلم و ما یسطرون» است، آنچه که مسطور قلم باشد و مورد سوگند خداوند است، آن است که انسانسازی، جامعهسازی قرآنی و تمدنسازی را به دنبال داشته باشد و قلمش در جهت بیان عرفان، فرهنگ و حقیقت دین باشد و بخواهد سعادت انسان را به ارمغان بیاورد و برای چگونه زیستن انسان قلمفرسایی کند.
رئیسی با بیان اینکه هر قلمی که نمیتواند مورد سوگند خداوند باشد، مصداق این قلم را قلم حافظ شیرازی دانست و افزود: این قلم نه در عصر حافظ، بلکه در عصرها و نسلها اثرگذار است و همه اهل علم و فرهنگ و ادب و هنر میتوانند از این سفره و جایگاه تغذیه شوند. هم درس اخلاص هم درس اثرگذاری یاد بگیرند.
رئیس جمهور با تصریح اینکه امشب گردهم آمدیم که از شاعری تجلیل کنیم که حقیقتاً هیچ شاعر و شخصیتی در این سطح نتوانسته اثرگذاری و نفوذ کلامش را داشته باشد، گفت: هیچ شخصیتی از شعرا نتوانسته است به این جایگاه برسد و هیچ کتابی نتوانسته است در کنار قرآن کریم در همه خانهها جای بگیرد و آرامشبخش زندگیها شده و هدایتگر آنها باشد و همواره هدایتگری داشته باشد. گویا او زنده است و سخن میگوید.
وی با اشاره به حدیث قدسی من حی هستم که هرگز مرده در من راه ندارد، تو را در آن جایگاه قرار میدهم که همواره حیات داشته باشید، گفت: آیا میپندارید که حافظ مرده است یا اینکه حافظ با ما سخن میگوید، حیات دارد و پیام انسانساز، زندگیساز و نشاط آفرین برای عصرها و نسلها دارد؟
رئیسی با تأکید بر اینکه حافظ مصداق حدیث قدسی مذکور است که حیات دارد و با ما سخن میگوید، افزود: این همان حیاتی است که شهیدان بزرگوارمان دارند. سخن و پیامشان در تمام این فضا طنینافکن است، اما گوش شنوا میخواهد که پیام را بشنوند.
رئیس جمهور با تصریح اینکه شهیدان ما را به جنتالمأوا و حیات طیبه و همه خوبیها و پاکیها میخوانند و ما را از همه زشتیها و پلشتیها و کجها باز میدارند، افزود: باید خود را در مسیر نسیم هدایت الهی قرار دهیم؛ همچنان که نجواگران در سحرگاهان دل و جان خود را در معرض نسیم سحرگاهی قرار میدهند. دل دادن به شعر حافظ انسان را در مسیر نسیم هدایتهای این شاعر خدایی و قرآنی قرار میدهد و دل انسان با خواندن این اشعار جلا پیدا میکند و میتواند تأثیرگذاری بسیاری داشته باشد.
رئیسی بیان کرد: اشعار حافظ اشعاری هستند که همه اقوام و گویشها و قبایل وقتی میخوانند احساس میکنند که از درون و جان آنها سخن میگوید و این نکته مهمی است. مردم اشعار او را در نجوای با خدا بر لب دارند. از بزرگانی مانند میرزا جوادآقای ملکی تبریزی تا علامه طباطبایی، مفسر قرآن و فیلسوف و امام خمینی (ره) همه احساسشان این است که در این اشعار آن خواستهها و سخنشان هم در عبادات و هم در مواعظ نسبت به دیگران استناد به این اشعار شود.
رئیس جمهور تأکید کرد: در مواعظ و بیان و تبیین حقیقت همواره به شعر حافظ استناد میشود. همه میتوانند خواست خود را ضمن این اشعار و در تابلو این شعر ببیند.
وی با بیان اینکه شاید بتوان گفت حافظ بهترین جلوهای است که میتواند به همه کسانی که دشمنی با اسلام و ایران دارند نشان دهند که به هیچ وجه نمیتواننند از ایران، اسلامزدایی کرد، افزود: بهترین نماد برای این مسئله، حافظ شیراز است که با تمام جان و وجود، عشق به اسلام و مبانی ارزشهای اسلامی داشت و این تقابل بین ایران و اسلام را از بین برد.
رئیسی با اشاره به اثر شهید آیتالله مطهری در کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام گفت: آنانی که سخن از جدایی اسلام و ایران میزنند، گویا شخصیت حافظ را نمیشناسند و نمیدانند که اسلام در تار و پود ایران اسلامی است. اگر بخواهیم فیلسوفان و حکیمان و چهرههای فرهنگی و نامدار را از ایران کنار بگذاریم که چیزی از ایران نمیماند.
وی با بیان اینکه مفاخر ایران، ایران را در جایگاه رفیع تمدنی قرار داده است، افزود: شیراز هم تخت جمشید دارد هم حافظیه و در قله آنها هم شاهچراغ (ع) دارد و بین این سه نمیتوان تقابل ایجاد کرد. تخت جمشید نماد تمدنی ایرانیان و داشتههای هنر و دانش ایرانیان است و این داشتهها زمینهای شد که به محض دعوت آنها به اسلام، ایرانیان اسلام را با همه وجود و جانشان پذیرا شدند.
رئیسی، حافظ را جلوه این ارتباط ایرانیان و پارسیزبانان با دین اسلام و سخن دین را هنرمندانه بیان کردن دانست و افزود: حافظ، تمدن و هنر ایران است و این تقابلی نیست. اگرچه راه دور زمانی بین تخت جمشید و حافظیه است، اما آن سخن از تمدن ایرانی است که کسی در عالم منکر آن نیست.
رئیس جمهور یادآور شد: الواحی که از غرب آوردیم، سؤال شد که اینها در غرب چه میکرده است و چه کسانی باید اینها را بازخوانی کند؟ اما کسانی که اینها را بازخوانی کردند، از ایران فراخوانده شدند و امیدواریم که مابقی الواح هم بازگردد و در کشورمان مورد بررسی قرار گیرند.
وی همچنین گفت: نکته مهم در این رابطه آن است که حافظ شخصیتی است که پیرایهزدایی از حقیقت دین و آن عشق و دلدادگی که در دین و عرفان اسلامی وجود دارد، کرد. شرحهایی که بر اشعار حافظ شده، تعداد زیادی آن هم به زبانهای مختلف بوده است که هر کدام در جای خودش مورد بحث و سخن است.
رئیسی با بیان اینکه وضع پریشان را میتوان با شعر حافظ برای انسان معاصر بیان کرد لذا حافظ شناسان و هنرمندان و شاعران باید این را به نحوی تبیین کنند که بتواند برای انسان معاصر به یک آرامشی از روح و روان و وجود و زندگی بینجامد، گفت: این مسئله مهمی است که وضع پریشان انسان معاصر را میتوان با اشعار حافظ به آرامش تبدیل کرد.
وی با بیان اینکه آن شعری که ندا و جلوه حق تعالی را داشته باشد میتواند آرامش را به انسان دهد، گفت: افرادی که در میراث فرهنگی هستند تنها به روایتگری اینکه حافظ چه سالی به دنیا آمد و از دنیا رفت و دارای زندگی این چنین بود، نپردازند، زیرا این کار اثربخش نیست؛ این شناسنامه شخصی است؛ در صورتی که معرفی کردن شخصیت حافظ بسیار مهم است تا شخصیت جوان امروز بتواند ضمن اشعار حافظ مطرح و مشخص شود که این دغدغهها در شعر حافظ وجود دارد.
رئیسی از راویان حافظ خواست تا علاوه بر موارد شناسنامهای حافظ به شخصیت و اندوختهها و میراثی که برای ما به جا گذاشته توجه کنند و سپس ادامه داد: باید به روز و بههنگام، نسبت به مسائلی که امروز جامعه اسلامی با آن درگیر است، اشعار حافظ را بخوانیم.
رئیس جمهور با اشاره به انس و الفت رهبر معظم انقلاب با شعر گفت: مقام معظم رهبری هم خود شاعر و هم شعردوست و فرهنگدوست هستند و در برگزاری جلسات با شاعران نقش مهمی در ترغیب آنان به ویژه شعرای جوان به سرودههای زیبا، دلنشین بههنگام و اثربخش دارند و باید از این جهت خداوند را شاکر باشیم که رهبرمان خودشان هم شاعر هستند، هم به شعرا میدان میدهند و هم آنان را ترغیب میکنند و این بسیار ارزشمند است.
وی، ارتباط هنرمندان و شعرا با نسل جوان را بسیا رمهم و اثربخش توصیف کرد و افزود: برای اداره میراثهای فرهنگی باید یک کار هیئت امنایی انجام شود که سازمانی میراث فرهنگی را اداره نکنیم، زیرا در سلسله اداری شئون و ضوابطی وجود دارد. هیئت امنا به این فکر کنند که چگونه از این میراث ارزشمند آثار زندگیساز ایجاد کنیم.
رئیسی با تأکید بر اینکه برای میراثهای خود نیاز به کار چنین هیئت امنایی داریم، خطاب به وزیر ارشاد گفت: ما چهرههای بزرگی داریم که حاضر هستند در این رابطه کمک کرده و سخن بگویند و باید از ظرفیت آنان استفاده کرد.
رئیس جمهور بیان کرد: مؤسساتی که میخواهند در حوزه میراثی و فرهنگی فعال باشند باید کارشان تسهیل شود که با سرعت کار انجام دهند.
وی با اشاره به عملیات طوفان الاقصی و با بیان اینکه کار بزرگی که فلسطینیها در ۷۵ سال اشغال فلسطین انجام دادند به هیچ عنوان صهیونیستها نمیتوانند آن را تحت الشعاع قرار دهند، گفت: کودککشی و ویران کردن خانهها بر رقم جنایات صهیونیستها میافزاید، اما به هیچعنوان نمیتواند کار جوانان فلسطینی را تحت الشعاع قرار دهد. این کار یک قله بود در حیات مقاومت مردم فلسطین.
رئیسی با اشاره به نمایشگاه صنایع دستی شیراز نیز گفت: کارهای بسیار فاخری انجام شده است و از مدیرکل ارشاد درخواست داریم که حتماً برای اینها بازار ایجاد کنند، زیرا کار اینها قابل ارائه است تا بتوانند محصولات خود را ارائه کرده و تشویق شوند.
وی با بیان اینکه دولت باید زمینه ارائه کارهای صنایع دستی به خصوص بانوان را فراهم کند و زمینه برای ارائه دادن محصولات آنان هم در داخل و هم منطقه فراهم کند، چرا که کشورهای دیگر مشتری این کارها هستند، گفت: ایجاد بازارچه دائمی خصوصا در مراکز میراثی دنبال شود.
رئیسی در پایان تأکید کرد: فارس باید حقیقتاً مهد فرهنگ و ادب باشد که خود الزاماتی دارد و باید ملتزم به آنها باشد البته یکسری امکانات نیاز دارد و زمینهها باید باشد، اما فارس میتواند به این جایگاه برسد و دولت هم در این زمینه حمایت خواهد کرد.