از جمله تاثیراتی که اغتشاشات سال گذشته بر روی عملکرد رسانهها و شبکههای پیام رسان خارجی گذاشت، میتوان به تبدیل این سکوها از "روایتگر" به "روایت ساز" اشاره کرد تا جایی که آنها برای دیده شدن هرچه بیشتر و بالتبع، تاثیرگذاری بهتر روی افکار عمومی و حتی نخبگان کشورمان تلاش کردند خود را مرجع و روایتگر اول همه اتفاقات داخل کشور جلوه دهند.
این موضوع آنچنان برایشان اهمیت داشت که هرگاه نمیتوانستند با توسل به اغراق، کلی گویی یا تکرار، سوژه یا رخداد موثری برای جوسازی پیدا کنند، به سراغ ساختن روایتهای کاملاً دروغ یا تغییر تاریخ رخدادهای گذشته و انتقال آن به ایام اغتشاشات سال ۱۴۰۱ میرفتند.
پس از تست و نتیجه نگرفتن سرویسهای اطلاعاتی و رسانههای ضد انقلاب از انواع ترفندها و تاکتیکهای جنگ روانی و عملیات روی اذهان مردم کشورمان، شواهد نشان میداد آنها به سراغ یک عملیات پیچیده و چند لایه با عنوان کلی حملات سایبری رفتند.
آنانیموس وارد میشود
در اولین گامهای شروع اغتشاشات مرتبط با فوت خانم مهسا امینی، جریانهای مرتبط با سرویسهای اطلاعاتی تلاش کردند در پوشش عنوان هک، اقدام به انتشار اطلاعات شخصی برخی مقامات و حتی مشخصات خانوادههای آنها کنند.
تا در لایه دوم این عملیات، ضمن ایجاد فشار روانی و حتی مزاحمتهای فیزیکی به کمک اراذل، این پیام را القا کنند که اوضاع از کنترل خارج و بخش قابل توجهی از بدنه حاکمیت با اغتشاشات همراه هستند و این دیتا نیز از همین طریق به دست عوامل خارجی رسیده است.
پس از بی نتیجه ماندن این موج خبری و اطلاعاتی، گروه مشهور هکری موسوم به "آنانیموس" با صدور اطلاعیه ای، از تمرکز خود روی هک و از کارانداختن وب سایتها و پایگاههای مرتبط با نظام خبر داد.
به طور کلی، آنانیموس که گاهی «هکتیویست» نیز نامیده میشود از حملات سایبری علیه دولتها و گروهها در نقاط مختلف جهان استفاده میکند تا شعارهای اجتماعی یا سیاسی مدنظر سرویسهای اطلاعاتی خاص را در قالب دیگری به افکار عمومی ارائه کند.
مدل کاری این گروه هکری، عمدتاً به این شکل است که حملات شان صرفاً مبتنی بر درخواستهای بسیار زیادی به سمت سرورها و سایتهای دولتی است و اکثر سایتها، چون توان پاسخگویی به این حجم از درخواست را ندارند، از دسترس خارج میشوند.
اما این گروه که درواقع هک انجام نداده، به کمک یک عملیات رسانهای و روانی سنگین، خود را موفق جلوه داده و انبوهی از اطلاعات ترکیبی درست و ناصحیح را روانه شبکههای اجتماعی میکند و افکار عمومی که توانایی تشخیص صحت این دیتاها را ندارد، منتظر تحلیل آنها شده و در این مرحله، شبکههای تلویزیونی و سکوهای مجازی ضد انقلاب تفسیر گمراه کننده خود را به خورد مخاطب عام میدهند.
دور جدید حملات سایبری و ضرورت هوشیاری نهادهای مسئول
اما با نزدیک شدن سالگرد آغاز اغتشاشات سال گذشته، تمامی تلاش سرویسهای اطلاعاتی و رسانههای ضد انقلاب، معطوف به ایجاد یک شوک در جامعه برای تبدیل کردن این شوک به موتور محرکه دور جدید آشوبها هستند.
از جمله مصادیقی که همواره میتواند برای دشمنان جذاب و اثرگذار باشد، تاثیر روی زندگی روزمره مردم است که پیش از این نیز، در قضیه مهم هک کارتها و جایگاههای سوخت کشورمان، به خوبی خنثی شد.
اما قطعاً تلاش برای اخلال در زندگی شهروندان بویژه شهرهای بزرگ و تهران، در روزهای آینده نیز با جدیت توسط دشمنان دنبال خواهد شد چراکه هرگونه انسداد و اخلال در شریانهای اصلی از طریق نفوذ و هک یا هر اقدام عملی و سایبری موثر، به تنفس مصنوعی آشوبهای به خاک سپرده شده سال گذشته، یاری خواهد رساند.
دعوت به حضور در خیابان؛ هدف اصلی حملات سایبری اخیر
بر این اساس، اولین نشانههای این تلاش را میتوان در نفوذ محدود به بخش نوتیفیکیشن ۷۸۰ به عنوان یکی از نرم افزارهای مدیریت تراکنشها و انجام امور بانکی، در روزهای گذشته جستجو کرد.
پس از آن نیز در گام دوم که تلاش میشد تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد به سراغ هک و نفوذ در تپسی به عنوان یکی از تاکسیهای بزرگ اینترنتی رفتند. به نظر میرسد در این گام، هدف مهم یعنی اخلال در رفت و آمد و تردد عادی شهروندان شهرهای بزرگ مد نظر بوده و تلاش شده بود باعث شوک در جامعه شود که خوشبختانه نتیجهای در بر نداشته است.
رصد و اشراف بر رفتارها و برنامههای به اصطلاح هکرها در شرایط فعلی از آن جهت اهمیت دارد که اولا اقدامات آنها از لایه اقتصادی و اجتماعی گذر کرده و در حال تلاش برای ایجاد کارکردها و تبعات امنیتی در حملات خود هستند و به همین خاطر، اولا باید به جای ساده سازی مسئله در قالب یک نفوذ فنی، آنرا در چارچوب برنامه ریزی و اقدامات تهاجمی سرویسهای اطلاعاتی بیگانه برای اخلال در زندگی شهروندان تفسیر کرد.
دقیقا مشابه اقدامی که منافقین در دوران آشوبهای گذشته، با انجام اقداماتی همچون ریختن چسب در قفل مغازههای بازار، از کار انداختن چراغهای راهنمایی و رانندگی و اخلال در تردد کامیونهای سوخت و مواد غذایی انجام میدادند.
گام بعدی چیست؟
رصد برخی اخبار و رخدادهای جسته و گریخته در فضای سایبری نشان میدهد در روزهای اخیر، تعداد پیامهایی که در خصوص هک و نفوذ به برخی پلتفرمهای بانکی و سکوهای خرید و فروش رمزارز منتشر میشود، رشد قابل توجهی داشته است.
به نظر میرسد گام بعدی شبکه هک و نفوذ برای عصبانی کردن و به اعتراض کشاندن قشر موثر جامعه یعنی جوانان، از کار انداختن یا انتشار گسترده اطلاعات پلتفرمهای مالی و خرید و فروش ارزهای دیجیتال باشد.
پیامهای منتشره در کانالهای تلگرامی هکرها که نشان دهنده جهتگیری اصلی این اقدامات است
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از جوانان و نوجوانان کشورمان، در این پلتفرمها فعالیت و اندوخته مالی دارند، هرگونه حمله گسترده به این سکوها، تبعات مهمی، چون خروج گسترده پول به سمت صرافیهای مشکوک و غیرمجاز خارجی و احتمال برگزاری تجمعات و اعتراضات خیابانی برای پیگیری این موضوع را به دنبال دارد.
به همین خاطر، حتی اگر شواهد و مستنداتی از نفوذ و حملات سایبری دشمن در موضوعات فوق از نظر فنی قابل اثبات سریع نباشد، باید آنرا پازلی از شبکه اقدامات عصبی سازی جامعه بویژه جوانان و اخلال در شریانها و فعالیتهای روزمره جامعه تفسیر کرد؛ لذا علاوه بر نهادهایی، چون قوه قضاییه و پلیس فتا که در این پروندهها وارد عمل میشوند، باید از سایر ضابطان بویژه وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه نیز خواست تا هرچه سریعتر با مدیریت مهار دور جدید حملات سایبری، اجازه به نتیجه رسیدن این پروژه آشوب در سالگرد آغاز اغتشاشات را ندهند.
منبع: تسنیم