در سال ۱۹۷۶، ناسا فرودگرهای وایکینگ ۱ و وایکینگ ۲ را به فضا پرتاب کرد که چهار آزمایش مجزا برای کشف چشم‌انداز مریخ برای یافتن نشانه‌های حیات انجام دادند. اخترزیست شناس، دیرک شولتزه ماکوخ از دانشگاه فنی برلین، استدلال بحث‌برانگیزی را مطرح کرده مبنی بر اینکه فرودگرهای وایکینگ ناسا ممکن است تقریبا ۵۰ سال پیش ناخواسته حیات میکروبی مریخ را نابود کرده باشند.

فرضیه او که در مقاله‌ای در ۲۷ ژوئن درBig Think» منتشر شد، اخیرا باعث بحث میان کارشناسان شده و مسائلی را پیرامون جست‌وجوی حیات فرازمینی مطرح کرده است.

آزمایش‌های فرودگر‌های وایکینگ ۱ و وایکینگ ۲ در سال ۱۹۷۶ شامل طیف‌سنج جرمی کروماتوگراف گازی (GCMS)، آزمایش انتشار برچسب‌گذاری شده، آزمایش انتشار پیرولیتیک و آزمایش تبادل گاز بود. هر کدام به دنبال درک مکانیسم‌های متابولیک، فتوسنتزی و تنفسی بودند که می‌توانست در خاک مریخ وجود داشته باشد. با این حال، نتایج این آزمایش‌ها دانشمندان را برای دهه‌ها سردرگم کرده است. برخی، مانند آزمایش‌های آزادسازی برچسب‌گذاری شده و انتشار پیرولیتیک، به فعالیت‌های متابولیکی مربوط بودند و برخی دیگر، به‌ویژه آزمایش تبادل گاز، نتایج منفی به همراه داشت.

شولتزه ماکوخ معتقد است که فرودگر‌های وایکینگ که با چشم‌انداز زمین محور طراحی شده‌اند، ممکن است نمونه‌های مریخ را بیش از حد از آب اشباع کرده باشند. روی زمین، آب اغلب به عنوان یک حلال جهانی برای حیات در نظر گرفته می‌شود. با این حال، در مریخ، که به طور قابل توجهی متفاوت است، آب بیش از حد ممکن است مضر باشد.

شولتزه ماکوخ از صحرای آتاکاما در شیلی - خانه میکروب‌هایی که در آب‌وهوای بسیار خشک رشد می‌کنند - به عنوان مشابه زمینی احتمالی نام می‌برد. این موجودات در سنگ‌های متخلخل که حداقل رطوبت اتمسفر را جذب می‌کنند، رشد می‌کنند. اعتقاد بر این است که سنگ‌های مشابهی در مریخ وجود دارند، که شولتزه ماکوخ را به این سوال واداشت که آیا فرودگر‌های وایکینگ ممکن است با غرق کردن میکروب‌های مریخی در آب، آن‌ها را از بین برده باشند؟

به گفته او، نیم قرن پس از ماموریت وایکینگ‌ها، چیز‌های زیادی تغییر کرده است. کاوشگر‌ها و مریخ نورد‌های بیشتری سطح مریخ را با جزئیات بیشتری کاوش کرده‌اند. 

آلبرتو فیرن، اختر زیست‌شناس در دانشگاه کرنل و یکی از نویسندگان یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، از نظریه شولتزه ماکوخ حمایت می‌کند و می‌گوید که آب بیش از حد می‌تواند منجر به نابودی میکروب‌های مریخی شده باشد و در نتیجه می‌توان نتایج متناقض وایکینگ را توضیح داد. 

در سوی دیگر بحث، کریس مک‌کی، یک اخترزیست‌شناس در مرکز تحقیقات ایمز ناسا، استدلال می‌کند که ماموریت‌های بعدی مانند فرودگر فونیکس ناسا توضیحات دیگری را ارائه کرده‌اند. مک کی از کشف پرکلرات‌ها - دسته‌ای از مواد شیمیایی که در زمین نیز یافت می‌شود - به عنوان شواهد کافی برای رد هرگونه حدس و گمان در مورد حیات مریخ اشاره می‌کند.

این اولین بار نیست که کارشناسان در مورد احتمال تاثیر آزمایش‌های وایکینگ بر زندگی مریخی بحث می‌کنند. در سال ۲۰۱۸، محققان عنوان کردند که گرم کردن نمونه‌های خاک در طول آزمایش‌ها می‌توانست یک واکنش شیمیایی را آغاز کند و در نتیجه هر میکروبی را از بین ببرد. با این حال، اکثر دانشمندان همچنان نسبت به این نظریه‌ها تردید دارند. 

در حالی که ادعای شولتزه ماکوخ توسط بسیاری تحریک‌آمیز تلقی می‌شود، اما چالش‌ها و پیامد‌های مهم جستجوی حیات در سیارات دیگر را یادآوری می‌کند. اینکه آیا ماموریت‌های وایکینگ واقعا با اشکال حیات مریخ تماس پیدا کردند و نابودشان کردند، موضوعی بحث‌برانگیز است که نیاز به بررسی بیشتر و روش‌های بالقوه پیچیده‌تر در ماموریت‌های آینده مریخ دارد.

منبع: همشهری آنلاین