عباس خامه‌یار، رایزن پیشین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان و معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه ما امروز دچار تحولات بنیادینی در جهان و به خصوص در منطقه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و البته فرهنگی هستیم، گفت: در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران با اثرگذاری خود بر جبهه مقاوت قدرتی است که حرفی برای زدن دارد و تمام قدرت‌های بزرگ حرف و اثری در جهان دارند که نادیده گرفتن آن‌ها تبعات خود را دارد.

وی ادامه داد: امروز ما به عنوان یک نظام ایدئولوژیک مطرح هستیم و در تحولات فکری در جهان اسلام، جهان عرب و منطقه اثرگذاریم و بر این اساس نیازمند کسانی هستیم که پرچمدار اصول فکری و فرهنگی هستند تا بنشینند و یک هم اندیشی و وفاق فکری را بر اساس اتفاقات گذشته، حال و آینده ترسیم کنند.

خامه‌یار تغییراتی که طی دهه‌ها در منطقه و جهان رخ داده است را غیرقابل انکار بیان کرد و گفت: امروز به دنیای جدیدی وارد شده‌ایم که فضای قبلی را درهم شکسته است. امروز فضای مجازی را داریم که بسیار حقیقی‌تر از هر حقیقتی است و در سال‌هایی که گذشت تحولاتی در کشور‌های عربی را داشتیم که منشاء آن همین فضای مجازی است.

وی در ادامه سخنانش، توصیه کرد: باید مختصات فکری نسل جدید را که بسیار دورتر و متفاوت‌تر از نسل ما است، دریابیم و بر اساس آن چاره جویی کنیم و چنین مواردی موضوعی نیست که صرفا شامل حال ما باشد و در تمام جهان مطرح است. مثلا بحث تهاجم فرهنگی حتی در کشوری، چون فرانسه هم مطرح است که حساسیت‌های بسیاری نسبت به زبان و دخالت فرهنگی سایر کشور‌ها در قلمرو خود دارند. قوانینی که امروز در کشوری مانند فرانسه برای سن دسترسی به فضای مجازی و داده‌هایی خاص وضع شده قابل تامل است؛ یا در کشوری مانند کره جنوبی قانون‌مندی برای استفاده از رسانه‌های جمعی و اینترنت برای فرزندان و سنینی خاص به شدت و حساسیت دنبال می‌شود.

نقش مردم در دستیابی به اقتدار فرهنگی هر کشور 

این دیپلمات فرهنگی همچنین، ابراز کرد: ما در عرصه بین‌الملل توانایی بالقوه بزرگ بودن را به دلیل و پشتوانگی فرهنگ و تمدن غنی خود داریم و تنها نیاز است که آن را با چاشنی رفتار و کردار درست خود به کار بگیریم.

وی درباره نقش مردم در دستیابی به اقتدار فرهنگی هر کشور گفت: گاهی استفاده از مردم ابزاری است؛ استفاده‌ای که همه حکومت‌ها از آن با عناوینی، چون امت، ملت، مردم، خلق و ... بهره می‌گیرند که جنسی از تبلیغ خود سیستم و شعاری است، اما شکل دیگر زمانی است که مردم را دخیل در امور می‌بینیم. اگر مردم کشورمان را در امور مشارکت دهیم و به آنان آگاهی دهیم که جایگاه ما در منطقه چیست و اثرگذاری سیاسی و فکری ایران در پازل اثرگذاری کشور‌های منطقه چگونه است، قطعا شرایط تفاوت خواهد کرد.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: نسل امروز تاریخ نخوانده و نمی‌خواند پس باید به آنان آگاهی داد. وقتی مردم به جایگاه خویش واقف شوند هم بازیگران خوبی خواهند بود و هم در کنار نظام قرار خواهند گرفت.

رایزن پیشین فرهنگی ایران در لبنان با تاکید بر این موضوع که هیچ کشوری در جهان عرب و منطقه که تاریخ تمدنی هم دارند به اندازه ایران مستقل نیست، اظهار کرد: به دلیل حضورم در منطقه به این موضوع واقفم و مثال‌های متعددی را دیده‌ام. مردم ما اگر بدانند که ما که هستیم و چگونه هستیم قطعا تصورات متفاوتی خواهند داشت، اما متاسفانه امروز رسانه‌های جمعی و فضای مجازی وارادتی، تصورات غلطی را در اذهان تثبیت کرده است.

خامه‌یار در پاسخ به این پرسش که عملکرد رایزنان فرهنگی ایران در پیشبرد اهداف فرهنگی کشور باید چگونه باشد؟ بیان کرد: رایزنان فرهنگی ما باید به آنچه انتخاب کرده‌اند و مسئولیتی که پذیرفته‌اند ایمان کاملی داشته باشند؛ نمی‌شود من در محیطی که آدم‌هایشان را نادان و عقب مانده بدانم، تعامل از جنس همتایی داشته باشم. پس باید شرایط را بپذیرم و چنین نگاهی وظیفه اخلاقی و انسانی است و پس از این پذیرش، عشق، همراهی، همفکری و همکاری متولد می‌شود و این شکل از همکاری است که اثرگذار است.

وی ادامه داد: یک رایزن فرهنگی باید بداند که همواره زیر ذره‌بین است و هرکار او به حساب کشور و نظام و فرهنگ و مردمش گذاشته می‌شود و کوچکترین کنش و رفتار مثبت و منفی یک رایزن به همه مردم یک کشور تعمیم داده می‌شود. پس یک رایزن باید خودش را به عنوان یک دعوت کننده نشان دهد که با عمل به کاری نیکو دعوت می‌کند و نه با زبان؛ پس کردار و منش و روش و عمل یک رایزن فرهنگی بهتر از بیانش، معرف او است.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: کسی شما را دوست دارد که او را دوست داشته باشید و این راز آفرینش و خلقت است. بزرگان ما هم روی این مسئله تاکید کرده‌اند. نمی‌شود با کسی که دوست ندارید کار کنید و به نتیجه برسید. رعایت این موارد می‌تواند به رایزنی که می‌خواهد پیام رسان راستین و واقعی تمدن و تاریخ و فرهنگ خود باشد مجال موفقیت دهد.

رایزن پیشین فرهنگی ایران در لبنان با اشاره به برگزاری نخستین اجلاس منطقه‌ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور‌های همسایه که قرار است به زودی در تهران برگزار شود، بیان کرد: سالیان سال و حدود دو دهه نشست‌های منطقه‌ای را نداشته‌ایم که از خلال آن به یک هم اندیشی و هم فکری کلان برسیم؛ نشست‌های کلانی هم که بوده در بحث اداری بوده و جنبه بازبینی و بازاندیشی فکری نداشته است و آخرین بار سال‌ها پیش در لبنان برگزار شده بود. حال و پس از گذشت سالیان در چهارچوب همسایگان این نشست را داریم که بسیار حیاتی است و هر قطعه این پازل (کشور‌های منطقه) فضای دیپلماسی منطقه را ترسیم می‌کند.

خامه‌یار همچنین، ابراز کرد: ما باید به این رفتار‌ها و قوانین دقت کنیم و نباید تحت لوای سیاست زدگی‌ای که همواره گریبان ما را گرفته است به موضوعات نگاه کنیم. نقش اصلی در چنین تحولاتی را نهاد‌های فکری برون مرزی برعهده دارند و اجلاس‌هایی، چون آنچه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیش رو دارد یکی از مهمترین بستر‌ها برای بررسی چنین موضوعاتی است.

شایان ذکر است، نخستین اجلاس منطقه‌ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور‌های همسایه به میزبانی و همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه سال جاری در حسینیه الزهرا (س) این سازمان در تهران برگزار می‌شود.