تشدید قاچاق سوخت در کرمان طی چندسال اخیر کار را به جایی کشاند که مسئولان راهی جز اجرای طرح موسوم به کُدینگ (ساماندهی سوخت‌گیری با کارت‌های خارج از استان) در دیار کریمان ندیدند؛ طرحی که گویا در یک ماه و باوجود رشد کلی مصرف در اواخر تابستان در کشور، ۵.۵ میلیون لیتر کاهش مصرف را در این استان محقق کرده است.

طرح کدینگ در کرمان از ۲۶ مردادماه اجرایی شد و این درحالی است که همزمان با سفر‌های تابستانه، فصل برداشت محصول در این استان و نیز مسافرت‌های فراوان مربوط به اربعین و ایام پایانی ماه صفر سبب جهش مصرف بنزین در کشور شده بود.

در این شرایط کاهش ۵.۵ میلیون لیتری بنزین که ارزش ریالی آن نزدیک به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده نشان از میزان قاچاق و ابعاد آن در استان دارد و این درحالی بوده که به باور مسئولان هنوز جلو همه موارد قاچاق گرفته نشده است.

اجرای طرح کدینگ گرچه از همان ابتدا تکانه‌هایی برای شهروندان نیز ایجاد کرد که صف‌های سوختگیری یا در طرح کدینگ قرار نگرفتن برخی کارت‌های سوخت را شامل می‌شود، اما مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان می‌گوید که بخش عمده مشکلات در همین مدت رفع شده و برخی دیگر نیز درحال رفع شدن است؛ وی معتقد است که بیشتر صف‌ها نیز در همان جایگاه‌هایی تشکیل می‌شود که برای سوختگیری کارت‌های آزاد اختصاص یافته است.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر از چندوچون اجرای طرح کدینگ در استان کرمان، نقاط قوت و تبعاتی که برای شهروندان داشته با سیدباقر نورالدینی مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان به گفتگو نشسته ایم تا ابعاد این طرح بیشتر بازگو شود.

نورالدینی گفت: اجرای طرح کدینگ دستاورد‌های چشمگیری طی یک ماه گذشته از جمله کاهش مصرف به میزان حدود پنج میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر بنزین و صرفه جویی معادل ۹۹۶ هزار میلیارد ریال به نرخ فوب داشته است.

او افزود : پس از یکسری بررسی‌ها مشخص شد بالاترین رشد مصرف سوخت را استان کرمان دارد لذا دولت طرح کدینگ را به عنوان یکی از طرح‌هایی که قبلا (در ۲ استان دیگر) آزمایش شده بود، پس از تصویب در شورای تامین و کارگروه‌های سوخت به عنوان سومین استان در کرمان اجرایی کرد.

نورالدینی با بیان اینکه طرح کدینگ از ۲۶ مردادماه سال جاری در استان کرمان اجرایی شد اظهار داشت: در ابتدای آغاز طرح حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار کارت سوخت که رفتار غیرمتعارف و نامتناسب، به منزله عرضه خارج از شبکه داشتند و عمده آن‌ها کارت‌های غیربومی بودند را از طرح خارج کردیم.

به گفته وی این کارت‌ها از ابتدا اجازه ورود به طرح را پیدا نکردند و همین عامل باعث شد که در شهریورماه سال جاری نسبت به مدت مشابه ماه قبل از آن حدود پنج میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر کاهش مصرف داشته باشیم.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان با بیان اینکه طرح خارج کردن این دسته از کارت‌ها و انسداد آن‌ها همچنان ادامه دارد تاکید کرد: کدینگ نه تنها جلو رشد مصرف بنزین را در استان کرمان گرفت بلکه کاهش قابل توجه مصرف هم در این مدت داشتیم.

وی ادامه داد: شهریور سال جاری یکی از ماه‌هایی بود که ما به علت تقارن با اربعین حسینی و دهه پایانی ماه صفر، همچنین فصل برداشت و ایام مسافرت‌ها در کل کشور با افزایش مصرف سوخت روبه رو بودیم، اما در کرمان به علت اجرای طرح کدینگ کاهش مصرف خوبی داشتیم.

ایرنا: اجرای طرح کدینگ باوجود صرفه جویی و سایر دستاورد‌ها یکسری تبعات و نقاط ضعف هم داشته؛ عده‌ای می‌گویند که کارت‌های آنان درون طرح کدینگ قرار نگرفته، برای رفع مشکل این افراد چه کردید؟

نورالدینی گفت: بله، طرح کدینگ پس از اجرا یکسری تبعات و نقاط ضعف هم داشت، اما از ابتدا مقرر شد که تمامی پلاک‌های بومی و پلاک‌هایی که طی سه چهار ماه گذشته حداقل یکبار در استان کرمان سوختگیری کرده بودند، داخل طرح بمانند.

وی بیان کرد: اما یکسری از کارت‌های سوخت خارج از طرح کدینگ ماندند و هم استانی‌ها با مراجعه به شرکت نفت، فرم‌های مربوطه را تکمیل و در این زمینه صبوری کردند که جای قدردانی از آنان دارد.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان تصریح کرد: در این زمینه ۱۱ هزار نفر مراجعه کننده داشتیم که تمامی آنان فرم‌های مربوطه را تکمیل کردند و بیشتر آن کارت‌ها نیز به طرح کدینگ وارد شدند و فقط تعدادی محدود (حدود ۲۰۰ کارت) از این افراد باقی مانده اند که آن هم دلایلی داشت.

گیر معدود کارت‌های سوخت چه بود؟

وی ادامه داد: این کارت‌های سوخت عمدتا مربوط به افرادی از مردم جنوب و شرق استان کرمان است که با وجود چندین بار ثبت کردن آن‌ها برای وارد طرح کدینگ شدن، در لیست ورود به طرح وارد نمی‌شدند لذا پس از بررسی‌ها مشخص شد عمده این کارت‌ها در کدینگ دیگر استان‌ها از جمله سیستان و بلوچستان ثبت شده بودند.

نورالدینی افزود: پیشنهاد دادیم این کارت‌ها از کدینگ دیگر استان‌ها خارج تا مشکل آنان حل شود و این مشکل فرمانداران و مردم را اذیت می‌کرد.

ایرنا: فرآیند برخورد با سایر کارت‌هایی که همچنان از طریق جایگاه‌های آزاد قاچاق می‌کنند، چیست، زیرا همچنان گلایه‌ها از برخی شهرستان‌ها درباره صف‌های بنزین زیاد است.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان گفت: هنوز بیش از ۳۰ تا ۴۰ هزار کارت سوخت غیر بومی در استان کرمان وجود دارد که همان رفتار کارت‌های مهاجر (عرضه خارج از شبکه) را دارند لذا ۱۲ هزار کارت را روز پنجشنبه هفته گذشته به تهران معرفی کردیم تا از کدینگ دیار کریمان خارج شوند.

انسداد ۶ هزار کارت

وی با بیان اینکه علاوه بر خارج شدن ۵۰ تا ۶۰ هزار کارت سوخت از ابتدای اجرای طرح کدینگ، طی پایش اولیه نیز پنج تا ۶ هزار کارت را با دستور قضایی مسدود کردیم اضافه کرد: همچنین ضمن پایش‌های ۱۵ روزه، از طریق سامانه‌ها و دوربین ها، کارت‌های غیربومی و عرضه خارج را در شبکه رصد و از طرح کدینگ خارج می‌کنیم، ضمن آنکه این کارت‌ها با دستور قضایی نیز مسدود می‌شوند که افراد باید در این زمینه به تعزیرات حکومتی و دستگاه قضایی مراجعه کنند.

این مسئول گفت: در صورد مسدود شدن کارت، صاحبان این کارت‌ها در دیگر استان‌ها نیز نمی‌توانند سوختگیری کنند.

نورالدینی عنوان کرد: ما در استان کرمان هنوز کارت‌های غیر بومی داریم که بیش از یکهزار لیتر سوخت طی یک ماه سوخت گیری کرده اند که این کارت‌ها به دستور قضایی مسدود می‌شوند.

به گفته وی علاوه بر صاحبان کارت، مجاری عرضه‌ای که با سوخت‌بر‌ها نیز همکاری داشته باشند به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند که امیداست با ادامه این روند میزان و شرایط مصرف سوخت در استان کرمان بهبود یابد.

 منبع ایرنا