جوایز ایگ نوبل (Ig Nobel)، مجموعه جوایزی هستند که به دستاورد‌های طنزآمیز و تحقیقات علمی غیرعادی، اختصاص دارند. سی و سومین دوره‌ی این مراسم که به طور سنتی در دانشگاه هاروارد برگزار می‌شود، جوایزی را به دانشگاهیان خوش شانس اهدا کرد. این جایزه ده تریلیون دلار زیمبابوه است، که ممکن است مقدار زیادی به نظر برسد، اما در واقع معادل ۴۰ سنت آمریکا است. در ادامه با برخی از عجیب‌ترین برندگان جوایز ایگ نوبل سال ۲۰۲۳ صحبت کرد.

تبدیل عنکبوت‌های مرده به ربات‌های زامبی چنگک

تبدیل عنکبوت‌های مرده به زامبی‌های مکانیکی، ممکن است شبیه یک کابوس به نظر برسد، اما دانشجویان دانشگاه رایس تگزاس دقیقاً این کار را انجام دادند و جایزه ایگ نوبل مهندسی مکانیک سال ۲۰۲۳ را دریافت کردند. در تحقیقی که در سال گذشته انجام شد، محققان دانشگاه رایس در تگزاس با تزریق هوا به جنازه عنکبوت‌های گرگی باعث باز شدن پاهایشان شدند و حالت چنگ زدن به اشیاء را در آن‌ها ایجاد کردند. این چنگک‌ها می‌توانستند ۱۳۰ درصد وزن بدن خود را بلند کنند و حتی می‌توانستند چراغ‌های LED را خاموش کنند.

تکرار کلمات و حس ناآشناپنداری

شاید شما هم این تجربه را داشته باشید که وقتی یک کلمه را بار‌ها و بار‌ها تکرار کنید به طرز عجیبی تمام معنی اش را از دست می‌دهد. گروهی از کارشناسان این پدیده عجیب را مورد مطالعه قرار دادند و جایزه ایگ نوبل ادبیات امسال را به خاطر یافته هایشان دریافت کردند. این محققان به رهبری دانشگاه گرنوبل آلپ فرانسه، دو آزمایش بزرگ مبتنی بر افراد را در مورد این موضوع انجام دادند. آن‌ها بر این باورند که گفتن چندباره کلمات حسی شبیه به ناآشناپنداری ایجاد می‌کند؛ احساس عجیب یافتن چیزی ناآشنا در حالی که در واقعیت می‌دانیم که باید احساس آشنایی داشته باشد.

دکتر آکیرا اوکانر، از دانشگاه سنت اندروز، گفت: «ما می‌دانیم که مردم گاهی اوقات وقتی به یک کلمه خیره می‌شوند یا یک کلمه را بار‌ها و بار‌ها تکرار می‌کنند، چیز‌های عجیبی احساس می‌کنند. برای آزمایش این موضوع، از مردم خواستیم که بار‌ها و بار‌ها کلماتی را بنویسند تا ببینیم آیا چیز عجیبی را تجربه کرده‌اند یا خیر، و آیا توصیف آن‌ها از این احساسات عجیب و غریب شبیه درک ما از ناآشناپنداری است یا خیر. در این مورد، چیزی در مورد مواجهه مکرر با یک کلمه وجود دارد که باعث می‌شود آگاهی شما از آن کلمه که یک کلمه مناسب است، بدون تغییر باقی بماند، در حالی که تجربه ذهنی شما از مواجهه با آن کلمه کمی عجیب به نظر می‌رسد.»

خوردن فسیل‌ها

آیا تا به حال به خوردن فسیل فکر کرده اید؟ به نظر می‌رسد که بسیاری از زمین‌شناسان این کار را کرده‌اند و یان زالاسیوویچ جایزه ایگ نوبل شیمی و زمین‌شناسی را برای توضیح علت آن دریافت کرده است. در تحقیقی برای انجمن دیرینه شناسی، پروفسور زالاسیوویچ ادعا می‌کند که لیسیدن فسیل‌ها یک تکنیک قدیمی است که اغلب استفاده می‌شود، در حالی که این کار برای شناسایی فسیل‌ها کاملاً غیر ضروری است. معمولاً اعتقاد بر این است که رطوبت مواد معدنی را قابل مشاهده‌تر می‌کند و به کارشناسان اجازه می‌دهد تا نگاه دقیق تری داشته باشند.

پروفسور زالاسیوویچ گفت: «تفکیک انواع سنگ و کانی، حتی برای یک زمین شناس باتجربه، دشوار است. بنابراین، هنگامی که در تپه‌ها مشغول جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل نمونه‌های سنگی هستید، این یک ترفند رایج – حداقل در میان زمین‌شناسان مکتب قدیمی مثل من- است که قبل از اینکه با لنز دستی به آن‌ها نگاه کنید، یک تکه کوچک را لیس بزنید.»

زالاسیوویچ در حین بررسی چگونگی به وجود آمدن این علاقه به چشیدن فسیل ها، به جووانی آردوینو رسید؛ این زمین‌شناس قرن هفدهم طعم سنگ‌ها را مستند کرده است و این ترفند را به سطح بسیار عمیق تری رساند تا از طعم و بوی سنگ‌ها و مواد معدنی به عنوان سرنخ برای کمک به کارش استفاده کند. اما امروزه محققان از ابزار‌های پیچیده برای آنالیز ژئوشیمیایی استفاده می‌کنند.

شمارش مو‌های سوراخ بینی

شمردن مو‌های سوراخ بینی یکی دیگر از کار‌هایی است که شاید هرگز به ذهنتان خطور نکرده باشد. اما محققان دانشگاه کالیفرنیا به خاطر تحقیقاتشان در این باره جایزه ایگ نوبل پزشکی دریافت کردند. این مطالعه با در نظر گرفتن بیماران مبتلا به آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه‌ای که از ریزش مو‌های بینی رنج می‌برند، انجام شد.

در حالی که این موضوع ممکن است برای برخی بی اهمیت به نظر برسد، مو‌های بینی به عنوان یک سیستم فیلتراسیون حیاتی عمل می‌کنند که از عبور ریزترین ذرات به بدن ما جلوگیری می‌کند. ریزش این مو‌ها نه تنها می‌تواند قرار گرفتن فرد در معرض بیماری‌ها و عفونت‌ها را افزایش دهد، بلکه باعث افزایش آلرژن‌های موجود در هوا نیز می‌شود. پس از مطالعه ۲۰ مرد و زن، دانشگاهیان دریافتند که تفاوت معنی داری بین جنسیت یا بیماران با سابقه بیماری قلبی وجود ندارد. اما افرادی که از انواع سرطان‌ها، از جمله انواع سرطان سینه، روده بزرگ و ریه رنج می‌بردند، نسبت به افراد معمولی به میزان قابل توجهی مو‌های بینی کمتری داشتند.

چاپستیک برقی

بسیاری از غذا‌های محبوب در سراسر جهان مملو از نمک ناسالم هستند. بنابراین، محققان دانشگاه میجی ژاپن یک چاپستیک تولید کرده‌اند که یون‌های سدیم را از طریق یک مچ بند به دهانتان منتقل می‌کند تا طعم شوری را احساس کنید و برای این اختراع خود، جایزه ایگ نوبل تغذیه سال ۲۰۲۳ را دریافت کردند.

این چاپستیک که توسط پروفسور هومی میاشیتا از دانشگاه میجی ساخته شده، با استفاده از تحریک الکتریکی و یک کامپیوتر کوچک که به مچ دست بسته می‌شود، باعث افزایش طعم شوری می‌شود. این دستگاه از جریان الکتریکی ضعیفی برای انتقال یون‌های سدیم از غذا، از طریق چاپستیک ها، به دهان استفاده می‌کند که در آن حس شوری ایجاد می‌شود و در نتیجه طعم شوری ۱.۵ برابر افزایش می‌یابد.

استنلی میلگرام، لئونارد بیکمن و لارنس برکوویتز، در یکی از خیابان‌های شهر آزمایشی انجام دادند تا ببینند چه تعداد از رهگذران با دیدن غریبه‌هایی که به بالا نگاه می‌کنند، توقف می‌کنند تا به بالا نگاه کنند. آن‌ها این موضوع را در مقاله خود با عنوان «یادداشتی در مورد قدرت تاثیرگذاری جمعیت با اندازه‌های مختلف» بررسی کردند و به خاطر آن جایزه ایگ نوبل روانشناسی سال ۲۰۲۳ را به دست آوردند.

منبع: روزیاتو