در استان لرستان صنایع‌دستی ثمره دست‌هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود با یاری تاروپود بر گلیم و جاجیم ترسیم کرده و یا با تلنگر‌های چکش، آن را حک می‌کنند.

صنایع‌دستی لرستان در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری شکل‌گرفته‌اند. بیشتر تولیدات صنایع‌دستی عشایری به مصرف خانوار می‌رسند و کمتر به بازار عرضه می‌شوند.

انواع صنایع‌دستی عشایر استان لرستان عبارت‌اند از سیاه‌چادر، چیت، قالی و گلیم. صنایع‌دستی روستایی را قالی، گلیم، رنگرزی و جاجیم‌بافی تشکیل می‌دهند و عمده صنایع‌دستی شهری نیز خراطی، نمدبافی، قلم‌زنی، ورشوسازی، قالی، موج و گلیم‌بافی هستند.

حوزه صنایع‌دستی لرستان علی‌رغم ظرفیت‌های فراوان، با مشکلات زیادی مواجه است، نبود مواد اولیه، عدم صادرات محصولات، شرکت در نمایشگاه‌ها و…از جمله مشکلات این بخش است، حوزه‌ای که در صورت توجه می‌تواند در راستای ایجاد اشتغال و تولید نقشی مؤثر و تأثیرگذار داشته باشد.

لرستان مهد فرهنگ و هنر

مهدیه سعیدی‌فر بانوی فعال در حوزه صنایع‌دستی لرستان در گفتگو با مهر، اظهار داشت: بالابودن قیمت مواد اولیه از مهم‌ترین چالش پیش روی هنرمندان و فعالان حوزه صنایع‌دستی لرستان به شمار می‌رود.

وی اظهار کرد: باتوجه‌به علاقه و پیگیری‌های انجام شده اقدام به تأسیس کارگاه سفال و سرامیک کرده و در حال حاضر با گالری‌ها و فروشگاه‌های صنایع‌دستی سراسر کشور در حال همکاری هستم.

این بانوی تولیدکننده که کارشناسی ارشد صنایع‌دستی از دانشگاه هنر اصفهان، بیان کرد: خوشبختانه تولیدات این کارگاه از کیفیت و بازار خوبی برخوردار بوده و به کشور‌های کانادا و ترکیه ارسال شدند.

سعیدی‌فر، ادامه داد: هنر سفال و سرامیک از جمله هنر‌هایی است که انسان‌های اولیه برای ساخت ظروف و ابزارت موردنیاز خود از آن استفاده می‌کردند و در لرستان هم که مهد هنر و فرهنگ است، تجلی این هنر به‌وضوح پیداست، از جمله کوزه‌های بزرگ برای نگهداری مواد غذایی تا مجسمه‌هایی که برای عبادت از جنس سفال می‌ساختند، خود گواه این مطلب است.

چالش افزایش قیمت مواد اولیه

وی اضافه کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر با تبلیغات خوبی که در حوزه صنایع‌دستی داشتیم؛ مردم به این هنر علاقه‌مند شدند و به‌جای محصولات خارجی از محصولات صنایع‌دستی کشورمان استفاده کنند؛ ولی متأسفانه در این حوزه چالش‌هایی مثل افزایش قیمت مواد اولیه مورداستفاده در این رشته مواجه هستیم.

این صنعتگر لرستانی، افزود: برای مثال لاستر طلایی ماده‌ای که برای ظرف‌های سرامیکی و سفالی استفاده می‌کنیم، طرف‌دار بسیاری دارد و از ایتالیا وارد می‌شد؛ اما به دلیل افزایش نرخ ارز دیگر وارد نمی‌شود.

سعیدی‌فر، گفت: یک مسئله به این سادگی برای منِ تولیدکننده مشکل ایجاد کرده، مبلغ هر کیلو از این ماده ۳۰۰ میلیون تومان است که من آن را به‌صورت گِرَم خریداری می‌کنم و آخرین بار پنج گِرَم آن را به مبلغ سه میلیون تومان تهیه کردم که مقدار کمی است.

وی با بیان اینکه اگر من با قیمت بالا یک ماده ساده را تهیه کنم موجب افزایش قیمت فروش و کاهش قدرت خرید مردم می‌شود، ادامه داد: علاوه بر قیمت بالای مواد اولیه، کیفیت مواد موجود در بازار هم خیلی خوب نیست؛ ولی بااین‌حال تولیداتم را به دو کشور ترکیه و کانادا صادر کردم.

زمینه صادرات صنایع‌دستی به کشور‌های خارجی فراهم شود

این فعال حوزه صنایع‌دستی لرستان، عنوان کرد: من شخصاً برای کارهایم بازاریابی کردم و خریدار اصلی با من ارتباط گرفته و ازآنجاکه خواسته هر تولیدکننده این است که محصولاتش را در کشور‌های دیگر ارائه کند، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باید این امکان را برای تولیدکننده، تسهیل کند تا از طریق بازرگانان و صادرکنندگان، این هنر ایرانی به همه جهانیان معرفی شود.

سعیدی‌فر، ادامه داد: در حوزه تسهیلات صنایع‌دستی موفق به دریافت وام تبصره ۱۸ شدیم؛ ولی باتوجه‌به هزینه‌ها، انتظار می‌رود حمایت‌ها افزایش یابد.

وی با اشاره به اهمیت آموزش برای حفظ این هنرها، گفت: ازآنجاکه تحصیلات خودم و پدرم در این رشته بوده، علاقه زیادی به آموزش این هنر دارم که قطعاً علاقه‌مندان زیادی نیز در جامعه دارد تا از این ظرفیت برای کارآفرینی در استان، استفاده کنیم.

نداشتن مواد اولیه چالش پیش روی صنعتگران لرستانی / پایِ لنگ صادرات

این صنعتگر لرستانی با اشاره به اینکه تاکنون امکان حضور در نمایشگاه خارجی نداشتیم که این امر نیز باید موردتوجه قرار گیرد، اضافه کرد: رفع مشکل تأمین مواد اولیه و کاهش هزینه‌های تولیدکننده برای خرید مواد اولیه، کمک زیادی به توسعه صنایع‌دستی می‌کند؛ زیرا هزینه‌هایی مانند کرایه حذف می‌شود و امکان دریافت مواد شکسته شده یا معیوب به‌خاطر مسافت ارسال، از بین می‌رود.

سعیدی‌فر، گفت: اگر مواد اولیه این رشته در یکی از شهر‌های لرستان به فروش برسد، قطعاً بخش زیادی از مشکلات رفع می‌شود، زیرا کارگاه‌های فعال و چشمگیر سفال برای آموزش این هنر از لرستان و شهر‌های اطراف درخواست آموزش داشته‌اند؛ اما به علت نبود فضای کافی و نداشتن حامی مالی، در این حوزه ورود نکردیم.

وی به فعالیت پنج بانوی شاغل در کارگاه خود در دورود اشاره کرد و گفت: این رشته متقاضیان و علاقه‌مندان زیادی دارد که آموزش آن‌ها می‌تواند به حفظ و توسعه صنایع‌دستی استان کمک کند.

منبع:مهر