به نقل از آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها، حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی،  در محفل معارفی حرم مطهر بانوی کرامت در شبستان امام خمینی (ره)، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس و حلول ماه ربیع الاول، ماه شادی اهل بیت علیهم السلام؛ در ادامه درس تفسیر آیات نورانی قرآن کریم به فراز‌هایی از آیات ۲۷۰ و ۲۷۱ سوره بقره اشاره نمود و با بیان این که این دو آیه راجع به انفاق و کمک و خدمت به مردم است، اظهار داشت: انفاق از موضوعات بسیار مهم و مورد نیاز جامعه است.

وی با بیان این که قرآن کریم انفاق و خدمت به فقرا را از وظایف همگانی آحاد مردم ذکر می‌کند، تصریح کرد: قرآن کریم می‌فرماید؛ «وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ» [۱]؛ این که کلمه «نفقه» بدون الف و لام آمده نشان دهنده تاکید بر نفقه ولو به مقدار کم است.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت با تأکید بر این که هر چه را انفاق یا نذر می‌کنیم، خداوند متعال بدان آگاه است، خاطرنشان کرد: خداوند متعال می‌فرماید، کسانی که انفاق نمی‌کنند، یا نذر می‌کنند، ولی بدان عمل نمی‌کنند، ظالم هستند.

وی در ادامه ضمن اشاره به فراز‌های ابتدایی آیه ۲۷۱ سوره بقره، تبیینی از انواع انفاق و تفاوت انفاق‌های آشکار و مخفی ارائه نمود و اذعان داشت: قرآن کریم می‌فرماید؛ «إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ…»؛ اگر آشکار سازی انفاق باعث تشویق دیگران به انفاق و نهادینه سازی آن در جامعه گردد، کار نیکویی است.

سخنران محفل معارفی حرم مطهر ضمن تصریح بر این نکته که اگر انفاق و کمک به نیازمندان را مخفی سازیم، بهتر و نیکوتر است، آیات الهی راجع به انفاق را مورد توجه قرار داد و ۱۰ نکته مهم قرآنی درباره انفاق را تبیین نمود.

رفیعی در ادامه بر اهمیت اخلاص و قصد الهی در انفاق تأکید و اخلاص را مهمترین پایه کسب توفیق انفاق دانست و اظهار داشت: خداوند متعال در فراز‌هایی از آیات سوره بقره تأکید می‌کنند؛ کسانی که اموال خود را برای خشنودی خدا و تثبیت ملکات انسانی در روح خود، انفاق می‌کنند، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و اگر برای غیر خدا انفاق می‌کنند، هیچ ارزشی ندارد.

وی اجتناب از اذیت را دومین شرط قرآنی در انفاق توصیف نمود و با بیان این که خداوند متعال در آیه ۲۶۵ سوره بقره می‌فرماید؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى…»،‌ای اهل ایمان، صدقات خود را به سبب منّت و آزار تباه نسازید، اظهار داشت: امیر المومنین علی علیه السلام در حدیثی خدمت به دیگران را مبتنی بر سه شرط تعجیل، تستیر و عدم منت و اذیت، مهم می‌دانند.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت در ادامه تبیین آداب قرآنی انفاق، بی منت بودن را از مهمترین اصول انفاق دانست و یادآور شد: بر اساس روایات اسلامی کسی که به فقرا مخصوصاً پدر و مادر کمک کند و منت بگذارد، ملعون و از رحمت خدا به دور است.

وی بر اهمیت تحمل بداخلاقی سائل در انفاق تصریح نمود و ابراز داشت: خداوند متعال در آیه شریفه ۲۶۳ سوره بقره می‌فرماید؛ «قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ یَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِیٌّ حَلِیمٌ»، گفتار نیکو و بخشش، بهتر از صدقه‌اى است که آزارى به دنبال داشته باشد؛ و خداوند، بی‌نیاز و بردبار است.

رفیعی اعتدال در انفاق را مهم ارزیابی کرد و با تأکید بر این که در کمک به مردم نباید اسراف و بخل ورزید، اظهار داشت: خداوند متعال در آیه شریفه «وَالَّذِینَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکَانَ بَیْنَ ذَلِکَ قَوَامًا» [۲]بر پرهیز از اسراف و ولخرجى و سخت‌گیری در انفاق تأکید نموده، بر راه میان و حدّ اعتدالی تصریح می‌کنند.

وی در ادامه ضمن اشاره به روایتی از انفاق پیامبر اعظم صلی الله علیه و اله، تصریح کرد: خداوند متعال در آیه ۲۹ سوره اسراء می‌فرماید؛ نه دست خویش را بخیلانه بسته دار و به گردن ببند و نه به سخاوت بسیار باز و گشاده‌دار که در هر دو حال ملامت‌زده و حسرت‌خورده خواهی شد.

سخنران محفل معارفی حرم مطهر با بیان این که در فرهنگ اسلامی همه چیز بر روی حساب و معیار است و در انفاق باید مسیر اعتدال و میانه روی را در پیش گیریم، بخشیدن آنچه دوست می‌داریم را یکی دیگر از آداب قرآنی انفاق برشمرد.

وی اظهار داشت: قرآن کریم در آیه شریفه «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ…» [۳]تأکید می‌کنند که انسان نیکى را در نخواهد یافت، تا آنگاه که از آنچه دوست مى‌دارد، انفاق کند.

وی انفاق مِمَّا تُحِبُّونَ را مهمترین سیره اهل بیت علیهم السلام دانست و ضمن اشاره به روایاتی در رابطه با سیره ائمه اطهار علیهم السلام در این عرصه، بر اهمیت حلال و پاکیزه بودن انفاق تصریح نمود و یادآور شد: این که کسی مال مردم را بخورد و گرانفروشی کند و از سویی دیگر انفاق کند، مورد پذیرش حق تعالی نیست، انفاقی که برای انسان ثواب می‌سازد، مالی است که از آن خود آدمی باشد.

رفیعی در ادامه ضمن اشاره به مصادیقی از حرام و خبیث بودن اموال، تأکید کرد: هشتمین نکته انفاق در آیات الهی اولویت سنجی است، ما در انفاق باید اولویت‌های جامعه را ببینیم و ضمن پرهیز از گدا پروری و تنبل پروری، سیره معصومین علیهم السلام را در پیش گیریم.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت افزود: در جامعه باید با اولویت سنجی در انفاق، این مسیر را در پیش گیریم، به عنوان نمونه در اولویت سنجی وقف، آموزش قرآن کریم، کمک به ودیعه مسکن نیازمندان، ازدواج، فرزندآوری از مهمترین اولویت‌های این مهم است.

وی در اولویت بودن بستگان و نزدیکان در پرداخت انفاق را مهم دانست و اظهار داشت: در انفاق بدانیم که هر آنچه انفاق نموده‌ایم، برخواهد گشت؛ خداوند متعال در آیات الهی وعده داده هر آنچه انفاق می‌کنید، نه تنها موهبتی الهی است، بلکه در صورت انفاق جایگزین آن تا ۱۰ برابر و بیشتر به خود انسان برخواهد گشت.

رفیعی در بخش پایانی سخنان خود با تاکید بر این که هر اندازه انفاق مخفی‌تر باشد، ثواب آن بیشتر است، اظهار داشت: روزه و نماز شب از برجسته‌ترین عباداتی است که با توجه به مخفی بودن آنها، ثواب‌های بی‌شماری برای آن ثبت شده است؛ انفاق بی نام و گمنام انسان را مورد مهر و رحمت خاصه الهی قرار می‌دهد.