در این مطلب با روش‌های نحوه تشخیص طلای اصلی از تقلبی توضیح داده شده است.

۱. تشخیص طلای اصل از روی کد طلا

یکی از ساده‌ترین روش‌های چک کردن اصل یا بدل بودن طلا، چک کردن کد آن است. عدد کد باید خوانا و واضح باشد. برای اینکه از ارزش و قیمت اصلی فلزی که خریداری می‌کنید مطمئن شوید، یک ویرگول بعد از رقم دوم عدد حک شده روی آن بگذارید. عدد بدست آمده، درصد فلز به کار رفته در آن را نشان می‌دهد. به طور مثال، اگر روی طلا عدد ۹۲۵ حک شده باشد، یعنی ۹۲.۵ درصد از طلای خالص ساخته شده است.

هر مصنوع طلا باید یا کد داشته باشد یا یک سری عدد به همراه حروف K، KT یا KP روی آن حک شده باشد. این اعداد و ارقام در واقع شناسنامه طلا هستند و ارزش و میزان طلای خالص موجود در آن را مشخص می‌کنند. اگر مصنوعی این اعداد و حروف را داشت، یعنی تماما از طلا ساخته شده و روکش و بدلی نیست.

کد مصنوعات طلا: ۳۷۵، ۵۰۰، ۵۸۳، ۵۸۵، ۷۵۰، ۹۱۶، ۹۵۸، ۹۹۹

کد مصنوعات نقره: ۸۰۰، ۸۳۰، ۸۷۵، ۹۲۵، ۹۶۰، ۹۹۹

کد مصنوعات پلاتین: ۸۵۰، ۹۰۰، ۹۵۰، ۹۹۹

نکته: توجه داشته باشید که بعضی از طلا‌های قدیمی فاقد کد هستند و این امر به معنی تقلبی بودن آن‌ها نیست. در چنین مواقعی یا از روش‌های دیگر که در ادامه نوشته‌ایم برای تست اصل بودن طلا استفاده کنید یا آن را نزد متخصص طلا ببرید.

۲. تشخیص طلای اصل از تقلبی با خاصیت آهنربایی

گاهی اوقات برای کاهش قیمت زیورآلات، روی آهن روکش طلا می‌کشند و به عنوان طلا به مشتری عرضه می‌کنند. برای اینکه از طلا بودن محصولی که خریداری کرده‌اید مطمئن شوید، فقط کافیست خاصیت آهنربایی آن را امتحان کنید. طلا و نقره نباید به آهنربا بچسبند. اگر زیورآلاتی که خریده‌اید به آهنربا چسبیدند، سریعا آن را به فروشنده پس دهید. به این خاطر که یا بدلیجات را به جای طلا خریده‌اید یا ناخالصی طلایی که خریداری کرده‌اید، زیاد است.

نکته اول: توجه داشته باشید که بعضی دیگر از فلزات هم جذب آهنربا نمی‌شوند؛ بنابراین فقط به یک روش برای تست اصل بودن طلا اکتفا نکنید.

نکته دوم: همچنین ممکن است مثلا زیورآلات موردنظر شما تماما از طلا ساخته شده باشد، اما در آن فلزات دیگری با خاصیت آهن‌ربایی آلیاژ شده باشد. به این صورت، طلا با اینکه اصل و واقعی است، اما به آهن‌ربا جذب می‌شود؛ بنابراین به نظر ما تست آهنربا چندان معتبر نیست و نمی‌توان تنها به این روش بسنده کرد.

۳. تشخیص اصل بودن طلا با سنگ محک

برای تشخیص طلا از بدل، یک سنگ محک روی میز بگذارید. طلای خود را سفت در دست بگیرید. آن را خیلی محکم و با فشار روی سنگ بکشید تا رد آن بماند. اگر رد بر جا مانده، پررنگ و طلایی‌رنگ بود، یعنی طلا اصل است. اما اگر رد کمرنگ بود یعنی روکش یا بدلی است.

نکته: توجه داشته باشید که این روش به طلای شما آسیب می‌رساند؛ بنابراین بهتر است این تست را در جواهرفروشی و روی سنگ‌های مخصوص همین کار انجام دهید.

۴. تشخیص طلای اصل از بدل با کمک سرامیک

برای تشخیص طلای اصل فقط کافی است آن را روی سطح یک ظرف سرامیکی بدون لعاب بکشید. اگر روی ظرف رد طلایی به جا مانده باشد، طلای شما اصل است. اگر رد آن طوسی یا سیاه باشد، یعنی از جنس نقره است. حواستان باشد که این کار باعث ایجاد خش روی سطح طلا می‌شود.

نقره و طلای سفید ظاهرا شبیه هم هستند و می‌توان نقره را به جای طلا به مشتری عرضه کرد. اما توجه داشته باشید که نقره به مرور زمان تیره و سیاه می‌شود و انعطاف‌پذیری زیادی دارد. این در حالی است که طلای سفید چنین خاصیتی ندارد.

۵. تشخیص طلا با ید

با «یُد» هم می‌توان اصل بودن طلا را چک کرد. کمی ید روی سطح طلا بکشید، اگر رد آن باقی ماند یعنی تقلبی و بدل است. اما اگر از بین رفت یعنی زیورآلات شما اصل است.

یک قطره ید روی پلاتین نیز رد تیره از خود باقی می‌گذارد. هر چه تیرگی بیشتر باشد یعنی خلوص پلاتین بیشتر است.

۶. تشخیص طلای اصل از تقلبی با سرکه

طلای تقلبی و بدل خیلی سریع در سرکه سیاه می‌شود. برای چک کردن زیورآلات خود می‌توانید آن‌ها را درون سرکه بیندازید و بعد از ۵ دقیقه نتیجه را بررسی کنید. طلای اصل بدون تغییر رنگ باقی می‌ماند، اما بدلیجات سریعا در سرکه سیاه می‌شوند.

۷. تشخیص طلای اصل از تقلبی با آمونیاک

آمونیاک سطح همه فلزات را تیره می‌کند به غیر از پلاتین. یعنی این ماده روی پلاتین اثری ندارد و می‌توانید اصل یا فیک بودن طلای سفید را به این روش چک کنید.

نکته: فقط برای تست طلای سفید از آمونیاک استفاده کنید.

۸. تشخیص اصل بودن طلا با اسید نیتریک (تیزآب)

یک روش قطعی و مطمئن برای تشخیص طلای اصل، استفاده از اسید نیتریک است. برای این منظور زیورآلات طلای خود را در یک ظرف فولادی ضد زنگ قرار دهید و سپس یک قطره اسید نیتریک روی آن بریزید. اگر فلز و اسید با هم با واکنش ایجاد نکردند، یعنی طلای شما اصل است. اما اگر رنگ قطره اسید نیتریک سبز یا قهوه‌ای شد، یعنی طلا تقلبی است.

نکته اول: از آنجا که اسیدنیتریک به طلا آسیب می‌رساند بهتر است این کار را به متخصص و طلافروش با تجربه بسپارید. اغلب طلا فروش‌ها با تراشیدن مقدار بسیار اندکی از طلا آن را در اسید نیتریک می‌ریزند تا مشخص کنند که طلا هست یا خیر. واکنش‌های شیمیایی طلای اصل و این اسید تعیین کننده اصل و تقلبی بودن آن است.

نکته دوم: عیار‌های پایین‌تر از ۱۴ را توسط اسید نیتریک خالص با غلظت‌های مختلف و عیار‌های بالاتر از ۱۴ را توسط تیزاب سلطانی یا مخلوط اسید نیتریک و نمک طعام می‌سنجند.

۹. تشخیص طلا از روی رنگ

طلای اصل به هیچ عنوان تغییر رنگ نمی‌دهد و رنگش ثابت است. اما طلای فیک و بدلی بعد از مدتی سیاه می‌شود. اگر جواهری که خریداری کرده‌اید بعد از مدتی رنگش سیاه شد احتمالا برای ساخت آن از روکش طلا استفاده شده و اصل نیست.

از دیگر کار‌هایی که برای تشخیص طلا از بدل باید انجام دهید، بررسی کردن لبه‌های مصنوع طلایی است که خریده‌اید. طلا را زیر نور چراغ قوه یا لامپ پرنور بگیرید. همه‌ی گوشه و کنار آن را زیر نور نگاه کنید و مطمئن شوید که رنگ همه‌ی قسمت‌ها یکدست است. اگر متوجه شدید در قسمت‌هایی دچار پریدگی رنگ یا ساییدگی است، احتمال اینکه آن محصول روکش طلا یا آب طلا باشد زیاد است.

۱۰. تشخیص طلای اصل با مایع سفیدکننده (وایتکس)

برای این کار یک قطره خیلی کوچک وایتکس را روی قسمتی از زیورآلات موردنظر بریزید. اگر طلای اصل باشد با وایتکس واکنش نشان می‌دهد و رنگ آن قسمت قرمز، قهوه‌ای یا سبز می‌شود. اما اگر بدلی باشد در اثر واکنش، رنگش سیاه خواهد شد.

نکته: این روش باعث خوردگی طلا می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم اصلا از این روش استفاده نکنید.

۱۱. تشخیص طلای اصل با آب

یک ظرف را پر از آب کنید و طلای موردنظرتان را داخل آن بیندازید. اگر اصل باشد تا کف ظرف پایین می‌رود. اما اگر بدلی باشد در آب شناور باقی می‌ماند و به زیر آب فرو نمی‌رود.

۱۲. تشخیص طلای اصل از بدل با سکه مسی

برای تشخیص تقلبی یا اصل بودن زیورآلات طلا کافی است یک سکه مسی را روی آن بکشید. اگر سکه روی طلا خش انداخت، طلا اصل است. اما اگر روی سکه خش افتاد و طلا تغییری نکرد، احتمالا طلای شما تقلبی است.

منبع:طلا