اگر چه نسبت به جوایز مهم و گوناگون بین المللی دیر اقدام کردیم، اما به هرحال، ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است. ماجرا، ماجرای «جایزه مصطفی (ص)» است که در ۱۲ سال گذشته، به عنوان جایزه بین المللی به دانشمندان برتر و موثر جهان اسلام اعطا می‌شود. در روز‌های گذشته (۱۱ مهر) پنجمین دوره آن با معرفی ۵ دانشمند برتر مسلمان از سراسر دنیا در اصفهان برگزار شد. ما در این گزارش، ضمن معرفی ابعاد، اهداف و رویکرد‌های این جایزه مهم که به ابتکار ایران، راه اندازی شده است، ۵ دانشمندمنتخب این دوره و اقدام علمی آن‌ها را مرور می‌کنیم. در ضمن برای یافتن پاسخ سوالاتمان هم به سراغ دکتر سیدعلی عمرانی، مدیر اجرایی بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) می‌رویم و سوالاتمان را با وی در میان می‌گذاریم.

جایزه مصطفی چرا؟

بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) و جایزه مصطفی با چشم‌انداز گسترش صلح، امنیت و رفاه بشریت، فعالیت خود را با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۱ آغاز کرد و مأموریت خود را توسعه علم و فناوری در جهان اسلام قرار داد. آن طور که دکتر عمرانی، مدیر اجرایی بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) به خراسان می‌گوید: این جایزه که به صورت دوسالانه به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود، به اثری نوآورانه در مرز‌های دانش تعلق می‌گیرد که توسط افرادی شاخص در حوزه‌های علم و فناوری ارائه شده و زمینه‌ساز بهبود زندگی بشریت باشد. البته آثار برگزیده علاوه بر ویژگی‌های نوآورانه و بدیع، باید دارای اصالت و موثر در رفاه، امنیت و سلامت بشریت و توسعه‌دهنده مرز‌های دانش باشد.

۴ حوزه علمی جایزه مصطفی (ص)

این جایزه به ۴ حوزه اختصاص دارد:

۱-علم و فناوری ارتباطات و اطلاعات
۲-علم و فناوری زیستی و پزشکی
۳-علم و فناوری نانو
۴-علوم پایه و مهندسی

نوبل اسلامی

دکتر عمرانی، درباره نگاه و نظر سایر مجامع علمی جهان درباره جایزه مصطفی (ص) می‌گوید: جایزه مصطفی (ص) در سال ۱۳۹۵ و در پانزدهمین مجمع عمومی کمیته علم و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) نیز مورد تقدیر وزرای علوم کشور‌های اسلامی قرار گرفت. نشریه علمی ساینس نیز از این جایزه به عنوان نوبل اسلامی یاد کرده است.

جایزه ۵۰۰ هزار دلاری

از عمرانی درباره مبلغ جایزه و منابع تامین هزینه‌های آن می‌پرسم که این طور می‌گوید: برگزیدگان در هر حوزه علاوه بر دریافت لوح و مدال جایزه، مبلغ ۵۰۰ هزار دلار جایزه نقدی نیز دریافت می‌کنند که مبلغ آن از محل وقف و نذر علمی تامین می‌شود.

بازتاب در رسانه‌های جهان

درباره این که توجه رسانه‌های سایر کشور‌ها به جایزه مصطفی (ص) تاکنون چگونه بوده، عمرانی این طور پاسخ می‌دهد: فعالیت‌های رسانه‌ای جایزه مصطفی (ص) تاکنون منجر به انعکاس بیش از ۲ هزارو ۲۰۰ محتوای رسانه‌ای در ۱۸۸ شبکه تلویزیونی، رادیویی، روزنامه، خبرگزاری و سایت خبری از ۱۹ کشور شده است. در یکی از این موارد، شبکه المیادین در گزارشی تصویری به نقش جایزه مصطفی (ص) در هموارکردن ارتباط بین دانشمندان مسلمان اشاره کرد و گفت «این جایزه در نزدیک کردن کشور‌های اسلامی در زمینه‌های علمی نقش بسزایی دارد و ارتباط مستقیم بین دانشمندان را فراهم می‌کند» و رسانه صهیونیستی تایمز آو اسرائیل نیز در گزارشی گفت: «راه اندازی جایزه مصطفی (ص) از سوی ایران در راستای دستیابی به هدفش برای تبدیل شدن به یک قدرت علمی منطقه‌ای است.»

منتخبان جایزه مصطفی در دوره پنجم؛ از نانو تا دارو‌های نوین

جایزه مصطفی (ص) در دوره پنجم که اختتامیه آن، ۱۱ مهر در اصفهان برگزار شد، ۵ دانشمند برتر کشور‌های اسلامی را معرفی و از آن‌ها تجلیل کرد. خوب است بدانیم، طبق گفته دکتر علی اکبر صالحی رئیس کارگروه علمی جایزه مصطفی (ص) ۲۶۱۳ پرونده در ۴ موضوع مدنظر از دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان دریافت شد. در غربال‌های بعدی نیز به ترتیب ۲۰۶، ۴۸، ۹ و در نهایت ۵ پرونده برگزیده شدند.

 پروفسور احمد حسن

جایگاه: استاد دانشگاه کویینز، کانادا
سال تولد: ۱۳۵۵/ مصر
اثر: کاوش مخازن نرم‌افزاری (MSR)
حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات

پروفسور امید فرخ زاد

استاد دانشکده پزشکی هاروارد، آمریکا
سال تولد: ۱۳۴۷/ ایران
اثر: طراحی دارو‌های نوین بر پایه نانوذرات پلیمری
حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری زیستی و پزشکی

پروفسور مورات اویسال

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی / استاد دانشگاه نیویورک ابوظبی، امارات
سال تولد: ۱۳۵۲/ ترکیه
اثر: فناوری ارتباطات حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات

پروفسور احمد فوزی اسماعیل

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی/ استاد و رئیس دانشگاه فناوری مالزی
سال تولد: ۱۳۴۴/کامبوج
اثر: توسعه کاربرد‌های فناوری غشا
حوزه دریافت جایزه: علوم پایه و مهندسی

پروفسور سامیا خوری

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی / استاد دانشگاه آمریکایی بیروت
سال تولد: ۱۳۳۷/ لبنان
اثر: رویکرد‌های نوین در درمان بیماری ام اس
علم و فناوری زیستی و پزشکی

منبع: روزنامه خراسان