عبدالکریم خیامی، عضو حقیقی شورای صدور مجوز انتشار ساترا و عضو هیئت علمی دانشگاه در پاسخ به این سوال که علاوه‌بر اینکه مصرف دخانیات و سیگار برای ضد قهرمانان سریال‌های نمایش خانگی بکار می‌رود، ما این مصرف را از سوی سایر شخصیت‌های داستان هم شاهد هستیم، گفت: هیچ کدام از تولیدکنندگان آثار و یا سکو‌های نمایش مدافع ترویج سیگار نیستند و با نیت ترویج مصرف دخانیات این صحنه‌ها و سکانس‌ها را تولید نمی‌کنند.

خیامی ادامه داد: اما در ضرورت و چگونگی نمایش صحنه‌های سیگار اختلاف نظر وجود دارد. یک عده معتقدند که باید به طور کلی هر نوع استعمال دخانیات را از تمام صحنه‌ها حذف کنیم. این ایده در برخی از دوره‌ها از سوی برخی کارشناسان سلامت مطرح شده است. ولی براساس نگاه تخصصی رسانه عاری کردن تمام صحنه‌ها از مصرف سیگار به دلایلی اشتباه است.

این استاد رسانه دانشگاه با بیان اینکه دقت کنید که ما نه‌تن‌ها نباید مشوق سیگار کشیدن در رسانه باشیم، بلکه باید در نهی و پرهیز دادن مصرف آن موثر باشیم، افزود: اقتضای این سیاست این است که ما باید آثاری داشته باشیم تا مخاطب با تماشای صحنه سیگار از آن فاصله بگیرد و نسبت به آن احساس منفی بیابد. به‌عنوان مثال شخصیت منفور داستان سیگار بکشد، یا سیگارکشیدن با اضطراب و نگرانی و تلخی همراه باشد و یا آثار و عواقب منفی سیگار برای سلامت جسم به تصویر کشیده شود و یا آسیب خانواده و خصوصا کودکان از دود و دم سیگار به نمایش کشیده شود و امثال آن.

وی افزود: لذا حرف ما حذف صد در صدی نمایش سیگار نیست، ولی آنچه که به احساس عادی‌سازی یا همدلی یا تمایل نسبت به مصرف سیگار بینجامد قابل قبول نیست. مانند کمیت بالای این صحنه‌ها در یک سریال و یا نوع و زبان بدن بازیگران خنثی یا محبوب در هنگام سیگار کشیدن که جذابیت را به ذهن متبادر کند و مانند آن.

عضو حقیقی شورای انتشار ساترا در پاسخ به این سوال که با پذیرش تولید آثار نمایشی در نهی سیگار کشیدن آیا الان این شرایط رعایت می‌شود؟ توضیح داد: هر دو نوع را داریم؛ ولی متأسفانه الان تعداد سریال‌هایی که در حال انتشارند و این ویژگی‌ها را ندارند قابل قبول نیست. 

وی با اشاره به اینکه نمایش برخی از این صحنه‌های مصرف دخانیات و سیگار، ضرورت دراماتیک یا قصه سریال هم نیست خاطرنشان کرد: تا آنجا که بنده مطلعم ساترا توانسته حجم سکانس‌های غیرضرور مصرف سیگار را کاهش دهد. اگر اصل اثر را با آنچه منتشر شده مقایسه کنید می‌بینید که سکانس‌های فراوانی از این قبیل حذف شده‌اند. اما گاهی اثر تولید شده (و بعضا مجوز تولید هم نداشته) و حذف سکانس به ایجاد اختلال در داستان و ابهام در ذهن مخاطب منجر می‌شود. به همین دلیل صحنه‌ها از روی ناچاری باقی می‌ماند؛ چراکه در صورت حذف، کل قصه دچار فرو‌پاشی می‌شود.

به گفته خیامی، البته مواردی هم هست که سکوی مربوطه یا تهیه‌کننده با ساترا اختلاف نظر دارد و حاضر به اعمال تغییر در اثر نیست. در این زمینه قانون مصوب مجلسی که قابل اتکا و مورد استناد قضات باشد نداریم یا ضعیف است. 

عضو حقیقی شورای انتشار ساترا پیشنهادی به ساترا و مجلس ارائه کرد و گفت: ساترا بیش از پیش باید ورود پیشینی به این مقوله داشته باشد و به مرور ضمن گفتگو با عوامل تولید و سکو‌های نمایش خانگی صحنه‌های مصرف دخانیات را در مرحله‌های پیش تولید و تولید به حداقل برساند. چون اعتقاد بر این است که عمده فعالان و هنرمندان و نویسندگان و کارگردانان و صاحبان سکو‌ها نسبت به اصل موضوع دغدغه دارند و همراهند. البته مجلس محترم هم باید از منظر تقنینی پشتیبانی عالمانه‌ای داشته باشد و در این مسیر از مشورت خود اهل هنر نیز بهره ببرد. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه درباره طراحی تیزر سریال‌ها و تبلیغات محیطی با صحنه سیگار کشیدن شخصیت‌های داستان خاطرنشان کرد: مسئولیت نظارت بر تبلیغات و تابلو‌های شهری به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و این بخش از وزارت ارشاد در این زمینه دقت و حساسیت دارد. اگر مواردی هم بوده قابل گفتگوست. دقت کنید که در موضوع تبلیغ، بهانه دراماتیک برای قصه هم وجود ندارد. اینکه بتوانیم انزجار نسبت به دخانیات را هم در پوستر تبلیغی یک سریال یا فیلم سینمایی ایجاد کنیم هم بسیار دشوار است. دریافت مجوز قبل از توزیع و برپایی تبلیغات شهری هم کاملا جا افتاده است؛ لذا در این زمینه اعمال این دقت‌ها کاملا مقدور است.